Met enige regelmaat verschijnt via het ANP op statistiek gebaseerde agitprop van het ergste soort. Een gevalletje van eenvoudige manipulatie. Niet voor het eerst. Hier zouden we eens van af moeten. Ditmaal: de verkeersdoden statistiek.

Neem nu het bericht van hedenmorgen, dat door het verminderde aantal verkeersboetes het aantal doden in het verkeer weer zou toenemen. Om te beginnen is er al geen logisch verband, maar dat is slechts een begin. Bij De Telegraaf verscheen het vannacht al, en dat is blijkbaar een garantie voor een slecht gecontroleerd bericht dat opgesmukt met een paar extra regels direct uit de koker van het ANP komt. De krijskipjes van RTL zetten er eenvoudig Te veel verkeersdoden door slap optreden politie boven, maar die hebben er – gezien de hysterische bewerking – in ieder geval iemand met een basisniveau rekenen op gezet. Het ANP had het van de Europese Veiligheidsraad Verkeer (ETSC). Een EU-subsidiespons. Die een bericht verstuurt met een vermaning dat het erger is dan vorig jaar. Juist.

Wat zegt de statistiek van de afgelopen jaren voor Nederland?

Het CBS geeft droge cijfers.

• 2009 – 720
• 2010 – 640
• 2011 – 661
• 2012 – 650
• 2013 – 570
• 2014 – 570
• 2015 – 621

9% meer doden dan in 2014, kwaakte het bericht in De Telegraaf. Maar slechts 3% meer doden dan in 2010, wat een extreem goed jaar was kennelijk, zoals 2015 een slecht jaar is. De grafiek hierboven laat duidelijk zien dat de algemene tendens in Nederland zakkend is, en dat er wel eens een beter jaar tussen zit. Zoals 2010. Maar dat dat daarna direct weer omhoog gaat naar een ‘normale’ trend. Statistici weten dat het gaat om die ‘normale’ lijn, en niet om de afwijkingen daarvan zo lang die niet significant zijn.

Wat statistici ook weten, is dat een dergelijke lijn onvermijdelijk ooit moet afvlakken, en dat het in zekere zin al een wonder is dat we tot nog toe in staat bleken die lijn dalend te houden. Aangezien 0 doden slechts bij toeval haalbaar zal blijken, kun je dus ooit het bericht verwachten, dat het aantal verkeersdoden in een jaar met 100% gestegen is! Van 1 naar 2. Statistisch correct, maar wie hieraan grote woorden en vèrgaande conclusies verbinden zou is een imbeciel. Waarmee de bewerker van dit bericht voor RTL prompt zijn kwalificatie ontvangen heeft, want bovenstaand paniekbericht is van hetzelfde laken een pak.

Dat natuurlijk ook de staatsomroep zich heeft laten verleiden deze onzin als groot nieuws te brengen is het zoveelste voorbeeld van incompetente sensatiezucht bij het NOS-journaal dat ons allen deskundig en zonder vooroordelen of belangenbehartiging zou moeten voorlichten. Geen nieuws, zou je bijna zeggen.

Dat het bericht midden in de nacht van zondag op maandag wordt vrijgegeven is vanzelfsprekend geen ongelukje. ’s Nachts is het journalistieke voetvolk actief, altijd op zoek naar sensatie om de saaie maandagmorgen op te leuken. Een gespreksonderwerp voor bij de koffieautomaat. Dat ook clubs als ETSC op de hoogte zijn van de manier waarop dit werkt wordt door het moment van bekendmaken wel getoond: dat zijn EU-ambtenaren die vrijdagmiddag rond vijf uur al in de lorum over de Grote Markt van Brussel zwalken. Dat ze het hele weekend zwoegen om dan eindelijk diep in de nacht van zondag op maandag hun bevindingen naar de pers te kunnen doormailen is zó bespottelijk dat het geen verdere aandacht behoeft. Ga er rustig van uit dat de mail waarin dit bij het ANP kwam voor verzending geprogrammeerd stond op zondagavond rond 21.00 uur. Men maakt gebruik van de kennis dat het hongerige journalistiek onbenul in de nachtploeg vooraan staat te wachten op eenvoudig verteerbare agitprop.

Wat de bezorgdheid over het aantal verkeersdoden betreft: mogelijk zijn ze daarover inderdaad bezorgd. Misschien wel. Maar waarvan ik in ieder geval zeker ben is dat men primair bezorgd is over de eigen baan, zodat het belang van tendentieuze persberichten hoger staat dan een rustige omgang met de werkelijkheid. ETSC wil vooral het belang van haar eigen bestaan bewijzen.

Statistiek is iets eigenaardigs – als de cijfers altijd binnen de voorspelde kaders vallen kunt u er als vuistregel van uit gaan dat ze vervalst worden. Dat heeft het ETSC niet nodig: zij kan er zeker van zijn dat er altijd wel een land is van de 28 EU-lidstaten waar het aantal doden stevig afwijkt van de gemiddelde trend. Meestal zal dat drie à vier landen betreffen, en mogelijk heeft eenzelfde aantal gunstige uitschieters. Daarover zult u niets horen, want het is niet van belang. En ze weten het.

Dat landen volgens de mantra’s van de EU meer boetes moeten uitdelen is ook logisch – dan wennen we er vast aan dat dat is wat de EU ons in toenemende mate zèlf zal opleggen. Want alle Brusselse hobby’s moeten betaald worden. Door u.