Turkije en Griekenland komen vandaag weer een stuk dichter bij een onderlinge oorlog. De enige vraag lijkt nog, wie begint?

De Turkse rechtvaardiging voor de prospectie die thans plaatsvindt op wat internationaal wordt beschouwd als onderdeel van de Griekse EEZ in de oostelijke Middellandse Zee komt neer op één argument: het zou eerlijker zijn. Het is het soort argument dat je gebruikt om te proberen alle grondstoffen wereldwijd te beschouwen als collectief menselijk bezit, waaruit iedereen naar believen zou mogen putten.

Alleen, zo werkt de wereld niet.

Turkije is militair echter een regionale macht van betekenis, die sterker is dan elk van zijn buren. Dat gaf president Erdogan de gedachte te kunnen vertrouwen op het recht van de sterkste. Slim is anders, en het garandeert dat elk argument over de oneerlijkheid van de internationaal erkende grenzen verder net zal worden gehonoreerd.

Seismisch onderzoeksschip de Oruç Reis is thans begonnen met metingen in een deel van de Griekse EEZ, geëscorteerd door een belangrijk deel van de Turkse vloot. Griekenland probeert intensief in Brussel steun te verwerven tegen wat het beschouwt als Turkse piraterij, maar Brussel doet weinig anders dan soebattende geluidjes maken.

The EU’s full solidarity with Greece and Cyprus was expressed by the Representative of the Commission in charge of foreign affairs, during a briefing with journalists.

Maar zoals de geciteerde  publicatie ook droog constateert

“Developments have shown that more needs to be done to reduce the tension and reverse the very negative and unfortunate escalating climate,” Stano said, falling short of even mentioning Turkey as the aggressor.

Vertaling: op de EU hoef je niet te rekenen als het vervelend wordt. In Turkije wordt dit soort ‘steun aan Griekenalnd’dan ook anders gelezen. Van vrijdag:

The European Union desires to see stronger relations with Turkey, according to a statement by the bloc following a meeting Thursday between Turkey’s top diplomat, Mevlüt Çavuşoğlu, and the EU’s foreign policy chief, Josep Borrell.

Tsjaaah. Bedenk daarbij dat de EU pretendeert een bondsstaat van internationale betekenis te worden. Maar dan wel eentje die gewoon onder het Turkse juk doorgaat als die aankondigt een deel van het ‘EU-terrein’ te zullen annexeren? Brussel en zichself serieus nemen? Dat gebeurt alleen als het EUP weer de geboortepijnen van een nieuwe idiote oprisping voelt.

Ondertussen verschijnen internationaal steeds maar analyses over de ongemakkelijke situatie waarin het Erdogan-regime zichzelf heeft gemanoeuvreerd. In de Jerusalem Post wordt zelfs beweerd dat Turkije elke maand een nieuwe crisis op gang brengt om de Turkse legertop tevreden te houden. Dat lijkt een tendentieuze bewering, tot je kijkt naar de landen waarmee Turkije thans in conflict is.

Turkey’s current leadership of President Recep Tayyip Erdogan creates a crisis every month with different countries as a way to fan nationalism and religious extremism at home and distract from mishandling of the economy.

Tot woede van een aantal Turkse lezers heb ik geregeld gewezen op de economische problemen die Turkije manhaftig poogt te ontkennen, maar die telkens opnieuw de kop opsteken en dan feitelijk weer erger blijken dan voorheen. In Israël ziet men de bui dan ok al hangen. Turkije

.. then said it would “liberate Al-Aqsa” in Jerusalem, perhaps hinting at a new crisis with Israel.
But before targeting Israel, Turkey sought to push its claims in the Mediterranean. This had already caused a domino effect, causing Greece, Egypt, the UAE and France to come together to condemn Turkey’s aggression. Then Greece and Egypt signed a deal on August 6. This deal cuts the Libya-Turkey water deal in half. It also comes after Israel, Cyprus and Greece signed a deal in January for a pipeline and then finalized aspects of that deal in July.

