Victor Onrust vindt dat de Amsterdamse campagne van Femmes for Freedom haar doel voorbij schiet. Worden vrouwen hier niet opgeroepen – gestimuleerd wellicht – tot een soort hedonisme dat voor niemand een zegen is?

Ik had al twijfel bij de eerste poster-campagne van Femmes for Freedom “In Nederland kies je je partner zelf“. Met de in Amsterdam gestarte campagne “Celebrate Love” wordt onderstaande kritiek helaas noodzakelijk. Helaas, omdat ik FfF een goed hart toedraag, ondanks hun op individuele gevallen gerichte werkwijze.

In de Volkskrant: “Wat doen ze toch moeilijk in Amsterdam, dacht Veenman. Hij wilde FfF helpen de vrije liefde te propageren op een onomstreden manier.” In tegenstelling tot wat ik van iemand die het scheen te weten hoorde, gaat het er dus niet om de beoefenaren van de vrije liefde zelf een hart onder de riem te steken maar wel degelijk om propaganda: het beïnvloeden van de openbare mening. Dat lijkt mij ook logisch als je deze posters niet te koop aanbiedt voor wie er zin in heeft maar ze op openbare plaatsen aanbrengt.

Op wie zou die propaganda zich primair moeten richten? Op mensen die intolerant staan tegenover die vrije liefde lijkt mij. Behalve vermoedelijk aanzienlijke groepen die er bepaald niet bij staan te juichen, maar die het met enige mate willen tolereren gaat het in de eerste plaats om moslims. Moslims die het niet willen tolereren en zich zelfs agressief gedragen.

Nu kan ik heel kort zijn: hoe stelt men zich voor dat posters en in het bijzonder deze posters ook maar enig begrip zullen doen ontstaan bij welke tegenstander dan ook? Deze posters bevestigen de vooroordelen en zullen een negatief effect hebben. Het zijn zelffelicitaties, passend in het hedonisme van de “vrije liefde”. Dat blijkt  duidelijk uit de vormgeving die direct verwijst naar de psychedelische hippie “summer of love” uit de zestiger en zeventiger jaren. De eerdere campagne voor vrije partnerkeuze is dat misschien nog net niet, maar ook die zal op de tegenstanders geen indruk maken. Uit dat oogpunt bezien verdienen geen van beide campagnes overheidssteun.

Dit alles is aanleiding om de doelstelling zelf nog eens te bekijken. Beide campagnes zijn in feite normstellend en niet tolerantie-bevorderend: dit is hoe het eigenlijk hoort, dit leven moeten we nastreven. Kun je bij tolerantie-bevordering nog denken dat een campagne “onomstreden” zou kunnen zijn, bij een normstellende campagne kan daar geen sprake van zijn.

De free-love campagne refereert als gezegd aan het hedendaags hedonisme, het boven alles stellen van het individu (“jezelf”, wat dat ook moge zijn), daarbij opgeteld het op korte termijn behalen van zo veel mogelijk genot. Het is in feite een oproep tot vrije seks. Die bestaat niet; er is altijd een machtsverhouding en seks is een aandrift die nog steeds in de grond van de zaak gekoppeld is aan voortplanting en aan de totstandkoming van daarvoor optimale omstandigheden. En dat is, of men dat nu leuk vindt of niet, nog steeds het stabiele heteroseksuele gezin of eventueel de groot-familie. De waardering voor de eerder genoemde summer of love en de hippie-commune zijn reeds lang omgeslagen in kritiek. Alleen in homoseksuele kringen heeft seks buiten een relatie begrijpelijkerwijs nog een zekere aanhang.

De beelden die bij de ik-kies-zelf campagne gebruikt worden verwijzen naar de romantische liefde als basis voor een serieus partnerschap. De verliefdheid, een korte termijn biologische aandrift, is goed zichtbaar. Heel anders dan het “Joodse bruidje” van Rembrandt, waar de zorg voor het nageslacht voorop staat. Het is al langer duidelijk dat verliefdheid – of breder: seksuele aantrekkingskracht – meestal een onvoldoende goede basis voor een stabiele relatie is. En dat wordt alleen maar sterker door het toegenomen individualisme, waarbij men bij de minste al of niet vermeende krenking van het opgeblazen ego een ander zoekt. De scheidings- en counseling- en relatiebusiness zijn niet voor niets booming. En dan, en daar ging het in de campagne om, de propaganda voor interculturele relaties. De moeilijkheden die dat in veel gevallen oplevert zijn meestal niet te verhelpen. Tussen moslims en niet-moslims al helemaal niet. Maar ja, misschien zoekt FfF wel werk…

---

Dit artikel verscheen eerder op Harde Woorden