Al blijken bij de NOS nu plotseling alle verloven ingetrokken. Ze maakt zich druk om alles, als het de Toeslagenaffaire maar niet is.

Zoals vaak zijn de Teletext-bulletins weer eens de lakmoesproef. Onderstaande update van een eerder bericht verscheen vannacht (om 3:10 uur AM!!), maar was vanmorgen al verdwenen – zoals alles dat de Toeslagenaffaire tot onderwerp had.

Er werd een keihard rapport verwacht en dat kwam er dan ook. Misschien te hard en te weinig specifiek op één instantie gericht om politiek effectief te zijn. Dat schrijf ik niet omdat het niet waar zou zijn wat er staat, maar omdat ons politieke systeem is ingericht om zondebokken te offeren. Als het de schuld van iedereen is verdwijnt zo´n onderwerp als de wiedeweerga uit de publiciteit. Dat zien we nu dan ook gebeuren – bij de staatsomroep heeft iemand zich gerealiseerd dat het geheel logischerwijs Rutte (en dus het kabinet) de kop zou moeten kosten, maar dat dat met NL2021 in aantocht ‘de verkeerde partijen’ de wind in de rug zou geven.

De verdwijning van Rutte is de staatsomroep ongetwijfeld het een en ander waard, maar niet als daarmee tegelijk Lodewijk Asscher (verantwoordelijk minister van Sociale Zaken en wegkijker) in het politieke graf verdwijnt en ook D66 de schuld krijgt van de partij die dit met haar besturende minkukels in de soep liet lopen. D66, PvdA en uit noodzaak de VVD blijven bij de staatsomroep favoriet, en die als groep tegelijkertijd het graf in helpen is een doodzonde lijkt men in Hilversum te denken. Dat zien we dan ook. Gisteravond leek de staatsomroep nog aan te koersen op het aanstoken van een groot schandaal (wat het ook is, geen misverstand mogelijk)

Daarna kwamen er mooie zalvende woorden van een bekend type

Mag nooit meer gebeuren??? “Had nooit mogen gebeuren” lijkt me accurater. Hiermee wordt door het kabinet immers gesuggereerd dat het ‘all in a day’s work‘ was. Nog altijd meer dan vanuit de houdbaarheid van dit kabinet handig was, maar desondanks een soort debunking van waar het om draait. Leermomentjes van dingen die iedereen op zijn klompen dient aan te voelen behoren anathema te zijn. Maar, premier Rutte gaf de rechtsstaat de schuld?

Premier Rutte is het eens met de harde conclusies van de toeslagencommissie dat de beginselen van de rechtsstaat zijn geschonden. Hij spreekt over een “heel heftig” en een “terecht” rapport. “Je ziet dat de rechtsstaat niet de burgers heeft beschermd en in een hele heftige mate schade heeft toegebracht”, aldus de premier vanavond in zijn eerste reactie.

Schandalig, volstrekt schandalig. Bovendien, als premier is hij daarvoor direct verantwoordelijk. De parlementaire ondervragingscommissie had dat scherp gezien, en u ziet hierboven hoe Rutte de zaken dan verdraait en bijna omkeert

[De parlementaire ondervragingscommissie} concludeerde eerder vandaag dat de ouders ongekend onrecht is aangedaan nadat ze onterecht als fraudeur werden aangemerkt bij het aanvragen van kinderopvangtoeslag. Er is volgens de commissie in strijd gehandeld met de beginselen van de rechtsstaat.

Bizar. We kregen vervolgens derhalve een paniekreactie vanuit het kabinet, dat het rapport volgende week voor het eerst wordt besproken, en in januari een langere reactie verwacht kan worden. Daarmee koerst het kabinet af op een uitputtingsslag, en naarmate de verkiezingen dichter naderen zal de animo in de Kamer er nog wat mee te doen navenant afnemen. Bij zowel VVD als PvdA zal men gaan beseffen dat de fall out van de Toeslagenaffaire hen potentieel kan doen halveren op 17 maart, en ook andere partijen zullen risico’s zien die men liever mijdt. Hoe langer Rutte een formeel debat vermijden kan, des te meer kans bestaat dat het helemaal in het niets verdwijnen zal. De Kerstdagen en het korte reces tot in januari geven hem nu de kans het momentum dat zijn aftreden zou betekenen te temperen. Mogelijk door voor een eventueel debat ook nog te komen met een genereuze tegemoetkoming voor de getroffenen – met verkiezingen om de hoek mag zoiets vast en zeker wel iets kosten.

De SP begreep het heel goed, maar lijkt machteloos de zaken nog een ander scenario te geven. Want van uitstel komt afstel:

SP-leider Marijnissen noemt de conclusies van de parlementaire ondervragingscommissie “heel helder”. Volgens haar is het kabinet verantwoordelijk voor het vernielen van de levens van de gedupeerde gezinnen. Ze vraagt zich af of een kabinet dat betrokken is bij het schenden van rechtsbeginselen nog wel geloofwaardig is. “Ik kan het in ieder geval niet uitleggen.” Nog voor de verkiezingen moet er een Kamerdebat komen, vindt Marijnissen. 

Ook de aankondiging dat het nu aan de Tweede Kamer is te besluiten wat gebeuren moet is geen heel goed teken. Zeker niet (zie hier boven) als ook de Kamer zelf in het beklaagdenbankje mag plaatsnemen. Nu heb ik in eerdere stadia van dit schandaal al geregeld vastgesteld dat het ontstaan van de Toeslagenaffaire een zekere politieke logica had, maar in het parlement bleek dat nog niet doorgedrongen.

Politiek ziet Wilders het als zo vaak scherper dan veel van zijn collega´s:

PVV-leider Wilders wijst de vinger naar het huidige èn vorige kabinetten:

“Dit is dus het Nederland van Rutte en Asscher. Een overheid die mensen keihard in de steek laat, de rechtsstaat opzij zet en onschuldigen zonder enige gêne criminaliseert en collectief de andere kant opkijkt. De Nederlandse overheid is totaal los gezongen van de burger.”

En bij D66 zien ze de bui hangen:

D66 noemt de hele zaak een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse politiek en rechtsstaat. “Niemand binnen de overheid nam echt verantwoordelijkheid”, zegt Kamerlid Steven van Weyenberg. Net als de meeste partijen in de Tweede Kamer wil hij dat het huidige toeslagensysteem wordt afgeschaft en vervangen wordt door een eenvoudiger systeem

Waar gaan we naar toe? Het lijkt er sterk op dat een meerderheid het graag over de verkiezingen getild zal zien. Dat zal men wel als ‘zorgvuldiger’ gaan betitelen. Een mooi woord om iets te laten verzuipen in een glas waarin men net een ferme plas…..

---

Meer over de Toeslagenaffaire en onze commentaren vindt u hier op Veren of Lood.