Het vertrek van de socialistische Oostenrijkse bondskanselier Faymann is consequent op een manier die we maar weinig zien. Of het zal helpen het politieke tij te keren is echter zeer de vraag.

Dit vertrek is in zekere zin de nasleep van de Oostenrijkse presidemtsverkiezingen. Politiek waren die een slachting waarbij de regerende partijen ruim op achterstand kwamen. Weliswaar is de beslissende tweede ronde pas later deze maand op de 22e, maar de analyse die politiek Oostenrijk heeft gemaakt zal ongetwijfeld er op neer zijn gekjomen dat bondskanselier Faymann het niet langer goed weet uit te leggen.

Gaat dit helpen? De bevolking van Oostenrijk is het meer dan zat. De recente bezetting van de Brennerpas door demonstranten, gecombineerd met de aankondiging dat EU-hotemetoten nog campagne zullen voeren in het land tegen de FPÖ-kandidaat, hebben Faynmann wellicht ook een zetje gegeven.

Dat Faynmann zijn aftreden aankondigt als een sterke nieuwe start lijkt me echter geen verstandige aanpak. Want als op 22 mei de FPÖ-kandidaat het presidentschap wint, zal het lijken of het elan van de nieuwe bondskanselier al een grote knauw zal hebben gehad. Bovendien regeerde deze coalitie pas tweeënhalf jaar.

Voorlopig zal Michael Häupl, de burgemeester van Wenen, het overnemen van Faymann als leider van de SP, vermoedelijk ook als bondskanselier.

Maar het vertrek van de Oostenrijkse bondskanselier is niet meer dan een voorgerechtje. Waar vanzelfsprekend de hele EU op wacht is de vervanging van Angela Merkel. En je kunt zeggen wat je wilt, maar de zachte dwang waarvoor de Oostenrijkse bondskanselier nu is bezweken zou op Merkel ook effectief moeten kunnen zijn. Is Merkel werkelijk zo van haar ‘missie’ vervuld dat zij zal weigeren te erkennen dat er geen steun meer is van haar ideeën? Op dit moment wel, maar zoiets kan niet eeuwig duren. Want ook in Duitsland is het aantrekken van de steun voor de AfD een slag in het gezicht van Merkel, net zoals de steun voor de FPÖ dat is voor de Oostenrijkse bondskanselier.