Kabinet Rutte4 is gedoemd. In zekere zin was het dat van start af, maar de signalen worden zo langzaamaan onontkoombaar. Over het stikstofbeleid.

Dit weekend sprak een VVD-congres uit dat de partij zich verzet tegen het bestaande stikstofbeleid: de leden willen dat het kabinet de plannen voor het stikstofbeleid aanpast.

De VVD moet de stikstofplannen van het kabinet aanpassen. Dat is de boodschap van een meerderheid van VVD-leden op een partijcongres in Halfweg.
Een nipte meerderheid van 51 procent van de leden stemde in met een voorstel dat de landelijke fractie in de Tweede Kamer oproept tot verzet tegen de plannen zoals het kabinet die heeft gepresenteerd, waarbij de veestapel fors moet krimpen om de stikstof terug te dringen.
Sinds gisteren heerst ongeloof”, zei Mirjam Nelisse, indiener van de het ‘protestvoorstel’. Ze sprak van een “tunnelvisie” bij de plannen van het kabinet.

Gaat dat gebeuren? Redelijkerwijs kunt u er vanuit gaan dat de regenten van de VVD maling hebben aan hun partijcongres. Dat er onrust is binnen het CDA? Wie kan het wat schelen wat het CDA vindt??? Deze gebeurtenis had dan ook rustig begraven kunnen worden, als niet D66 direct was gaan toeteren;

D66 zal het kabinet aan de afspraken tussen regeringspartijen houden om de stikstofuitstoot drastisch te verminderen. Daarvoor zal de veestapel kleiner moeten, daar is geen ontkomen aan, zegt D66-Kamerlid Tjeerd de Groot. “We moeten boeren nu geen valse hoop geven.”
Gisteren riep een nipte meerderheid van VVD-leden de VVD-fractie op om het kabinet tot een andere stikstofkoers te bewegen. 51 procent van de aanwezigen stemde op een congres voor een oproep aan de Kamerfractie tot ander beleid.

Vervolgens kwam er een openbare discussie op gang, en dat helpt nooit bij een rustige onderdrukking van partijwoelingen zoals bij de VVD:

Leg dat maar eens uit aan mensen in het buitenland: dat onze regering mogelijk gaat vallen ‘vanwege stikstof’. Ziedaar het compleet ridicule beleid dat alleen in Nederland wordt gevolgd. #KlaarMetStikstof

— Hans van Tellingen (@hansvantelling) June 14, 2022

Het heeft er nu alles van weg dat het stikstofbeleid de hefboom wordt waarmee het kabinet huiswaarts wordt gestuurd. Gaat dat het stikstofbeleid zoals men voornemens is onderuit halen? Reken er niet op. Het gevolg van een kabinetscrisis uiterlijk dit najaar betekent eenvoudig een politieke crisis van ongekende proporties, zonder veel kans op een nieuw kabinet na de verkiezingen. Om die stelling te verdedigen hoeven we alleen maar te kijken naar de kabinetsformatie van Rutte4. Na oneindig veel gehannes kwam er een kabinet uit de bus dat precies dezelfde samenwerking had als uitgaand kabinet Rutte3.

Nu wil in Nederland de traditie dat een kabinet dat politiek een voortzetting is van haar voorganger, per definitie hoogst instabiel is, en doorgaans na een jaar of twee uit elkaar begint te vallen. Het dilemma van Rutte4 is echter dat er geen echt alternatief voor zal lijken te zijn. Zeker niet als het zou vallen over het stikstofbeleid, want de linkse partijen zijn daarover niet tot compromissen bereid, zo valt eenvoudig te voorspellen.

En van de rechtse partijen valt op dit punt evenmin veel medewerkzaamheid te verwachten. Dus komt er langdurig gehannes, terwijl het demissionaire kabinet in relatieve harmonie eenvoudig door kachelt op basis van eerder verkondigde voornemens. En daarmee nieuw kwaad bloed zal zetten.

---

Meer over stikstofbeleid vindt u hier.