Het UWV is bezig zichzelf in de rug te dekken door het toekomstige klokkenluiders alvast zo moeilijk mogelijk te maken. Keuringsartsen zijn het eerste doelwit.

De NOS bericht:

Verzekeringsartsen van het UWV weigeren de ambtseed af te leggen. Novag, de vakbond van verzekeringsartsen, bevestigt berichtgeving hierover in Trouw. Volgens de bond heeft het UWV zelf een aantal regels toegevoegd waar de artsen het niet mee eens zijn. De bond spreekt van oneigenlijk gebruik van de ambtseed.

Dat dit stinkt vermoed je direct als je het verhaal leest, maar de absolute zekerheid daarover vindt je in de finale passage van dit NOS-stukje:

Van Pelt heeft van een aantal kantoren gehoord dat artsen niet van plan zijn om de eed af te leggen. Dat zal overigens geen grote gevolgen hebben. Artsen die de eed niet afleggen kunnen een aantekening in hun dossier krijgen, maar wel voor het UWV blijven werken.

Ergo, het is niet acuut, maar via uitsterfbeleid denkt het UWV toch haar zin wel door te drijven. Tot die tijd wordt iedereen die er aan toegeeft alvast meegenomen. Want mensen die zonder verzet meewerken zijn er altijd – al zijn dát vrijwel nooit de mensen van wie een club als het UWV moeilijkheden heeft te duchten.

Desalniettemin is dit omineus. Preventitis. Elke toekomstige kritiek wordt verboten.

De artsen moeten beloven dat ze niets zullen doen dat het aanzien van het UWV kan schaden. “Het UWV bepaalt wat hun eigen belang is, en dat is soms strijdig met onze zorgtaak of onze eed als arts”, zegt Wim van Pelt, voorzitter van Novag.

Want bij het UWV is helaas altijd wat gaande. Ook daarover hadden de artsen een voorbeeld bij de hand:

Volgens Van Pelt zijn er meerdere voorbeelden. Hij noemt een geval in Groningen waarbij er op grote schaal ten onrechte uitkeringen werden toegewezen. Artsen mochten hier geen kritiek op hebben. Het UWV zei dat het om een innovatieve nieuwe werkwijze ging.

Net zoals deze nieuwe eed innovatief is? Of redeneren alleen achterdochtige mensen zo? Rechtvaardiging genoeg voor achterdocht lijkt mij zo.

Het probleem is ook dat het UWV een eed vraagt die geen feitelijk doel dient. De facto wordt hiermee beoogt fouten van het UWV onderhuids te kunnen houden. Geen gedoe, en zo.Klokkenluiders willen immers alleen de regeltjes netjes navolgen? Daar heeft de organisatie geen boodschap aan; zolang de boot niet schommelt klagen ze niet. Dat dat soms geld kost? Het is maar geld, nietwaar? En geld is niet het probleem van het UWV. Nooit.

Eigenlijk dien je de vraag te stellen of deze eed niet in gaat tegen de geest van de wet en de grondwet. Maar als je dat doet wordt men in ambtelijk Nederland vaak heel zenuwachtig. Ook dat principe dat het UWV na aflegging van de eed nog de regels waarop gezworen is nog kan veranderen is tamelijk bizar.

Het doet denken aan het artikel gisteren over het EHRM – rechters die hun eigen waren keuren en daartoe de keuringsregels zelf kunnen herzien als dat hen beter uitkomt. Dat zouden we niet moeten willen.