Jago Kosolosky: ‘Nationaalsocialisme vergelijken met een religie publiceer ik niet.’ Ja, dat was nu net mijn stelling… dat de islam een politieke ideologie is, eerder dan een religie. En een jaar geleden publiceerde Knack.be wel een opiniestuk waarin de Iraanse activiste Darya Safai ‘extreem islamisme’ vergelijkt met het nationaalsocialisme (in een opiniestuk op deredactie.be liet Safai de term ‘extreem’ weg en vergeleek ze ‘het islamisme’ met het nazisme). Toen het stuk van Safai verscheen, was Kosolosky nog geen hoofdredacteur van Knack.be, maar opvallend is het in elk geval: kennelijk is het voortaan taboe om te wijzen op fundamentele overeenkomsten tussen de islam en het nationaalsocialisme.

Elke leer, systeem, religie of ideologie heeft een essentie, een kernboodschap. Men spreekt van ‘het christendom’, ‘het communisme’, ‘het nationaalsocialisme’, ‘het jodendom’, ‘het boeddhisme’ enzovoort, omdat ze bepaalde, essentiële of fundamentele kenmerken bezitten die ons, ondanks enkele of misschien zelfs vele stromingen en vertakkingen, toelaten iets te zeggen… ook over iets als bijvoorbeeld ‘de islam’. Dat is niet alleen logisch en rationeel, het is ook onontbeerlijk. En gewoon onvermijdelijk: zo niet wordt werkelijk alles relatief en is alles inwisselbaar. Dan wordt elke kwalificering, elk politiek beleid, en zeker wetenschap onmogelijk. Helaas is dat precies wat de postmoderne tijdgeest kenmerkt: waarheid is relatief, anything goes. Overigens moet worden opgemerkt dat de leer, het systeem, de religie of ideologie geenszins hetzelfde is als, of samenvalt met de aanhangers of belijders ervan.

Vrijwel iedereen zal het erover eens zijn dat het nationaalsocialisme verwerpelijk is. Niet het ‘radicale’, ‘extremistische’, ‘militante’ of ‘fundamentalistische’ nationaalsocialisme is verwerpelijk, ook niet bepaalde stromingen binnen of vertakkingen van het nationaalsocialisme, maar hét nationaalsocialisme. Niemand zal het bovendien in zijn hoofd halen om te spreken van een ‘gematigd nationaalsocialisme’, net zoals niemand zal ijveren voor een ‘Europees’ of ‘rationeel’ nationaalsocialisme. Hetzelfde geldt voor het communisme, al heeft men wel pogingen ondernomen om tot een zogenaamd ‘eurocommunisme’ te komen, wat uiteraard is mislukt: water en vuur zijn nu eenmaal onverenigbaar.

Inzake de islam echter is de gevestigde opvatting, de pensée unique, dat ofwel dé islam niet bestaat, en men met dit begrip dus alle kanten uit kan, ofwel dat dé islam in essentie hetzelfde is als met name jodendom en christendom, en zodoende een religie als alle andere. Terwijl terecht wordt gesteld dat niet alle aanhangers van een bepaalde religie over dezelfde kam kunnen worden geschoren, scheert men doorgaans wel op simplistische wijze alle religies over één kam. Terwijl toch allereerst de vraag gesteld zou mogen worden, of de islam niet in de eerste plaats een politieke, totalitaire ideologie is. Volgens de ons in 2016 ontvallen arabist Urbain Vermeulen is de islam eerder wet en recht dan religie. De Hongaarse auteur György Konrád stelde recent: ‘Na het nazisme en communisme is de islam de derde totalitaire ideologie die ons bedreigt.’ Kenmerken ervan zijn toch het Führerprinzip (Mohammed), Übermenschlichkeit (moslim versus niet-moslim), totalitarisme (islam betekent onderwerping en is allesomvattend), expansiviteit en oorlogszucht (jihad). En zijn Jodenhaat, of de rol van de vrouw als broedmachine dan onislamitisch? Was Churchill soms stomdronken toen hij over Mein Kampf zei: ‘Hier had men dan de nieuwe Koran, vol blind geloof in de oorlog: gezwollen van taal, breedsprakig en vormloos – maar onheilspellend.’

