Sinds 2010 is €350 miljard in Griekenland gepompt en het resultaat is maar zozo. Een typisch gevalletje van: je verwachtte het niet.

EU and international creditors have channeled over €350 billion ($412.1 billion) of financial aid to Greece since 2010 to prevent the country’s default and reduce contagion to the rest of the euro zone.

Het European Court of Auditors (ECA) is nog vrij vriendelijk in zijn terminologie:
..the country’s ability to finance itself fully on the financial markets remains a challenge.., maar dat het gehele steunprogramma voor Griekenland een fiasco was, zowel sociaal als financieel, is eenvoudig een feit. Daarvan kun je de SYRIZA-regering de schuld van geven, daarvoor zijn zeker argumenten. Maar de schuld zit zowel dieper als breder dan dat. Wie dat ontkennen wil moet van beter huize komen dan de EU.

Intussen is de verwachting dat er van die 350 miljard niet veel terug komen zal. Dat de EU er nu over begint is een gevolg van de afloop van de Duitse verkiezingen in september. Niet eens zozeer door wie won, maar gewoon dat ze voorbij zijn. Het moment dat de failliete boedel gesaneerd moet worden met een afschrijving van schulden in plaats van door een pakket dat als een kerstboom werd vol gehangen met randvoorwaarden. Het is alleen treurig dat de sanering nu direct op het conto van de ‘reddende’ landen komt, in plaats van op dat van de banken die Griekenland indertijd te lage rentes berekenden in de vaste overtuiging dat het land door Duitsland en de rest der EU financieel werd gedekt. Hetgeen via een omweg bleek te kloppen. Een aanzienlijk deel van de Griekse schuld is al op een nulrente gezet, maar niettemin is een sanering noodzakelijk omdat het land niet in staat blijkt duurzaam aan haar – gereduceerde – verplichtingen te voldoen.

Als we naar die €350 miljard kijken dan is het weinig overdreven te stellen dat daarvan minder dan €100 miljard zal terugkeren. Aangezien het Nederlandse aandeel van de gehele operatie 5,9% was, is die dus ook 5,9% van het verlies van €250 miljard. 14,75 miljard – hoeveel bejaarden hadden we daarvan blijvend kunnen verzorgen zonder concessies te doen aan de kwaliteit van hun leven? Maar het is de verklaarde heiligheid en onaantastbaarheid van het EU-ideaal waarvoor u hier betaalt. Omdat Griekenland niet redden de ineenstorting van de euro had betekend. En omdat het instorten van de euro het einde van de EU zoals we die kennen had ingeluid. Zo werden protesten en tegenwerpingen feitelijk genegeerd.

Staan we er nu, zeven jaar later, echt beter voor? De euro is nog steeds een munt waarvan de Raad van State in een recent rapport suggereerde dat zij niet houdbaar zal blijken. In termen van de RvS is dat revolutionair, en een teken aan de wand. Al heeft u dat waarschijnlijk gemist, want de NOS schreef over dat rapport iets heel anders.

Wie gelijk heeft? Laat ik het zo zeggen: de berichten die een aanstaande Griekse sanering moeten faciliteren, zoals dat rapport van de European Court of Auditors, geven aan dat de situatie hopeloos is tenzij we erkennen dat er structureel grote sloten met geld naar andere delen van de EU moeten worden overgeheveld vanaf de plekken waar dat geld wordt verdiend. Ergo, er zijn Eurobonds en Europese belastingen nodig om buiten het zicht van de Europese burger de EU overeind te kunnen houden in zijn huidige vorm. Omdat die door de euro erkend (want was al) onbetaalbaar geworden is, en door de zwakte van veel recente addities van nieuwe lidstaten.

Het verhoogde tempo dat de EU nu inzet op weg naar een totale unie is de enige kans die die redeloze club nog heeft, want als zij niet gaan rennen valt ze in ieder geval uit elkaar. Dat wordt gefaciliteerd door alle regeringsleiders, domweg omdat de val van de EU ten minste zeven magere jaren in leiden zal, voor iedereen. En daarvoor zijn moderne regeringsleiders zowel te laf om het te hanteren als te incompetent om er wat mee te doen. Hard en onaardig gezegd, maar daarom nog niet onwaar.

---

Zie voor meer artikelen over dit onderwerp ook ons archief over Griekenland en de politieke binding van de euro.