Dat het Amazone-gebied in Brazilië ligt kwam een aantal politieke klimaatactievoerders goed uit. Konden ze gelijk op Bolsonaro hakken.

Al wekenlang gaan op Twitter en andere social media vreselijke foto’s rond van ]branden in het Amazone-gebied. Heb ik zelf ook bij eerste kennismaking geretweet, moet ik eerlijk bekennen. Wat is er fout aan ageren tegen bosbranden die grote natuurgebieden bedreigen? Dat je onderdeel wordt van een doortrapte campagne gebaseerd op agitprop besef je niet. Daarna is het niet eenvoudig nog afstand te doen van het idee dat je toch iets hebt gedaan. Wat op zichzelf genomen al tamelijk waanzinnig is, maar het is uiterst menselijk. En dat is waar deze campagne op draait. Afstand nemen van je eigen veronderstelde goedheid, en in plaats daarvan erkennen dat e je hebt late beetnemen door een stelletje ongure actievoerders? Dat staat zo stom, en juist de mensen waarop deze campagne echt draait – de ‘celebrities‘- kunnen zich dat nauwelijks veroorloven.

“De Amazone produceert meer dan 20 procent van de zuurstof in de wereld”, doceerde topvoetballer Cristiano Ronaldo. De Franse president Emmanuel Macron wist: “Het Amazoneregenwoud – de longen die 20 procent van de zuurstof op onze planeet produceren – staat in brand.” Hollywoodster Leonardo DiCaprio: “De longen van de aarde staan in brand.”

En dan volgen de internationaal minder bekend nitwits die denken er een slaatje uit te slaan vanzelf (2x rechts). “Onze longen staan in brand, en toen kookte onze hersenpan over.” De kudde blaat elkaar na, en zoals ik hierboven bekende: retweten is eenvoudig en geeft toch een ‘goed gevoel’. Waarom ik vind er toch iets van te moeten zeggen? Omdat ik aan mijn tweet niet toevoegde “Lees het op Veren öf Lood, Stem op ons! Zie ons eens deugen!!”

Wie denkt dat er in het leven niets belangrijker is dan schijnbaar te deugen, die heeft niet gedacht en deugt evenmin.

Maar de twee napraters die ik hier rechts neerzette voor wat ze zijn, zijn niet de politieke klimaatactievoerders die dit gearrangeerd hebben. Deze meme (naar verluidt een alt-right begrip, maar is dit iets anders dan?) werd niet zonder bijbedoelingen of uit bezorgdheid gelanceerd. Het is wat in marketing-kringen wordt beschreven als een ‘reminder’, een advertentie met als bedoeling de belangstelling voor een product warm te houden.

Waarom dan de Amazone? Twee redenen:

• Als ’s werelds grootste regenwoud en een van de laatste gebieden op aarde waarvan niet alles in kaart is gebracht en onderzocht, heeft het gebied een mythische status. Bovendien is bekend dat er sinds tijden boeren bezig zijn hun landbouwareaal te vergroten door oerwoud plat te branden. We ‘weten’ dat, dus is alles wat erover wordt bericht voor veel mensen al waar als het woord Amazone valt.
• De president van Brazilië is een rechtse man die een linkse sociaaldemocraat bij verkiezingen heeft verslagen.

Voor de media zijn dat redenen genoeg alles te geloven wat er over aan praatjes wordt rondgestrooid. Echter!

And yet the photos weren’t actually of the fires and many weren’t even of the Amazon. The photo Ronaldo shared was taken in southern Brazil, far from the Amazon, in 2013. The photo that DiCaprio and Macron shared is over 20 years old. The photo Madonna and Smith shared is over 30. Some celebrities shared photos from Montana, India, and Sweden.

