Nederland heeft vorig jaar 193 miljoen euro verloren op de investering die minister Bos in 2008 deed om ABN-Amro te redden.

Da’s natuurlijk niet zo mooi, want ons werd voorgespiegeld dat we er aan zouden verdienen. Wat er niet zo duidelijk werd bijgezegd, was dat de angst dat Nederland met zijn hoogst geconcentreerde financiële sector, door het verlies van ABN-Amro een stevige klap zou krijgen. Uiteindelijk was dit de reden waarom deze bank in arren moede werd losgemaakt van Fortis, en genationaliseerd. Voor ruim 28 miljard, dat dan weer wel.

Niet dat men ooit duidelijk heeft weten te maken waarom men deze bank eerst liet overnemen en ontmantelen door een internationaal consortium, en pas in greep toen één van de overnemende banken – die het Nederlandse deel overnam – zich er in bleek te hebben verslikt.

Terzijde: ik heb ook nooit begrepen waarom faalhaas Rijkman Groenink in de gelegenheid werd gesteld de kunstcollectie van de bank in eigen beheer te houden via een stichting die van de bank werd losgemaakt. Na de nationalisatie had men die stichting prompt weer onder beheer van de bank dienen te plaatsen, of er tenminste een paar nationale musea mee moeten vullen. Dat is overigens iets dat hoe dan ook nog steeds een goed idee zou zijn, al was het maar om het verlies dat nu wordt geleden op de aankoop van die rompbank te verzachten. Maar enfin, het is maar een voetnoot.

Nu moet eerlijkheidshalve worden gezegd dat die 193 miljoen peanuts is vergeleken met de afschrijving op de boekwaarde van ABN-AMRO, de waarde waarvan thans wordt geschat (afhankelijk van wie je spreekt) tussen de 8 en 15 miljard. Een verlies van 20 miljard dus. Die ene procent extra die nu op de rentekosten (de bron van het verlies van die 193 miljoen) wordt geleden valt daarbij in het niet.

Ernstiger is de manier waarop alles weer gespeeld wordt. Dijsselbloem maakte een en ander bekend via een toespraakje tot partijgenoten die bijeen kwamen ter gelegenheid van het Nieuwe Jaar. Dat de Tweede kamer gisteren dan nog een brief mocht ontvangen waarin wordt uitgelegd wat precies aan de hand is, is tamelijk onheus. Het geklaag van Dijsselbloem over de economische crisis die banken verhindert voldoende dividend uit te keren teneinde te compenseren voor de rentekosten doet wat potsierlijk aan. De staat behoort geen ondernemertje te spelen, zeker niet in een onzekere sector als de bancaire. Dat je niet mag uitgaan van een vast dividend, behoort tot de vaste leerstof van het eerste jaar op de HEAO, dat weet Dijsselbloem ook wel. Ook al is hij nog niet zo lang minister.

Wat hij er mee toedekt, is de gulheid waarmee minister Bos indertijd het wankelende Fortis ter wille was. De commissie-De Wit stelde dat eerder al vast, maar bij Financiën heeft men die uitbrander ondertussen weten te verdringen. Commentaar vanuit het parlement wordt nu eenmaal niet gemakkelijk geaccepteerd door de financiële wonderdoeners die onze moderne planeconomie pogen te bestieren. Dijsselbloem zegt nu eenvoudig dat de te verwachten winsten van de bank de komende jaren onvoldoende zullen zijn om de kosten te dekken. En dat is dan dat.

De steun aan banken zoals Aegon, ING en SNS heeft tot nog toe 2,75 miljard opgeleverd, minus rentekosten overigens. Dat ING de nog uitstaande 3,3 miljard zal weten te betalen nemen we daarbij dan maar even aan. Van SNS is dat minder zeker, zodat we mogelijk achterblijven met een pakket aandelen van een weinig interessante bank, maar dat valt in principe dan onder de ‘winst.’

De afwikkeling van de steun aan de andere banken laat echter zien dat de aanpak rond ABN-AMRO heel ongezond was. Fortis laten klappen, het kantorenstelsel overnemen en dat integreren met bijvoorbeeld SNS was slimmer geweest, maar had België bijzonder ongelukkig gemaakt. Uiteindelijk moest de Belgische Staat het zwarte gat van Fortis zien op te vangen, want de onderlinge EU-solidariteit schrijft voor dat …. die riedel kent u al. In feite is de heer Bos in 2008 heel Europees solidair geweest met onze zuiderburen, die het jaar daarvoor nog zo zelfgenoegzaam waren over dat de Belgische bank Fortis dat trotse Nederlandse ABN-AMRO (mede) opslokte. In plaats van dat hoogmoed voor de val kwam, mochten wij meebetalen aan deze hubris. Dat Dijsselbloem dit prutswerk van zijn voormalige partijleider op aangeven van zijn topambtenaren nu afdekt is stuitend.

Heel geruststellend dat uitgerekend deze man wordt uitverkoren voor de evenwichtstoer van het voorzitterschap van de Eurogroep, terwijl hij tegelijkertijd het Nederlandse belang dient te verdedigen. We gaan het zien, maar dat alles wijst er op het niks wordt om blij mee te zijn.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.