We kijken vooruit!
Elk jaar zijn er zowel prettige als onprettige politiek-economische gebeurtenissen die grote gevolgen hebben voor de wereldvrede en -welvaart. Om uw eetlust voor de Kerstdagen alvast te bederven, volgt hieronder een rijtje scenario’s die weliswaar niet heel waarschijnlijk zijn, maar gezien onze ervaringen van afgelopen jaren met de incompetentie van de moderne overheden ook niet geheel kunnen worden uitgesloten.
Verrassingen die we niet moeten hebben komend jaar:
Inflatie als gevolg van een sterke groei in de economieën van bijvoorbeeld China en de USA. Mochten deze economieën plotseling enorm op gang komen, dan staat vast dat de centrale banken niet de rente zullen durven verhogen. Gevolgen kunnen onder andere voedseloproeren en de pan uit rijzende benzine prijzen zijn. En dat nadat de automobilist wereldwijd al zo ver is uitgeknepen.
Schuldmonetarisatie – Veel schuld van de grote industrielanden is tegenwoordig in handen van hun centrale banken. De enige reden dat dit nog niet al tot enorme inflatie heeft geleid, is dat bij aflossing het geld opnieuw uit de roulatie wordt gehaald. Echter, die centrale banken zijn eigenlijk overheidsbezit, en kunnen niet failliet gaan. In de USA, Japan en het VK bezitten de Centrale banken thans respectievelijk 11%, 18%, en 25% van het GDP, maar mochten zij besluiten dat zij de hun eigenaren de schulden kwijtschelden, dan staat vast dat het dak van het huidige monetaire systeem compleet naar beneden komt. Zo dat niet toch al gaat gebeuren, natuurlijk.
De Nederlandse huizenmarkt trekt aan vóór de banken daar voldoende op zijn voorbereid. De banken zullen in de eerste plaats wantrouwig naar de economische verwachtingen kijken (die van henzelf, het CPB vertrouwen zij echt niet), en langzaam de kredietkraan afknijpen. Gevolg zal een nog dieper economisch dal zijn, aangezien de huizenmarkt daardoor definitief in het slot valt (en – toegegeven – de verwachtingen zijn al niet zo best).
De USA stort zich op 1 januari in de fiscale afgrond. De onenigheid tussen Democraten en Republikeinen blijft echter de boventoon voeren, zodat er geen oplossing komt, en de crisis zich voortsleept tot het moment dat de regering-Obama naar het Congres moet voor de verhoging van het maximale schuldenplafond per 1 maart. Honderdduizenden Amerikaanse ambtenaren worden ontslagen, en de recessie die volgt doet de regering-Obama besluiten zich per direct terug te trekken uit Afghanistan en te stoppen met subsidiëren van Arabische regimes. De regeringen van Assad (Syrië) en Morsi (Egypte) komen vervolgens een maand later op dezelfde dag ten val door een staatsgreep van de eigen legerleiding. Een oorlog van Egypte met Israël wordt ternauwernood voorkomen.
De Oekraïne treedt toe tot een douane-unie met Rusland en een aantal andere grote ex-Sovjetstaten, en blijft daardoor buiten de invloed van de EU. De economische re-integratie van het oude Sovjet-Unie territorium leidt tot een economische boom waardoor Cyprus de grootste investeerder wordt in de nieuwe economische grootmacht. Als gevolg daarvan vraagt Cyprus de EU voor haar uitgemolken banken eind 2013 opnieuw om een bailout, ditmaal ter grootte van 150 miljard euro.
De Bank van Japan overspoelt de markt met goedkope Yens in een poging de prijzen in Japan te stabiliseren en te redden van deflatie. Tevens gaat Japan door de ECB gegarandeerde Europese obligaties (Bankenunie!!!) kopen om de gewenste devaluatie van de Yen ten opzichte van de Euro mogelijk te maken. Helaas hoeft Spanje hierdoor geen bailout meer aan te vragen, en keert terug naar haar oude praktijken van gratis geld voor wie het hebben wil. Griekenland ziet met lede ogen toe dat haar obligaties nog steeds niet als volkomen gelijkwaardig worden beschouwd, en moet met harde hand een volksopstand onderdrukken.
De Italiaanse verkiezingen in februari 2013 worden gewonnen door Berlusconi en Beppe Grillo, waarna zij drie dagen later een coalitie sluiten en aankondigen binnen een maand de Eurozone te zullen verlaten. Grillo wordt premier en geeft Italië de lira terug. Berlusconi wordt definitief ontslagen van rechtsvervolging, en mag in juni president van de Republiek worden. De beurzen in Europa gaan finaal onderuit, en Deutsche Bank kondigt aan een bailout van een half biljoen aan te moeten vragen bij de EU. Frankrijk kondigt prompt aan hieraan niet mee te willen betalen, en stapt per direct uit de Eurozone.
De beurs van Londen verliest steeds meer noteringen naarmate het waarschijnlijker lijkt dat het VK de EU zal verlaten na een desastreus referendum voor de federalisten, en door deze implosie van het belangrijkste financiële centrum van Europa zijn de financiële markten minstens een half jaar het noorden volledig kwijt.
Het VK erkent dat zij de strijd tegen de oplopende inflatie verloren heeft. Oplopende voedselprijzen hebben tot gevolg dat in de oude stadscentra een complete guerrilla uitbreekt waar de politie zich niet langer in durft te mengen.
De Chinese overheid probeert meer greep te krijgen op de economie door de kredietvoorziening af te knijpen middels eisen aan de herkomst van krediet. Hierdoor neemt het aantal liquiditeitsfaillissementen explosief toe, de economische problemen groeien de regering boven het hoofd, met grote politieke instabiliteit tot gevolg.
Niet alle rampspoed hierboven zal iedereen met evenveel afschuw vervullen. Desalniettemin wil ik er op wijzen, dat met name een plotseling plaatsvinden van bovengenoemde zaken desastreus kan uitpakken. En met het oog op de vooruitziende blik van de EU-leiding moet je toch constateren dat de betekenis van het woord ‘plotseling’ afgelopen jaar stevig is gedevalueerd.
Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.