Donald Trump is de nachtmerrie van zowel Democraten als Republikeinen. De elites van beide partijen moeten niets van hem hebben.

Hoewel Trump uit de aard van zijn persoonlijkheid inderdaad meer Republikeinse trekken dan Democratische heeft, is hij de nachtmerrie van het establishment van beide grote partijen. Allereerst dat van zijn eigen partij, die nu eindelijk begint te beseffen dat de kans dat ze hem naar het Witte Huis moeten helpen enorm is. Dit was tot voor kort bij de Democraten een grote bron van vermaak, omdat men er van uitging dat Trump in een reguliere verkiezing kansloos zijn zou.

Daar hoor je niemand meer over.

De grootste angst van de Democraten is nu dat men hem niet zal weten af te stoppen. Dat is een heel terechte gedachte, want voorlopige onderzoeken laten vrijwel unaniem zien dat Trump het zou winnen van Hillary Clinton. Oók van Bernie Sanders, (die andere verrassende kandidaat) die – in zijn geval terecht – als onverkiesbaar geldt. Bernie Sanders lijkt nu zo kansrijk om Hillary te verslaan, dat de Democratische mastodont Michael Bloomberg serieus overweegt als onafhankelijke kandidaat deel te nemen – en hij kan dat zelf betalen. Want Sanders lijkt bij de eerstkomende voorverkiezingen in Iowa te gaan winnen, en staat in New hampshire een straatlengte voor op Hillary.

Trump is ondertussen slaags geraakt met het Republikeinse intellectuele deel der natie. Dat bestaat, hoewel U daar bij de NOS nooit iets over horen zult. Die Republikeinse denkwereld wordt niet alleen vertegenwoordigd door FoxNews, al zul je veel vertegenwoordigers er van juist daar zien optreden. Het Republikeinse intellectuele establishment vindt U terug op sites als NationalReview.com (al zou je dat uit deze link niet kunnen concluderen), The WeeklyStandard.com en Foxnews. Een site als Breitbart.com is echter al veel voorzichiger.

Trump heeft geweigerd deze week aan te schuiven bij het laatste debat voor Iowa omdat hij vond dat de presentatrice hem eerder unfair behandelde. In een verkiezingsstrijd waar het gaat om aandacht van de pers een stap die naar mijn weten zonder precedent is.

Maar nu komt de grap: de standpunten die Trump inneemt gaan vaak lijnrecht in tegen de overtuigingen van de intellectuele elite van zijn eigen partij. Trump is geen voorstander van verdere lastenverlichting voor de rijken, integendeel eigenlijk. Trump heeft vrij rigoreuze gedachten over het migratieprobleem, maar meer nog over de noodzaak van buitenlandse interventies. Bovendien wantrouwt Trump de invloed van de islam in Amerika, en speciaal de mensen die zich rond president Obama hebben ingegraven. Dit zijn standpunten waar de Republikeinse elite maar heel lauw over is, omdat het vaak in gaat tegen hun belangen. Trump daarentegen gaat te keer als de stier in de spreekwoordelijke porceleinkast – en de Amerikanen vreten het. De Republikeinse intellectuelen moeten er weinig van hebben:

The chief objections to Trump from the right are not exactly that he isn’t conservative, but rather that he is an opportunist, a charlatan, that he is stylistically vulgar and garish

Nog sterker is dat Trump die Republikeinse elite tot doelwit heeft gemaakt om zich te profileren als volledig onafhankelijk van partijdogma’s. Hij daagt ze uit, en zet ze weg als irrelevant. Dat doet hij niet alleen succesvol en overtuigend, maar met hun boze reacties onderstrepen de traditionele Republikeinse denktanks dat nog eens extra.

Wat weinigen nog lijken te beseffen, is dat Trump hiermee het Amerikaanse politieke miden aan het veroveren is. Niet alleen is dat het gebied waar in de USA alle verkiezingen worden beslist (vrij normaal in een bipoliar systeem), maar daar is veel te winnen bij Democraten die verlangen naar eenzelfde nononsense houding waar ook Reagan bekend om stond – en die dat terrein beheerste als weinig anderen voor of na hem.

Dat Amerikaanse politieke midden is tot nog toe vrijwel onbetreden gebied in deze verkiezingsstrijd, die immers nog primair gaat over het verkrijgen van de partijnominaties. Onder normale omstandigheden gaan na de voorverkiezingen de kandidaten zich meer richten op dat eigenlijke politieke slagveld van beide grote partijen – natuurlijk met inachtname van hun eigen specifieke speerpunten, die dan in nationaal verband aan de man moeten worden gebracht. Trump heerst er echter nu al, omdat de strijd om de Democratische nominatie gaat tussen een middle-of-the-road apparatsjik (Clinton) en een erg linksige, bijna socialistische senator (Sanders), die de discussie effectief naar links trekt (voor Amerikaanse begrippen). Tegen dat de tijd voor de confrontatie tussen beide partijen los gaat breken, staan de Democraten daarom voor een uphill-struggle. De kans dat Trump die positie nog wegblundert is niet erg groot.