Een safespace op een universiteit is een tegenstridgheid voor wie begrijpt wat de rol van een universiteit geacht wordt te zijn. En wie dat niet begrijp hoort niet op een universiteit, hoogstens op een voorbereidend kakschooltje.

Harde woorden? Maar daarom niet minder terecht. Een korte rondgang via Google levert al een aantal bijzondere voorbeelden. Zoals de lachwekkende maar ontzaglijke collectie voorbehouden die op Wikipedia te lezen valt onder het lemma safespace. Je zou zoekers naar een safespace eens op hun teentjes kunnen trappen. Terwijl de enige persoonlijke groei van dergelijke weerspannigheid de tenen van de zoekers betreft, maar dit verder terzijde.

Google verwees bij het zoeken op safespace nadrukkelijk naar de Amsterdamse UvA, maar iets verder kijken onthult dat zelfs op dit paragon van progressiviteit het verstand doorgebroken lijkt. Een  Trouw-bericht meldt in ieder geval dat de UvA geen safe space wordt. Gelukkig. En dat alles in het verlengde van de ‘diversiteitsdiscussie’, dat prachtige progressieve ideaal om andersdenkendheid uit te bannen. Slechts door zich te uniformeren onder een paraplu van gelijkdenkendheid denken deze studenten waarlijk vrij te kunnen zijn.

Prachtige ironie. Van de eerste christenen zijn inscripties bewaard gebleven waarin de scribent stelt: ik ben een slaaf van Christos, en daardoor ben ik waarlijk vrij. Let wel, dit concept is zowel logisch als verdedigbaar, maar is helaas niet verenigbaar met de doelen van een universiteit. Want een universiteit hoopt haar leerlingen een open geest bij te brengen. Een geest die open staat alles te evalueren wat de wereld te bieden heeft, en op de eigen merites te beoordelen. Niet met behulp van voorgeprogrammeerde waarheden.

Dit hoge doel is de afgelopen vijftig jaar op de universiteiten ongemerkt in de verdrukking geraakt. Maar het verdient verdediging, omdat een universiteit die het afwijst zich noodzakelijkerwijs teveel beperken moet. Beperkingen die ernstiger zijn dan de eventuele dreigingen die de tere kinderzieltjes die dit doel niet verdragen zouden kunnen belasten.

Vandaar ook de opmerking in mijn inleiding dat wie niet zonder een safespace kan, zich eerst zou moeten vervoegen bij een voorbereidend kakschooltje. Een universiteit is geen opleiding waar nog van begin af aan kan worden gebouwd aan een weerbaarheid die men in eerdere fases van het onderwijs had moeten verwerven. Eerder kun je zeggen dat wie geen weerbaarheid tegen de realiteit heeft opgebouwd alvorens naar de universiteit te komen, te laat is daaraan nog te beginnen.

Een universiteit als onderwijsplek is dan ook veel minder een kennisinstituut waaruit studenten kunnen putten, dan een machine waarin je leert met de wereld om te gaan door er op een afstandelijke manier naar te kijken. Dat kan aanvankelijk tegenstrijdig klinken, maar waar beter dat te leren dan op een plek waar men door studie op basis van eerder verworven weerbaarheid de wereld heeft leren beschouwen?

Wie om aan een universiteit te kunnen functioneren een safespace benodigt, is eenvoudig nog niet klaar voor het volgen van universitair onderwijs. En daarom horen safespaces aan een universiteit niet thuis.

Gewogen en te licht bevonden: snel weg er mee.