Als dé islam niet bestaat en men er dus vrijwel alle kanten mee uit kan, waarom zijn er dan steeds meer stemmen, zelfs bij de linkerzijde, die erop aandringen dat er een ‘Europese’ of ‘rationele’ islam wordt gerealiseerd, waarbij de islam zich ‘aanpast aan onze Europese waarden’ of ‘de westerse waarden’? Impliceert dat niet dat dé islam blijkbaar toch bestaat én dat er iets mis mee is, waardoor hij kennelijk moet gerationaliseerd of geëuropeaniseerd worden? Waarom wordt er door diezelfde stemmen steeds meer ingezet op islamhervormers zoals Rachid Benzine, Maajid Nawaz, Irshad Manji en Malek Chebel? Is het niet veelzeggend dat serieuze en oprechte hervomers van de islam – dus niet de charlatans – in de regel met de dood worden bedreigd door moslims, terwijl ze in de moslimgemeenschap amper steun vinden, en alvast niet bij gezaghebbende imams, ayatollahs, moefti’s of islamitische instituten en rechtsscholen? Betekent dit niet dat de islam in wezen niet deugt, en dat ofwel een verwerping ervan ofwel een fundamentele hervorming van de leer, van de fundamenten van de islam zich opdringt?

Zou het kunnen dat de Algerijn Hamid Zanaz een punt heeft wanneer hij de islam ‘la religion contre la vie’, ‘de religie tegen het leven’ noemt? en het islamisme ‘het ware gezicht van de islam’, ‘le vrai visage de l’islam’? Heeft de Franse islamologe Anne-Marie Delcambre misschien gelijk wanneer ze schrijft dat ‘het islamisme in de islam zit als het kuiken in het ei’? Verwoordt de Algerijnse Berber Ferhat Mehenni het niet goed wanneer hij zegt: ‘De islam, dat is het islamisme in rust en het islamisme is de islam in beweging’? Slaat de Marokkaans-Franse journaliste Zineb El Rhazoui niet de nagel op de kop wanneer ze onomwonden islam, islamisme en terrorisme aan elkaar gelijkstelt? Ziet de Algerijnse auteur Boualem Sansal ze vliegen wanneer hij zegt dat ‘de grens tussen islamisme en nazisme dun is’? Vat de Marokkaans-Nederlandse taalvirtuoos Hafid Bouazza niet de essentie waar hij stelt dat ‘de boodschap van de islam er een is van totale onderwerping’ (terwijl die van Jezus er ‘een van liefde is’)?

Terecht is het politiek correct om het nationaalsocialisme weg te zetten als een verderfelijke ideologie. Men kwalificeert immers wel de nationaalsocialistische theorie – Mein Kampf, Adolf Hitlers prediking – in combinatie met de nationaalsocialistische praktijk, met onder andere dus de moord op 6 miljoen Joden. Het is perfect mogelijk (en ook nodig) om analoog een oordeel te vellen over eender welk systeem ook, zij het een religie of ideologie. Door de islamitische theorie in ogenschouw te nemen samen met een praktijk van 1400 jaar onderdrukking en geweld, kan men de islam met recht en reden wegzetten als een totalitair en inhumaan systeem (niet in de laatste plaats voor de moslims zelf overigens). Hierover zijn bibliotheken volgeschreven, maar wie niet ziet dat overal waar de islam ooit kwam en invloed kreeg, de vrijheid en dus ook de welvaart vroeg of laat achteruitgingen, is blind. Vraag het de Perzen, de Indiërs, boeddhisten en hindoes, de Turken en de christenen, joden en religieuze minderheden in het Midden-Oosten en Afrika die hun islamiseringsgeschiedenis kennen, of neem een kijkje in talloze moslimwijken in West-Europa.

