Geregeld valt zelfs in de MSM waar te nemen hoe bespottelijk de overheid om gaat met ons belastinggeld. Men verstrooit het via een subsidieloket. In het geval van Stimulering van de ArbeidsmarktPositie (STAP) kwam er 38,5 miljoen euro beschikbaar voor opleidingen.

Volgens NU.nl hebben ruim 44.000 mensen op donderdagochtend 1 september een aanvraag gedaan voor 1000 euro opleidingsbudget van de overheid. Het loket voor dit STAP-budget ging om 10.00 uur open en binnen iets meer dan twee uur was het geld op. Sinds dit jaar kunnen Nederlanders maximaal een mille per persoon krijgen om een opleiding te volgen voor hun huidige of toekomstige werk. Het was de vierde keer dat het STAP-loket open ging en net als de vorige keren was het geld in een mum van tijd op. En u weet: als de subsidie op gaat, is de regeling in de ogen van de overheid een groot succes.

Uit berichtgeving van RTL Nieuws blijkt dit succes achter ook een keerzijde te hebben. “Lesgeld omhoog en andere trucs: opleiders lopen binnen met STAP-subsidie”, meldt de zender. Veel cursussen zijn duurder geworden nu er subsidie voor gekregen kan worden, zo ondervond de onderzoeksredactie van RTL Nieuws, die alle cursussen bekeek die meer dan 100 keer zijn aangevraagd en de lesgelden vergeleek met die van vorig jaar, toen het STAP-budget nog niet bestond. Het blijkt dat veel opleiders voor de maximale opbrengst gaan, zodra de overheid betaalt. Zo zijn sinds de invoering van de subsidie de prijzen verhoogd, worden optionele extra’s standaard aangevinkt en krijgt de overheid kortingen niet die wel aan gewone klanten worden gegeven.

Het UWV heeft sinds de start van de regeling in maart dit jaar al 2000 opleidingen uit het register geschrapt, waardoor ze niet in aanmerking komen voor subsidiëring. Daarbovenop voert de instantie deze keer extra controles uit of studies en opleidingen wel aan de voorwaarden voldoen. Er zijn signalen bij het UWV binnengekomen dat dit niet altijd het geval is. Uit eerder onderzoek van RTL Nieuws bleek al dat er veel geld gaat naar cursussen waarvan het de vraag is of ze relevant zijn voor de arbeidsmarkt.

Extra opties standaard
Eén van de manieren waarop opleiders de prijs omhoog krikken, is door extra opties standaard aan te vinken. Bij NHA Opleidingen, waar de meeste STAP-cursussen gevolgd worden, wordt tijdens het aanmelden zowel een examen van 125 euro als een getuigschrift van 29 euro in het winkelmandje gestopt. Zo’n getuigschrift, een bewijs dat je gemiddeld een voldoende had voor al het huiswerk, heeft geen functie als je ook een diploma krijgt. Het is voor ‘als je geen examen doet’, schrijft NHA op de eigen website.

Bij LOI en NTI krijgen reguliere klanten respectievelijk 3 en 5 procent korting wanneer ze het cursusgeld in één keer betalen. De overheid doet dat ook, maar krijgt die korting niet. LOI rechtvaardigt dat door te zeggen dat voor de STAP-regeling ook ‘aanzienlijke kosten’ worden gemaakt. Kritiek op het niet berekenen van betalingskorting aan de overheid vindt het bedrijf ‘niet terecht’. NTI stelt dat het wel degelijk heeft geprobeerd om de betalingskorting aan de overheid te geven, maar dat het tegen ‘systeemtechnische beperkingen’ aanliep. Het bedrijf zou nog steeds in overleg zijn met het UWV om de korting alsnog te geven.

Veel opleiders hebben dit jaar de prijzen verhoogd. Bij Laudius werden cursussen tot wel 17 procent duurder. Civas Opleidingen uit Haarlem verhoogde haar prijzen die in het STAP-register staan met 10 tot 18 procent. Opleider LOI maakte haar populairste STAP-aanbod tussen de 4 en 16 procent duurder. NHA voerde prijsstijgingen door van tussen de 6 en 18 procent en NTI maakte opleidingen 7 tot 12 procent duurder.

Nieuw platform
Cursusaanbieder HOBP heeft voor STAP een heel nieuw platform uit de grond gestampt met de naam Stapwijz. Daar zijn online ‘leertrajecten’ samengesteld die 990 euro per stuk kosten, bijvoorbeeld het 24 uur durende traject ‘Starten met Excel’. Maar de inhoudelijke cursussen waaruit deze trajecten zijn samengesteld, zijn op een ander platform van het bedrijf ook te volgen met een abonnement van 25 euro per maand. De overheid betaalt dus 990 euro voor een cursus die ook gevolgd zou kunnen worden voor 25 euro. HOBP verkocht dit jaar 1205 leertrajecten. De markt werkt, zou je bijna zeggen – *zucht*!!

Vakbond CNV vindt het prijzenswaardig dat de overheid investeert in scholing. Maar voorzitter Piet Fortuin zegt over de gestegen prijzen dat de STAP-regeling een ‘typisch voorbeeld is van goed bedoeld maar slecht uitgewerkt’. “Kortingen niet verrekenen zodra je een subsidie van het Rijk krijgt, dat snap ik niet”, reageert D66-kamerlid Marijke van Beukering op de bevindingen van RTL Nieuws. Ze gaat Kamervragen stellen over de prijsstijgingen. “Ik ben daar boos over en vind het belangrijk dat de minister gaat kijken wat zij eraan kan doen. Een nieuwe regeling kan in de praktijk niet goed uitpakken. Dan moeten we niet te lang wachten en ook gewoon aanpassingen doen.”

Het UWV geeft op zijn website cursustips voor ‘beroepen met veel werk’: stukadoors, monteurs industriële machines en installaties, verhuizers, verkeersregelaars, inkopers, klantcontactmedewerkers, applicatieprogrammeurs en docenten basis- en voorschoolsonderwijs. Wat opvalt is dat je een groot deel daarvan niet zo maar even met één cursus kunt worden. STAP is ook meer een doekje voor het bloeden, omdat sinds 1 januari van dit jaar studiekosten en andere scholingsuitgaven (totaal zo’n 200 miljoen euro) niet meer aftrekbaar van de belasting zijn. Maar ja, overheid en arbeidsmarkt vormen zelden een zinvolle combinatie.

---

Meer over overheidsuitgaven leest u hier, andere berichten over arbeidsmarkt(beleid) vindt u hier. De verhouding tussen marktwerking en overheidsbeleid wordt hier nader belicht.