DE WERELD NU

Worden we te beschaafd in het strafrecht?

strafrecht

Niemand hoeft mee te werken aan zijn/haar eigen veroordeling’. Het is een zinnetje dat ik aantrof in beschouwingen over de zaak ‘Anna Faber’. De zin verwees naar de verdachte die in een eerdere zedenzaak weigerde om mee te werken aan een psychiatrisch onderzoek. De reden voor de weigering was het ontlopen van het risico dat bij een TBS een langere detentie kan volgen.

Het is een vaststaande praktijk in de rechtsgang dat het bewijs van een misdaad door het Openbaar Ministerie verzameld moet worden en dat dit bewijs door de rechter wordt beoordeeld. Een verdachte mag zwijgen, tegen werken, desinformatie geven, misleiden, valse getuigenissen organiseren en bewijs verdonkeremanen. De verdachte speelt vaak het spel: ‘pak me maar als je kan’, een crimineel spel.Het is een uiting van kwade trouw.

Volgens een artikel in de NRC weigert ongeveer de helft van de voor een psychiatrisch onderzoek in aanmerking komenden om daar aan mee te werken. De weigering wordt als een recht gezien. Niemand hoeft mee te werken aan zijn/haar eigen veroordeling. In de rechtspraktijk heeft dat heel wat meer consequenties dan alleen het ontlopen van de TBS. Door niet mee te werken kan het werk van het OM zodanig bemoeilijkt worden dat er geen vervolging plaatsvindt of dat de rechter wegens gebrek aan overtuigend bewijs tot vrijspraak over gaat. Bij het vervolgen van leden van de mocromaffia gebeurde dat een aantal keren.

Niet meewerken kan het gevolg zijn van de angst dat met ‘praten’ de erecode van ‘zwijgen’ wordt overtreden en wraakacties het gevolg zullen zijn. Criminele wetten krijgen op deze manier veel invloed op de rechtsgang en bieden bescherming aan criminelen.

De opvatting dat je verantwoordelijkheid neemt voor je daden staat op gespannen voet met het recht om niet mee te werken. Dat recht leidt tot een groeiend aantal geharde daders die op alle mogelijke manieren, na te zijn gepakt, aan veroordeling proberen te ontkomen. De norm dat je verantwoordelijkheid neemt voor je daden vervaagt door dat recht. Dat is steeds vaker te zien in de samenleving.

Bij alle nu gaande discussies over het vaker toepassen van TBS, ook als de verdachte niet meewerkt, blijft de discussie over het recht om te zwijgen achterwege alsof dit een onomstotelijk recht is. Het is de discussie die eigenlijk gevoerd zou moeten worden. Het niet meewerken kan als een criminele daad worden gezien. Bij een belemmerde rechtsgang is het de samenleving die uiteindelijk schade lijdt.

Niet meewerken zou als zodanig strafbaar kunnen worden gesteld en in voorkomende gevallen tot strafverhoging moeten leiden. Niet meewerken is asociaal en strijdig met de norm dat je verantwoordelijkheid neemt voor je daden. En verantwoordelijkheid nemen voor je daden zou een van de uitgangspunten van het strafrecht dienen te zijn. Een verdachte heeft niet alleen rechten, maar ook plichten. Van plichten kan hij niet ontslagen worden.

Het recht op niet meewerken kan worden gezien als te veel toegeven aan de dader en het laten uitmelken van rechten. Dat is strijdig met de belangen van de samenleving en van slachtoffers. Het recht om niet mee te werken is wellicht een hoogstandje in het juridisch denken, maar kan gezien worden als een uiting van beschaving die de beschaving aantast en onwenselijk gedrag in de hand werkt.


Dit artikel verscheen eerder op Harde Woorden

6 reacties

  1. wim schreef:

    Tijd om ook deze degeneratie van het rechtsstelsel te herzien.

  2. Daan schreef:

    Wat is meewerken aan je eigen veroordeling?
    1- toegang verschaffen tot je woning, pc, iphone, brandkast?
    2- bekennen?

    Wat 1 betreft: achter het recht om dat niet te hoeven doen, gaan geen verkrachters- of moordernaarsbelangen schuil, maar fiscale belangen. Google maar eens, en je ziet dat de verplichting om mee te werken aan eigen veroordeling vooral wordt gezien in het licht van boekhouding open gooien voor de FIOD. Het grootbedrijf zal dat recht niet prijsgeven.

    Wat 2 betreft: hier kom je in een rare redenering. Er zijn rechters die verdachten zwaarder veroordelen omdat ze geen schuld bekenden. Dat gaat dan over de band van ‘geen spijt getoond’. Dat had die jongen van de Deventer moordzaak ook. Die blijft tot op de dag van vandaag volhouden dat ie het niet heeft gedaan. En dat volhouden heeft de rechter hem aangerekend. Met strafverzwaring tot gevolg.