Em dat is inderdaad waar we nu zitten, al laat de auteur voor het gemak weg dat in de tussentijd ook nog een Azerbeidzjaans-Armeense crisis is ontstaan waar Turkije de hoofdrol voor zichzelf opeist. Maar de analyse is uitstekend:

Turkey is sending its navy to sea with drilling and survey ships this week to challenge these deals and put its facts on the ground. Turkey sent the Oruc Reis ship to conduct “survey activity” far in the Mediterranean between Cyprus and Crete. Turkey says it will “defend the rights” of itself and Northern Cyprus, an unrecognized country that Turkey factors into its claims at sea.

En verder gaand:

…says Greece has not reciprocated Ankara’s calls for discussions. Turkey will thus send ships where it likes. European Union countries, which are afraid of Turkey because they pay Turkey billions of euros to keep refugees from coming to Europe since 2015, have nevertheless critiqued Ankara’s actions in the Mediterranean.

Alleen hebben ze in Jeruzalem nog niet helemaal begrepen hòe laf men in Brussel is. Het offensief van Turkije tegen de Grieken is overigens breder dan alleen over de bodemschatten van de Middellandse zee.

Wat doen de Grieken nu? Ze hebben de vloot gestuurd, vooralsnog om de metingen te verstoren:

Greek national media reported on Tuesday, that the Greek Armed Forces are on high alert, at a time when the eastern Mediterranean region is witnessing tensions with Turkey due to its eastern Mediterranean oil and gas exploration.
The Greek newspaper Ekathimirini reports that “Greece’s armed forces were placed in a state of absolute readiness, with units of the Hellenic Navy and Air Force deployed in the wider sea area where the Turkish research was expected.”

De vraag is namelijk wel hoe lang Turkije hiermee doorgaat. Zelfs in Brussel (lees: Berlijn!)  verwacht je dat doordringt dat men dit niet over de eigen kant mag laten gaan. Als Merkel dat niet beseft doet in Ieder geval Macron dat.

On Monday, the Turkish Navy issued a navigational notification saying that the Turkish vessel would conduct seismic surveys in the eastern Mediterranean during the next two weeks.
In response, the Greek Foreign Ministry announced that Athens had urged Turkey to stop illegal actions in the eastern Mediterranean, and that these activities were provocative and undermine peace and security in the region.

En hoewel er geen berichten bekend zijn van vlootactiviteiten in Toulon, ligt deze Franse marinehaven een stuk dichterbij Cyprus dan de havens waarin de Duitse vloot normaliter ligt.

De Turkse doelen zijn duidelijk in tegenspraak met de internationale afspraken, zie bijvoorbeeld hier:

Turkey shares map of Oruc Reis's offshore activity https://t.co/ZyOsRyCqKa pic.twitter.com/2XtY2tRDpk

— ANADOLU AGENCY (ENG) (@anadoluagency) August 10, 2020

En vergelijk dat met:

De Griekse strategie van hinderlijke aanwezigheid lijkt vooralsnog te werken

“However, according to sources, exploratory activities were rendered impossible due to the noise caused by the many naval units sailing in the area. This is because exploration of this sort entails the transmission of data from the seabed and the noise of the ships made this transmission impossible,” writes Ekathimirini.

Maar ook Turkije heeft al diverse activiteiten achter de hand om de greken zenuwachtig te maken, zoals oefeningen rondom Rhodos:

Greece’s military is once again said to be in a state of high alert with all troops prevented from leaving their duty stations or going on temporary leave. Not only has Turkey’s Energy Minister Fatih Donmez announced Monday that the Oruc Reis seismic exploration ship has been dispatched to the Mediterranean, but Bloomberg reports Turkey has launched naval exercises in the same region.

Beide landen willen voorkomen dat ze het eerste schot lossen, want wie dat doet heeft het morele recht de hulp van de NATO in te roepen – waarvan beiden lid zijn.

Hoe dit spel van staren gaat aflopen? Het zou me verbazen als niet ergens onderweg iemand het hoofd verliest en begint te schieten. De gevolgen daarvan zijn moeilijk te overzien, maar of de bevolking van het oostelijk Middellandse Zee bekken er gelukkig van wordt valt te betwijfelen. Tot die tijd zullen de treiterijen over en weer steeds verder toenemen.

---

Zie voor Turkije ook ons archief, en onze recente serie ‘Turkije en haar expansionisme’.