Pijnlijk: zelfs in Turkije weet men beter dan hier in te trappen: Fires destroy vast areas in Bolivia, Angola and Congo Basin, aldus AKP-getrouw partijblad van de Turkse president:

While global attention has been focused on fires burning across the Brazilian Amazon, neighboring Bolivia and Africa’s Congo Basin, often referred to as the “second green lung” of the planet, also battle with huge fires.
At least 38,793 fires were burning across Bolivia as of the weekend, and a total of 3,700 square miles (950,000 hectares) had been burned so far this year, which have charred an area nearly as extensive as the nation of Lebanon, according to Cliver Rocha, director of the national Forests and Lands Authority.

Inderdaad. Ook de NOS begon dit weekend lont te ruiken, en publiceerde een artikel waarin werd uitgelegd dat de hoax die mede via de G7 werd verspreid niet klopte. Hoorden we daarover verder nog iets? De twee politici die met hun tweets werden betrapt zwijgen verder, voor hen telt slechts het politieke gewin, en een mea culpa kost eenvoudig stemmen. Zich ergens voor schamen doen ze allang niet voor: daar zijn ze niet voor aangenomen.

‘De longen van de aarde staan in brand’, kopt het Wereldnatuurfonds boven de oproep om geld te geven om de bosbranden in de Amazone tegen te gaan. En ook de Franse president Macron twittert: ‘Ons huis staat in de brand. Letterlijk. Het Amazonewoud, de longen die 20 procent van de zuurstof van onze planeet produceren, staat in brand.’ De NOS gebruikte de uitdrukking ook regelmatig in de berichtgeving.

Dat het op de site staat betekent niet dat men het als zodanig bekend maakt. Verder iemand nog iets over gehoord? Dan graag een link, ik ben niet te beroerd me te excuseren. En wat de NOS publiceerde was ditmaal beslist lezenswaardig;

Zulk gebruik van onjuiste feiten brengt risico’s met zich mee, zegt Wim Turkenburg, klimaat- en energie-expert. “We komen zo in een ‘Trump-achtige’ samenleving. Trump zegt: ik creëer mijn eigen feiten, wetenschap is niet van belang’. Maar we moeten mensen voorzien van juiste informatie. Je moet geen wetenschappelijke onzin verkopen. Dan kom je namelijk op een hellend vlak en verdwijnt het vertrouwen.”

Maar het ging ook op de G7 niet over de waarheid, maar over het beeld dat werd gecreëerd. Macron is de vleesgeworden hypocrisie, en voor hem was het een subtiliteit om Trump te kunnen zeggen dat zijn maatje Bolsonaro er een bende van maakte. Alle EU-collega’s waren het vanzelfsprekend roerend met de Franse president eens, zodat $20 miljoen werd bestemd voor het bestrijden van nauwelijks bestaande bosbranden. Maar voor Bolsonaro hoefde het al niet meer. Terecht. Het is erger dan gekwek van domme politici:

I was curious to hear what one of the world’s leading Amazon forest experts, Dan Nepstad, had to say about the “lungs” claim. “It’s bullshit,” he said. “There’s no science behind that. The Amazon produces a lot of oxygen but it uses the same amount of oxygen through respiration so it’s a wash.”  Plants use respiration to convert nutrients from the soil into energy. They use photosynthesis to convert light into chemical energy, which can later be used in respiration.

Dit jaar is het erger dan vorig jaar, inderdaad.. Maar de tendens is gunstig, en Brazilië werkt er wel degelij kaan, zo tonen ook de statsitieken:

En wat het politieke element van deze hoax van afgelopen week betreft:

One of Brazil’s leading environmental journalists agrees that media coverage of the fires has been misleading. “It was under [Workers Party President] Lula and [Environment Secretary] Marina Silva (2003-2008) that Brazil had the highest incidence of burning,” Leonardo Coutinho told me over email. “But neither Lula nor Marina was accused of putting the Amazon at risk.”

U weet weer dat u bedrogen werd. Wennen doet het nooit.

---

Meer over Brazilië op Veren of Lood vindt u hier.