Terwijl in Italië de bankensector elk moment kan instorten, is het in Spanje al jaren rustig. Althans: we horen er weinig over. Dat is niet hetzelfde.

Dat in Italië de banken in grotere problemen zijn dan in Spanje voelt tegennatuurlijk, want Italië stelt economisch heel wat meer voor dan Spanje. Weliswaar hebben de Spaanse banken tijdens de bankencrisis meer steun gekregen dan de Italiaanse, en is er een dappere poging gedaan de bankensector weer opnieuw op de wankele pootjes te krijgen, maar daar zit niet het verschil dat de zaak in Spanje optisch steviger maakt dan in Italië. Het verschil zit hem in de attitude van de overheid tegenover de banken, en vooral: de leiding er van.

De leiding van de Spaanse banken zit tot over de oren in de aars van politiek Spanje, om het eens plastisch te formuleren. Een paar jaar terug ontsnapte de regerende Partido Popular maar net aan een algehele ontmanteling door de Spaanse justitie wegens een groot omkopingsschandaal, en zij heeft daaruit lering getrokken: de banken worden nu ten koste van alles gesteund. En achter de schermen zullen de wankelende banken de laatste centjes reserveren voor het steunen van de PP. Met als gevolg dat de banken door de Spaanse regering schaamteloos worden gesteund in hun pogingen de Spaanse middenklassen uit te kleden met ongeoorloofde kosten voor hypotheken. Soms door een oogje dicht te knijpen, maar vaker door het introduceren van wetgeving vanwege een arrest van het Europese Hof van Justitie dat duidelijk ‘anders bedoeld’ was dan de regering-Rajoy nu invult. Wat niet wegneemt dat de gehele rechtsgang opnieuw zal moeten worden gedaan om uiteindelijk weer hetzelfde resultaat te bereiken als de uitspraak die het EHJ vlak voor kerst deed.

Dat gaat dus niet werken, maar het kan altijd erger.

De Spaanse regering probeert wanhopig de rechten van de middenklassen die door de banken zijn geplukt te fnuiken, want als zij dat niet doet ontploft er een nieuwe bankencrisis in haar gezicht (zie verder de link hier direct boven). De Spaanse middenklassen moeten nu opnieuw gaan procederen om hun recht te halen, iets wat hen door de regering-Rajoy al al zo goed onmogelijk is gemaakt. Maar die regering is nog steeds doende meer hindernissen op te werpen. De kans dat die Spaanse middenklassen hun geld ooit nog zien lijkt verwaarloosbaar, want als het allemaal lukt is het volgende ellende-moment reeds daar: een nieuwe desintegratie van de Spaanse bankensector zal resulteren in toepassing van de nieuwe EU-uitvinding van de bail-in, waarbij belanghebbenden mede worden aangeslagen voor de verliezen van een bank. Onder die belanghebbenden zitten dus ook de klanten. Wat betekent dat als zij hun recht krijgen, zij mede de ondergang van die banken veroorzaken van wie zij geld willen hebben. Waarna de overheid die banken redden gaat door hen alsnog de hen toekomende vergoeding af te nemen.

Leve de euro, zullen we maar zeggen.

Is die instorting als gevolg van dat verkrijgen van recht voor de middenklassen dichtbij? Nou en of.  De Spaanse banken hangen op het randje, en de Banco Popular lijkt ten gevolge van de mogelijke vergoedingen die ze afgeknepen klanten van een paar jaar terug zal moeten betalen al ten onder te zullen gaan. Bankia, de grootste en meest toxische grote bank die Spanje bezit, mag van de EU tot en met juni geen overnames plegen (of overgenomen worden). Er zweeft nog wat ernstig vuil rond in regionale banken, en niemand lijkt nog bereid geld in banken te steken – overigens een sterke overeenkomst met de probleembanken in Italië. De EU gaat niets doen, en wijst op het bail-in model. Met als uiterste gevolg dat de Spaanse regering gedwongen zal zijn maling te hebben aan de EU-regels, waarna alles met een sisser en een uitgebreide geldinjectie vanuit Frankfurt moet worden opgelost.

Daar moeten wij in Noordwest Europa het leeuwendeel van financieren, want Spanje kan dat niet zelf. Maar dat zullen we niet zien omdat dat binnen het ESM zal worden afgekaart, en de rekening pas later zal worden gepresenteerd. Reken er op, dat tegen die tijd een nieuwe coalitie zal beweren dat het niet haar schuld is dat die kosten zo hoog opgelopen zijn, maar enfin, we weten beter. Met Nederlandse ministers van Financiën loopt het maar zelden slecht af, en tegen dat ze verantwoording moeten afleggen over hun ooit gedane toezeggingen zijn ze met de noorderzon vertrokken.

Geen cent meer naar Griekenland, weet u nog? We zouden er zelfs aan verdienen.

Ik vraag me geregeld af hoe hoog de ESM-rekening voor Nederland intussen opgelopen is, maar ik ben er volledig zeker van dat dat ons niet verteld zal worden. Niemand in de Tweede Kamer wil dat weten. Dat is iets voor economische historici van een volgende generatie om uit te plussen te minnen.