Zaterdag heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Kerry zijn Russiche collega Lavrov gebeld over rapporten dat Rusland een interventiemacht opbouwt nabij Damascus.

Over de inhoud van het gesprek is niets anders medegedeeld, dan dat beide heren er later deze maand verder over zullen praten. Op 5 september – dat is omineus, want september duurt nog ruim 3 weken. Het suggereert dat men het over vrijwel niets eens was. Ook de verklaring die het State Department later uitgaf, wijst in die richting:

it “could further escalate the conflict, lead to greater loss of innocent life, increase refugee flows and risk confrontation with the anti-ISIS Coalition operating in Syria,” the State Department said in a written statement.

Laat ik beginnen met vast te stellen, dat het niet vreemd is een bondgenoot te hulp te snellen. Zoiets verwachten wij ook van de USA, als de nood aan de man komt. Syrië is al tenminste 40 jaar een bondgenoot van Rusland(s voorganger Sovjet-Unie).

Rusland en USA spraken al geruime tijd over een politieke oplossing van de Syrische crisis. Dat bleef hangen op de Amerikaanse eis dat in ieder geval president Assad moet verdwijnen. Het geduld van de Russen lijkt op, niet in het minst omdat Moskou een situatie als met Libië niet opnieuw wenst te faciliteren. De CNN-correspondent Labbott daarover:

If the Russians are indeed increasing their military presence in Syria, that would certainly complicate that. (..) Russia might be escalating air strikes against ISIS, but that the real concern is that the Russians are increasing their activity on behalf of Syrian President Bashar al-Assad against the opposition. Or, said Labott, the Russians “could be taking steps to secure their own position if the Assad government falls.”

Opnieuw, zoals ik vorige week al meldde, zien we de Amerikaanse houding dat de USA zichzelf als enige arbiter van problemen wereldwijd ziet. De opmerking dat Rusland mogelijk zal proberen haar vlootbasis in Tartous te behouden, is waarover de CNN-correspondente hier spreekt. Dit gaat uit van de val van Assad, en spreekt in dat verband boekdelen – de Amerikanen zouden de Russen daar graag weghebben.

Dat de Russen ISIS aanvallen is geen probleem, maar Assad mag daardoor niet gesteund worden. Het is de Syrische politiek van de USA in een notendop: het gaat om Assad, en alle slachtoffers die daarbij vallen zijn collateral damage. Botte machtspolitiek. Maar zoals ik daarover in eerdere stukken schreef: de tijd dat Rusland lijdzaam liet wegdrukken wat het ooit als belangrijke bondgenoten zag, is voorbij. Ik verwacht dat de USA komende weken moord en brand gaat schreeuwen als de Russen zich eenmaal actief met de strijd gaan bemoeien, maar uiteindelijk zal besluiten dat de risico’s een confrontatie niet waard zijn.

Dat een eerstvolgend gesprek tussen beide grootmachten pas later in september mag worden verwacht, toont onmiskenbaar hoe de kaarten liggen. Amerika heeft te lang gewacht, en op dit moment lijkt haar beurt voorbij.

————————————————————————————————

Volg ook ons Dossier Syrië en Dossier Wereldpolitiek USA.