Islam betekent onderwerping, aan Allahs wil en wetten, dus aan de sharia die – heel belangrijk – zowel voor moslims als niet-moslims geldt. Waarom is het zo moeilijk om toe te geven dat Allahs wil en wetten niet deugen? De islam ziet zichzelf als een politieke autoriteit met een wetgevende functie. Inhoudelijk is de islam in de eerste plaats een rechtssysteem, geen theologie of ethiek. In de praktijk bestaat die rechtsleer uit de boeken van de fiqh. De belangrijkste bronnen hiervoor zijn de Koran (het letterlijke woord van Allah) en de soenna (het goddelijk geïnspireerde voorbeeldgedrag van Mohammed). Wie wil weten wat de islam denkt over een bepaald thema moet zich beroepen op de literatuur van de fiqh. De islam is de enige ‘religie’ die stelt andere religies te moeten overheersen door zijn religieuze wet, en die zijn verspreiding met name uitvoert door de implementatie van die wet, en niet door missionering. Het is ook de enige ‘religie’ waar de doodstraf staat op afvalligheid, wat je normaal toch als een sektarische opvatting zou bestempelen. De doctrine van jihad en de vele oproepen en aansporingen tot (militaire) strijd tegen ongelovigen, zijn een fundamenteel onderdeel van de belangrijkste islamitische geloofsbronnen: Koran, Hadith en de fiqh (sharia). Mohammed, volgens de islam de perfecte mens en het na te volgen voorbeeld voor elke moslim, voerde zelf 27 veldslagen tegen ongelovigen en beval er 59. De historische jihads die het Midden-Oosten, grote delen van Azië, Afrika en Europa islamiseerden, zijn net zoals de islamitische wetten zelf een fundament van de islam.

Worden hiermee alle moslims (of beter: alle mensen die zichzelf moslim noemen) weggezet? Integendeel. Oriëntalist Bernard Lewis: ‘Er zijn vele gematigde moslims, maar de islam is niet gematigd.’ De Franse islamologe Anne-Marie Delcambre: ‘Er is geen goede en slechte islam, zoals er ook geen gematigde islam bestaat. Gematigde moslims bestaan wel, dat zijn degenen die een deel van hun geloof links laten liggen.’ Wie vindt dat iemand de titel ‘moslim’ alleen verdient wanneer hij of zij níet een deel van de islam links laat liggen, komt uit bij Hafid Bouazza: ‘Gematigde moslim is net zo’n westerse uitvinding als de nobele wilde. We hebben geen gematigde moslims nodig, maar ex-moslims.’ Ex-moslim Ibn Warraq noemt mensen die in de islam worden geboren de eerste slachtoffers van de islam (omdat hij de islam fascistisch noemt). Overigens maakt de islamitische leer zelf een grondig onderscheid tussen de islam en de moslims. Bovendien is ‘gematigd’ een rekbaar begrip: is een moslim die nooit jihadgeweld zou plegen maar wel (bepaalde) sharia-principes verkiest of in de praktijk brengt, gematigd? Waren er trouwens niet ook ‘gematigde nationaalsocialisten’? Mensen die zichzelf ‘nazi’ noemden maar geenszins haat koesterden en geen vlieg kwaad hebben gedaan? Waren zij representatief voor wat het nationaalsocialisme inhoudt? ‘Gematigde moslims’ maken de dienst niet uit, dat doen de islamitische bronnen en gezaghebbende imams, ayatollahs, moefti’s en islamitische instituten en rechtsscholen.

Ik wil graag de bekende atheïst en religiecriticus Sam Harris bijtreden: ‘Het probleem met het islamitisch fundamentalisme zijn de fundamenten van de islam.’ Is dat niet hetzelfde als zeggen: dé islam deugt niet? Het is precies om die reden dat Ayaan Hirsi Ali tien jaar geleden op de proppen kwam met de St. Petersburgverklaring, ondertekend door de selecte groep usual suspects, van Magdi Allam over Wafa Sultan tot Afshin Ellian, maar genegeerd of expliciet afgewezen werd door de moslimgemeenschappen. Die verklaring stelt dat ‘wij, seculiere moslims’ de leerstellingen en principes verwerpen die de islam tot een totalitaire en inhumane politieke doctrine maken, en bovendien mensenrechten en vrijheden die daar haaks op staan, omarmen. Zou het kunnen dat deze St.Petersburgverklaring geen succes kent omdat ze het wezen van de islam grondig aantast, de islamitische fundamenten onderuithaalt, en de totalitaire islamitische kernboodschap van onderwerping en islamisering uitwist? Kan het zijn dat de islam zonder die politiek-totalitaire kern niet langer dé islam is?

Dit artikel werd eerder geplaatst door de Belgische opiniesite Doorbraak.be