De Volkskrant heeft twee gekleurde vrouwen in dienst als columnist, Sheila Sitalsing en Harriet Duurvoort.

Sitalsing is een van de beste pennen waarover de krant beschikt en Harriet Duurvoort is een ongeëmancipeerde treurwilg, die keer op keer een stroom van jammerklachten ten beste geeft. Leest U beide dames zelf maar en kijk of U het anders ziet. Ik heb het hieronder over een nummer van de krant waarbij ze beiden op hun stereotiepe manier bezig waren.

Sitalsing schreef een vrolijk verhaal over de virtuele strijd om het voorzitterschap van de Europese Commissie, waarbij men zich in het Europese Parlement dik maakte over een beslissing die daar helemaal niet werd genomen.

Harriet Duurvoort liep leeg in een boos verhaal over ‘de slavernij’, waarmee ze kennelijk de relatief korte periode bedoeld van de zestiende tot de negentiende eeuw. Ze heeft het over de zwarte slaven die in Afrika werden gekocht om in Noord en Zuid Amerika te werk te worden gesteld. Ze hield haar verhaal naar aanleiding van een stel onterechte Oscars die gegeven zijn aan een middelmatige film, die door een in Nederland wonende Britse regisseur was gemaakt en waarschijnlijk om die reden hier veel publiciteit heeft gekregen. Ik wil haar verhaal hier kort met U doornemen.

Wat is het prachtig! roept ze uit. Dit naar aanleiding van een film die een reeks beelden vertoont die in praktisch niets afwijken van tientallen eerdere slavenfilms. Die spelen allemaal in het Zuiden van de VS, met haar fotogenieke landschap. Als U de trailer nog kunt vinden op het internet, kunt U constateren dat de hoofdrol spelers helemaal niet het uiterlijk hebben van een gemiddelde zwarte uit de VS of uit Suriname. Dat het hier eerder gaat om Europeanen met een zwarte huid. Een volkomen overbodige sentimentele film, die een bevooroordeeld publiek geeft waar het om vraagt.

Dan maakt Duurvoort weer de ongepaste vergelijking tussen de zwarte slavernij en de joodse Holocaust. Ze spreekt in dit verband over genocide terwijl je veel negatieve dingen kunt zeggen over slavernij in het algemeen en zwarte slavernij in het bijzonder, maar niet dat het een vorm van genocide was. Integendeel, het leven van de meesten van de zwarte voorouders van Duurvoort is gered, doordat ze als slaaf uit Afrika zijn gehaald en in Amerika verkocht. Anders zouden ze, voor zover het mannen waren, met grote waarschijnlijkheid als krijgsgevangenen in Afrika om het leven zijn gebracht. Ze hadden geluk dat er een markt voor ze was in de forten van Ghana en andere West Afrikaanse landen. Hoe erg het ook is om als slaaf te leven, voortijdig dood gaan vinden de meeste mensen erger.

Ook doet Duurvoort het weer voorkomen alsof de slavernij een uitvinding is geweest van Europeanen en Amerikanen. Dat is een a-historische en absurde stelling. Slavernij is zo oud als de wereld en de Europeanen hebben haar afgeschaft, niet uitgevonden.

Ze noemt de slavernij de permanente zwarte schaduw over de periode van de Verlichting. Verlichting en slavernij, twee kanten van dezelfde medaille. Voltaire zou in zijn satirische Verlichtingsroman Candide van leer getrokken zijn tegen de slavernij in Suriname. Ik zeg dan tegen Duurvoort: lees dat boek nu nog eens. Dat gaat echt heel ergens anders over. Ik kan mij verder vlammender betogen tegen de slavernij voorstellen en er zijn zeker beter geschreven en belangrijker boeken van Voltaire.

De Verlichting is niet de oorzaak van de slavernij of er zelfs maar een begeleidend verschijnsel van geweest. De Kantiaanse Verlichtingsethiek was eerder de motor achter het abolitionisme. Zonder Verlichting zaten we waarschijnlijk nog steeds met de slavernij, die anders dan Duurvoort lijkt te denken, geen uitvinding is geweest uit de zestiende eeuw. Slavernij heeft niet honderden en ook niet duizenden maar waarschijnlijk wel tienduizenden jaren bestaan. En de idee dat de zwarte slaven het zoveel slechter hebben gehad dan al die andere slaven uit andere tijden is nergens op gebaseerd. Blasfemische hypocrisie noemt ze de Verlichting met een verwijzing naar een paar anonieme kritische geesten.

Maar het zijn echt de Verlichting en de door de Verlichting geïnspireerde geesten die de zwarten uit hun slavernij hebben bevrijd. Het eigen aandeel daarin van zwarte mensen is te verwaarlozen geweest. Nu, met terugwerkende kracht en vanuit het vrije Nederland, spreekt Duurvoort haar banvloek uit over haar slavernijverleden zonder een woord van dank aan degenen die zich zo voor haar voorouders hebben uitgesloofd. Er is in de VS een gruwelijke burgeroorlog nodig geweest om aan de slavernij een einde te maken. De Amerikaanse president Abraham Lincoln heeft veel meer gedaan voor de verbetering van het lot van de negers dan die brave Marten Luther King, maar geen woord erover in haar misplaatste artikeltje.

Duurvoort beklaagt zich over de mythes die er nog altijd bestaan over zwarten, zoals bijvoorbeeld de mythe van de ontembare zwarte seksualiteit die zij niets anders noemt dan een excuus om negerinnen te verkrachten.

Ik vermoed dat er hier sprake is van een mythe die Duurvoort in het leven wil roepen, als zouden al die criminaliteitscijfers, die aangeven dat geweldsmisdrijven buiten iedere proportie door zwarten worden gepleegd, vervalsingen zijn.

In plaats van een tirade af te steken tegen de blanken, zou Harriet Duurvoort er beter aan doen zich op de hoogte te stellen van de feiten en er dan een zinnig verhaal over te schrijven. Als ze dat kan tenminste.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp