Vanavond, na het lezen van het zoveelste non-bericht over de kabinetsformatie, viel me ineens in dat ik ergens iets gelezen had dat bleef knagen. Ik las ze allemaal nog een keer. In een lang kletsartikel in de NRC stond inderdaad meer dan de betrokken journalist kennelijk besefte.

De partijleiders hebben zeven commissies ingesteld om belangrijke onderwerpen door te ploegen:

woningmarkt
zorg
veiligheid
mobiliteit
werkgelegenheid
immigratie en integratie
staatsrechtelijke hervorming

De fractieleden in deze commissies moeten voorstellen bedenken waarover de fractievoorzitters verder kunnen praten. Er wordt, zeggen betrokkenen bij de partijen, door alle onderhandelaars „constructief” gewerkt.

Zo op het eerste gezicht zien die commissies er redelijk uit. Logische en grote deelgebieden. Afgezien van de economie en het bezuinigingsbedrag lijken alle grote regeringsthema´s van het moment er wel te zijn.

Wel een paar voetnoten: toevallig stond in een artikel in Elsevier dat Paul de Krom, de belangrijkste woordvoerder van de VVD op I&I de afgelopen vier jaar, pas afgelopen vrijdag vervroegd was teruggekeerd van zijn Italiaanse vakantieadres. Natuurlijk bepaalt Rutte wie die commssie namens de VVD bemant, maar dat De Krom ontbreekt in I&I komt me zachtgezegd bizar voor. Zelfs indien er na de verkiezingen door Kamerleden andere portefeuilles zijn verkregen, laat je iemand die zich er de afgelopen vier jaar in gespecialiseerd heeft er niet buiten lijkt me. Dat is één.

Een tweede voetnoot betreft de commissie staatsrechtelijke hervorming. Natuurlijk, met D66 aan de onderhandelingstafel zal een dergelijk punt niet ontbreken, maar is er door die partij de afgelopen jaren eigenlijk nog gesproken over het districtenstelsel, referenda, de gekozen burgemeester en de andere kroonjuwelen die lagen te wachten op een likje zilverpoets? Weinig van bekend, dus niet erg waarschijnlijk. Er blijven dan drie mogelijkheden over:

1) De omschakeling naar een kabinet met slechts acht ministers.
2) Een wijziging van het kiesstelsel die de centrumpartijen bevoordeelt.
3) Een voorbereiding op verdere overdracht van bevoegdheden door de Nederlandse staat aan Europa, of tenminste de mogelijkheid dat Europa het laatste woord krijgt op een groot aantal terreinen, daarmee effectief het parlement kortwiekend.

Over 1) kunnen we kort zijn. Daar is geen commissie voor nodig, het is niet meer dan een keuze om het stemrecht in de ministerraad te beperken.

2) Zal niet meevallen, aangezien er voor grondwettelijke veranderingen na verkiezingen een tweederde meerderheid benodigd is in beide kamers. Daarmee valt het afschaffen van bijvoorbeeld de Eerste Kamer af. Duurt gewoon te lang.

De sluiproute die me beangstigt is nummer drie. De gang van zaken rond het Verdrag van Lissabon heeft laten zien, dat het weggeven van soevereiniteit heel gemakkelijk kan, mits in voldoende kleine stukjes opgedeeld. Het laatste woord in hoeverre verdragen met de EU werkelijk een aantasting zijn van de soevereiniteit zijn, ergo, in hoeverre er een grondwetswijziging dan wel referendum vereist is ligt bij: de Raad van State. En dan zijn we dus weer terug bij de heer Tjeenk Willink. En zijn bijlage.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.