Contant geld werd voorheen ook wel klinkende munt genoemd. Maar klinkende munt is door de papierisering niet langer iets anders dan een beetje wisselgeld. Contant geld staat onder druk. Als gebruiksmiddel.

Voor wie er oog voor heeft is het proces al een hele tijd gaande, maar we naderen een nieuw omslagpunt: de verdwijning van cash uit het dagelijks leven. Een jaar of tien, vijftien terug dacht ik dat het technisch op teveel problemen stuiten zou, maar dat valt niet langer vol te houden. Het grootste deel van de bevolking rekent nu al vaker af met plastic geld dan dat men daadwerkelijk de knip trekt om van daar uit met munten of papiergeld af te rekenen. Het wordt dan ook actief ontmoedigd, formeel omdat men daarmee terrorisme beter controleren en voorkomen kan. Als we in staat blijken technisch ook plastic tegoeden van persoon op persoon over te dragen zal contant geld snel worden uitgebannen. Waarop het hangt is de controle er van. Dat is beangstigend, want de gevolgen zijn niet mis.

Wat is het grootste bezwaar? Controle! Als de overheid de volledige controle heeft over uw inkomen, kunt u er zeker van zijn dat de belastingen zullen stijgen. Het is juist de mogelijkheid aan de volledige controle van overheidswege te kunnen ontsnappen die die overheid er van weerhoudt de belastingen tot ver voorbij de redelijkheid op te schroeven. Dat hebben we in de jaren zeventig gezien. Onder het mom van solidariteit werden de belastingen voor de bevolking tot onaanvaardbare hoogten opgedreven, met als gevolg dat mensen die veel verdienden wegen zochten dat te vermijden. De kapitaalvlucht de grenzen over nam zulke vormen aan dat de overheid zich gedwongen voelde die belastingdruk te verminderen. Niet de opkomst van ‘rechtse’ partijen, maar de groeiende bewustwording dat je de mogelijkheid had geld in het buitenland te parkeren heeft op een bepaald moment de belastingdruk verminderd, omdat dit vooral voor de betere verdienenden een steeds vaker gevolgde optie was. Al was het maar om de kapitaalsbelasting te ontwijken.

Een vervelend bijverschijnsel was dat de groei van belastingparadijzen ook voor privépersonen en kleine bedrijven bekender geworden was (bovenstaande is overigens de reden dat ik niet warm loop voor het uitbannen van die belastingparadijzen, ze zijn een zwaard van Damocles voor regeringen). Daar is nog steeds geen goede oplossing voor, maar het elimineren van contant geld uit de maatschappij is een logische stap. Het verhindert niet dat je geld overmaakt naar een eiland waar geen Big Brother meekijkt in je financiële huishouding, maar het geeft de overheid desondanks een idee van de omvang van je verdiensten en eigen vermogen.

Op dit moment is de druk op contant steeds groter aan het worden in de landen waar de economie onder druk staat, met andere woorden: de knoflooklanden binnen de EU, die langs de Middellandse Zee liggen. Het was vanaf de invoering van de euro (2001) binnen de EU al verboden (!!!) meer €7.000,- contant bij je te hebben (ik ben er wel eens op gecontroleerd, en bleek er toen net onder te zitten op weg voor een maand vakantie met mijn familie). Dat is een paar jaar later aangepast naar €10.000,- maar sindsdien is er niets meer veranderd. Er schijnen uitzonderingen te bestaan voor beroepen die veel met contanten werken (vee- en autohandel ed.), maar die worden steeds meer gedwongen toch maar met plastic te werken. Uiteindelijk wil de belastingdienst graag zo eenvoudig mogelijk kunnen zien wat de omzet was.

Het is nu ook verboden met grote contante bedragen te betalen. In Spanje is de grens recent teruggebracht naar €1000, – per transactie, in Frankrijk was dat al zo. Griekenland bracht de bovengrens terug van €1500,- naar €500,-. Een recente poging van de Duitse regering om een bovengrens van €5.000,- in te stellen heeft schipbreuk geleden op heftig verzet, onder andere van de Bündesbank. De vraag blijft hoe lang en hoe effectief dat verzet zal kunnen zijn in een wereld die steeds verder plastificeert, want de grote aanjagers van dit beleid zitten in Brussel (EU) en FrankFurt (ECB).

Men denkt dat Zweden in 2030 al volledig cashfree kan zijn. En wat zal geld dan nog anders zijn dan een tegoedbon namens de overheid? Niet bepaald geruststellend als je ziet hoe makkelijk politici namens diezelfde overheid schulden aangaan, met de facto onze kinderen als onderpand.