    Dus: er staat nu al een sanctie op geen schuld bekennen.

    Maar het idiote is natuurlijk dat je echte onschuldigen zo straft voor het verkondigen van de waarheid. En dat maakt onschuldig veroordeeld worden extra hard. Je krijgt er nog strafverzwaring voor ook!

    Maar ik begreep op een vorige blog hier op VenL dat veel mensen voor het opsluiten van onschuldigen zijn. Als er een maatschappelijk verontrustende misdaad is gepleegd, moet er gewoon iemand hangen. Zo lijkt de gedachte. En vaak zal dat iemand zijn die de psychologische schuldprojecties goed kan dragen. Een allochtoon, iemand met doorgetrokken wenkbrauwen (Lombroso!), iemand die uit zn mond stinkt of – de ergste van allemaal – een Limburger.

  3. carthago schreef:

    ” Wie zwijgt stemt toe ” is een hoog ontwikkelde volksuitspraak met effectieve resultaten uit het verleden en garanties biedend voor de toekomst .

  4. Dick Ahles schreef:

    Probleem is begonnen met het toestaan van verminderde toerekeningsvatbaar. Dat is om twee redenen fout:
    – voor de maatschappij en de slachtoffers is het irrelevant in welke gemoedstoestand en onder invloed van welke hormonen, en door welke persoonlijkheidsstructuur ook wordt gepleegd. Voor slachtoffers en de gehele maatschappij dient iedere misdaad op ernstigheid van de misdaad tot een strafmaat te komen. Eigenlijk voor iedere misdaad dezelfde straf, en alleen bijstelling naar beneden als de gedupeerde op de een of andere manier de misdaad zelf heeft beïnvloed.
    – door deze maatregel is het strafproces niet meer alleen gefocust op waarheidsvinding. De focus wordt nu verschoven van de misdaad en haar slachtoffers naar de zieligheid van de dader. Dat is maatschappelijk ontwrichtend.

    Het tweede probleem is geschapen door het RECHT op zwijgen of niet medewerken. Zoals gezegd, uitoefening van dat recht is altijd een uiting van kwade trouw en staat waarheidsvinding in de weg. Dus medewerking van verdachte moet beloond worden, en niet-meewerken of tegenwerken gestraft. Straf de niet medewerkenden moet worden beschouwd als bekentenis. Dus wie zwijgt stemt toe.

    Als iemand ziek, een stoornis heeft wordt hij in het medische circuit behandeld in Nederland. Ook gevangenen. Behandeling vindt in principe plaats in de gevangenis en komt nooit in plaats van straf.

    Dat staat dus helemaal los van welke strafzaak dan ook. En die twee moeten NIET vermengd worden: strafproces en medische behandeling.

    Ten slotte zullen sommige mensen met abnormale en a-maatschappelijke persoonlijkheidsstoornissen, uit de maatschappij verbannen moeten worden en voor hun leven in een inricht moeten doorbrengen om de burgers te beschermen. ook dat proces om tot die conclusie en uitspraak te komen staat los van welke strafzaak dan ook. In principe zijn psychopaten e.d. heel goed te herkennen aan gedrag (soms ook op de basis school al) en hoeft men niet te wachten tot het roofdier een prooi heeft gepakt om dan pas tot actie te komen.

    In strafrecht is voor de maatschappelijke acceptatie en zorgvuldigheid naar verdachten maar één ding leidend: waarheidsvinding, hoe we en op welke manier we ook bij die waarheid zijn gekomen.

    Anders verwordt strafrechtspleging, in plaats van rechtspreken, procedure geneuzel.

  5. Jantje schreef:

    Bij Michael P. had de rechter schuldig geoordeeld. Maar toch werkte hij niet mee aan TBS. verhoog dan gewoon de straf.

  6. El Cid schreef:

    In de westerse wereld is de rechtstaat zo georganiseerd dat het OM bewijzen moet leveren van een vermeende misdaad (wat vandaag legaal is, is dat morgen niet meer en omgekeerd). Een verdachte hoeft daar op geen enkele manier aan mee te werken. En terecht!

    Wie dat recht van de “verdachte” niet snapt zou er goed aan doen dit te kijken: https://www.youtube.com/watch?v=d-7o9xYp7eE

    Ook leerzaam voor als je onverhoopt zelf ooit verdacht wordt van “haatzaaien” of het beledigen van “het Marokkaanse ras”.

    Verder heeft Dick Ahles het wel goed gezien. TBS is een wangedrocht. TBS moet uit het strafrecht. De gemoedstoestand van een misdadiger is niet relevant.