Tegen verEngelsing zijn? Ik vind het sympathiek klinken, maar ik weet beter en enig snuffelwerk ondersteunde me in mijn mening.

Alle angsten voor de verEngelsing van het Nederlands zijn gericht op de verkeerde vijand. Dat we tot op heden weinig deskundige taalkundigen in deze discussie mochten horen vind ik een gebrek. Zonder mezelf als zodanig te willen presenteren herinnerde ik me echter een geval waarvan ik ooit eens gretig gebruik maakte, over hetzelfde probleem in een heel andere context.

Die andere context was een simpele: tijdens het schrijven van mijn scriptie Oude Geschiedenis kwam ik er achter dat het Latijn in het westen van het Romeinse Rijk pas wijd verspreid raakte dankzij de invoering van het christendom. Ergo: pas ruim na het jaar 300 kwam dat op gang. Dat werd mede bewezen door een wet die het mogelijk maakte dat testamenten ook als juridisch geldig werden beschouwd als ze waren opgemaakt in Keltisch, Punisch, Syrisch of Koptisch, waar tot dan alleen de officiële talen Grieks en Latijn toegestaan waren.

Het illustreert het belang van deze regionale talen voor de elites – want wie anders maakten zich druk om testamenten? Circa 250 jaar na de verovering van Gallië was het Latijn nog steeds niet meer dan een bestuurstaal. Pas de verspreiding van het christendom (in het westen altijd in het Latijn) zorgde dat het de volkstaal begon te worden – 250 jaar later dan we gewend zijn gedachteloos aan te nemen. Dat Latijn of Grieks als taal van de elites weinig impact hadden is dus voor de verspreiding van het Engels een veeg teken. En een geruststelling.

Het tweede voorbeeld van geruststelling ligt temporeel iets dichter bij: tussen 1815 en 1876 was het Latijn op de Nederlandse universiteiten de verplichte voertaal! De reden was gelegen in het probleem hoe om te gaan met de Franstalige minderheid in het Koninkrijk der Verenigde Nederlanden na 1815. Koning Willem I had het er maar moeilijk mee, en besloot als Salomonsoordeel het Latijn verplicht te stellen.

Nadat dat Koninkrijk der Verenigde Nederlanden al in 1830 alweer uiteen viel in Nederland, Luxemburg en België loste het probleem zichzelf op. In het noorden werd (pas vrij laat, 1876) het Nederlands de voertaal, in België werd het Frans aan veel universiteiten (zoals bijvoorbeeld in het Vlaamse Gent!) de voertaal – het was immers de taal van de elite? De elite sprak Frans.

Wie zich heden zorgen maakt om de verEngelsing van het Nederlands, moet zich daarom niet druk maken om de taal die in het onderwijs gesproken wordt, maar om wat in het dagelijks gebruik binnensluipt. Als het onderwijs soepel over zou gaan op het Engels als voertaal, is dat dan ook geen oorzaak, maar een gevolg.

De ware adder onder het gras is het taaltje van de popmuziek. Een taaltje dat iedereen al minstens vijftig jaar via de radio oppikt, en dat enkele hitje in het Frans of Duits zet geen zoden aan de taaldijk. Die regionale boerenpop van Normaal of vertegenwoordigers van andere  achterhoeken in ons land zullen evenmin helpen. Dat laat maar één conclusie: wie het Nederlands redden wil van de opmars van het Engels, moet de popmuziek verbieden.

Good luck with that.