Wie gaat de Grieken betalen?
Afgelopen woensdag heeft de Griekse regering met de hakken over de sloot nog een pakket bezuinigingen door het parlement gejaagd dat de volgende tranche van Bailout II veilig moest stellen.
Alles weer kits, zo dacht men in Athene. Weer een formaliteit vervuld. Oorspronkelijk was inderdaad afgesproken dat op 12 november het groene licht voor uitbetaling zou worden gegeven. Maar tot verbazing en zelfs ontzetting van vele betrokkenen blijkt nu het IMF plotseling over een ruggegraat te beschikken. Het fonds weigert mee te betalen als niet een deel van de Griekse schulden door de EU wordt kwijtgescholden. Want aangezien de particuliere leners (lees: banken) aan Griekenland al eerder volledig zijn uitgeknepen, kan een kwijtschelding van deze schulden nog alleen door de EU (en door ons, dus!) gebeuren. Ook al is dat dan tegen de regels van die EU. Bovendien is het wat potsierlijk om terwijl je 31,5 miljard overmaakt aan te kondigen dat je een slordige 100 miljard ook niet meer terug hoeft, omdat anders later het afbetalen van die 31.5 miljard wat moeizaam kan worden.
Grosso modo bestaan er op dit moment twee visies op de Griekse schuldencrisis. De eerste visie is dat een Griekse financiële crash desastreuze gevolgen voor de wereldeconomie zal hebben, die als gevolg van een dominoeffect het gehele bancaire kaartenhuis ineen kan doen storten. Hierbij spelen de herverzekeringen van die staatsschulden – de CDS’ – een belangrijke rol. Deze CDS zijn voornamelijk uitgegeven door Amerikaanse banken die er jarenlang heel vet aan hebben verdiend, zonder te geloven dat er ooit om betaling zou worden verzocht. Aangezien bij een Grieks faillissement àlle Griekse schulden, ook de nu nog niet opeisbare, in het spel komen, zou dit een groot aantal Amerikaanse banken ten onder kunnen doen gaan, met alle gevolgen van dien. Een dergelijke crisis zou die van 2008 kleineren tot een incident als een speldenprik.
De tweede visie stelt dat een Griekse crash al in de markten is ingeprijsd, en dat de gehele huidige charade door Duitsland is georganiseerd, omdat het land niet de schuld wil krijgen Griekenland de euro te hebben uitgejaagd. De problemen in Amerika zouden in deze visie maar moeten worden opgelost door de Fed de geldpers te laten aanzetten en die de getroffen banken te laten helpen. Dat Duitsland niet graag de schuld wil krijgen van wat Griekenland te wachten staat lijkt logisch, niet in het minst, doordat de spankracht van de Duitsers niet onbegrensd is. Dat Duitsland graag zou zien dat de Grieken uit de Eurozone verdwenen, mits dit netjes en niet al te opzichtig kan worden geregeld is daarom ook geen vreemd idee.
Hoe dan ook, vrijdag weten we het.
Als vrijdagmiddag aanstaande de wereld niet bezig is te vergaan, heeft de EU een sluipweggetje gevonden om opnieuw een aantal van haar eigen regels te verkrachten. Vrijdag namelijk dient Griekenland schuldpapieren ter waarde van 5 miljard euro (vertaling hier) in te lossen. Dat geld is er niet, en de regels van de ECB staan niet toe, dat zij afziet van het haar toekomende geld, of dat zij uitstel toestaat. Het spannendste aan deze kwestie lijkt vooral op welke wijze de EU dit maal maling zal blijken te hebben aan regels en afspraken. Niet onbelangrijk – mogelijk zelfs het belangrijkste – is opnieuw in hoeverre de gekozen route eerdere uitspraken van het BVG in het Duitse Karlsruhe in de wielen rijdt.
Verkiezingen?
De Griekse regering is na woensdag niet langer in staat effectief te regeren, zo lijkt in Athene de communis opinio. Dat betekent opnieuw verkiezingen, en de laatste peiling stelt niemand gerust:
- Syriza – anti-bailout, ultralinks 23.1%, stijgt van 20.7%
- New Democracy – De huidige premier’s partij 20.6%, gezakt van 23.6%
- Golden Dawn – de neo-nazi’s 10.4%, sinds juni bijna 3% gestegen.
- PASOK – Socialisten, en in staat van ontbinding 7.5%
- Onafhankelijke Grieken 6.4%
- Communisten 5.7%
- Democratisch Links 4.6%
De overige kiezers stemmen op splinterpartijen die de kiesdrempel van 4% niet zullen halen, of weten het nog niet. Dat de chaos in Griekenland komende maanden nog een stuk groter worden zal is geen wereldschokkende voorspelling. Ook een staatsgreep kan niet worden uitgesloten. Dat zou overigens wel alle Europese dilemma’s oplossen, aangezien in de regels van de EU is opgenomen dat de leden een democratie moeten zijn.
En zo heeft elke crisis zijn hilarische kanten. Wordt komende week vervolgd.
Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.