De Toeslagenaffaire komt langzaamaan toch op scherp, en dat zou wel eens invloed op de verkiezingsdatum van NL2021 kunnen krijgen.

Al was het maar omdat de Toeslagenaffaire niet het enige is waar Rutte3 zich zorgen over moet maken wat eventueel aftreden betreft. Er zijn ook nog de Syrië-affaire met het indirect steunen van IS (op Amerikaans verzoek) en mogelijk de Irak-Affaire (bombs away), en zo zullen Haagse betrokkenen er nog wel een paar kunnen noemen. Dat Rutte zijn houdbaarheidsdatum overschreden heeft is onmiskenbaar – het is vooral de vraag waaróver hij struikelen gaat.

De aanval van GroenLinks dit weekend maakt kans dat probleem te worden:

De hypocrisie van Klaver werd hier nog eens onderstreept met de sneer vnaar de PVV over moties van wantrouwen, maar vooral omdat hij hier eigenlijk voor zijn beurt spreekt. Maar ook GL zit electoraal in de hoek waar de klappen vallen, en Klaver heeft iets nodig om mee te kunnen zwaaien als hij op campagne gaat. De scalp van Rutte is dan altijd een aardige trofee waarmee je kunt aankomen. Hij deed het met het soort quote waar je mee aan kunt komen:

Aftreden is ook schuld bekennen en dat is belangrijk in de richting van gedupeerden.

Anders gezegd: zijn optreden in Buitenhof was goed voorbereid en geregisseerd.

Erger is dat Klaver voor zijn beurt spreekt. Met terrier Pieter Omtzigt als lid van een regeringsfractie lijkt het morele recht om met een zo zware motie van wantrrouwen te komen mij in de eerste plaats toe te komen aan de SP van Renske Leijten. Waarom Lilian Marijnissen daar mee aarzelt? Wie het weet mag het zeggen, zeker is dat Klaver hier voordringt.

Lodewijk Asscher en de PvdA
En wat natuurlijk eveneens opvalt is dat Klaver hier zonder pardon inschopt op de PvdA zonder haar zelfs maar te noemen – de partij waarmee hij een paar weken terug nog een verbond sloot waarbij het hoofd van Lodewijk Asscher niet werd genoemd. Maar die twee dingen hangen samen. Wat Maurice de Hond zondag schreef kan hiervan niet los worden gezien:

Allereerst zien we de positie van de PvdA verder verzwakken, onder invloed van de discussie over de positie van Asscher als lijsttrekker. Die partij staat nu op 11 zetels (-1) en dat zijn er nog maar 2 meer dan bij de vorige verkiezingen. Zeven maanden geleden stond deze partij op 19 zetels.

Het lot van het kabinet is de laatste weken steeds verder verknoopt geraakt met dat van Asscher, en bij GL weten ze dat heel goed. Asscher vecht voor zijn politieke leven, en dat gaat hem niet best af:

Want als je als gevestigd politiek leider andere partijprominenten nodig hebt je via moties op partijcongressen te steunen dan lig je niet op het randje, maar hang je er al een stukje overheen. Het aantal partijmoties over zijn ophoepelen die komende week zullen worden besproken neemt ook nog eens toe. Ook daarmee wordt de druk vergroot, en normaal gesproken zou ik zeggen dat Asscher reddeloos is. De schade die hij de PvdA hiermee toebrengt is niet te overzien, en het verder wegzakken in peilingen als van De Hond is volstrekt dodelijk. De steunbetuigingen  laten ook nog eens zien wie de ware PvdA eigenlijk is, anno NL2021. Acht Kamerleden en evenveel PvdA-arrivé’s.

Alle fractiegenoten van Asscher in de Tweede Kamer staan achter de steunbetuiging, net als partijprominenten als de oud-ministers Dijsselbloem en Bussemaker, de oud-fractievoorzitters Meijer en Hamer, de burgemeesters Aboutaleb, Marcouch en Broertjes, en FNV-voorzitter Busker.
De algemene verwachting is dat een meerderheid van de PvdA-leden zich achter Asscher zal scharen en dat hij volgende week officieel tot lijsttrekker wordt uitgeroepen.

Het is een veeg teken, en zal het vuurtje eerder aanwakkeren.

NL2021
Wel krijg je de indruk dat het kabinet zal aansturen op uitstellen van de verkiezingen. Niet op objectieve gronden, maar om de kans te krijgen het aftreden van Rutte3 te laten wegzakken alvorens men naar de stembus gaat. Men herinnert zich te goed hoe Pim Fortuijn meteorisch opkwam en de belangrijkste regeringspartij volledig ontplofte nadat het tweede kabinet-Kok viel over Srebrenica in de aanloop naar de verkiezingen.

Het had er weliswaar toen niet heel veel mee te maken, maar politici blijken voor zo’n geval ineens wèl een goed geheugen te hebben.

---

Meer over de Toeslagenaffaire en onze commentaren vindt u hier op Veren of Lood.