Waarom Schotse nationalisten na vele jaren wanbestuur in Schotland toch weer op een meerderheid kunnen rekenen… Vandaag zijn er verkiezingen.

Vandaag kiest Schotland voor een nieuw parlement. De nieuwe nationalistische partij Alba – de Keltische naam voor een vroeger koninkrijk in Schotland – heeft voor haar campagne een monumentale film laten maken, die de Battle of Bannockburn in 1314 (historische docu hier) tot leven lijkt te roepen… Koning Robert the Bruce van Schotland hakte bij die gelegenheid het leger van de Engelse koning Edward II in de pan, en verjoeg zo min of meer de Engelsen uit Schotland.

Duur: 1:37 min.

Vanuit de lucht gefilmd zien we een menigte in een woest Schots landschap, zwaaiend met enorme blauwe banieren voorzien van witte Andreaskruisen – de vlag van Schotland. Het Schotse volk verslaat opnieuw de Engelse onderdrukker als het nu maar voor Alba kiest, zegt een bombastische commentaarstem, waarvan wordt gesuggereerd dat het de stem van Robert the Bruce zelf is.

Stel je voor dat de Guldensporenslag aan de haren bij Belgische verkiezingen werd gesleept…

De man achter Alba is Alex Salmond, de vorige leider van Schotlands andere en tot voor kort enige nationalistische partij, de SNP. Die partij is in Schotland al 14 jaar aan de macht, waarvan de laatste 7 onder Salmond’s opvolgster Nicola Sturgeon.

Salmond is ook de man achter het eerste onafhankelijkheidsreferendum in 2014, dat hij verloor. Kortgeleden werd hij vrijgesproken van een reeks aanklachten van seksueel wangedrag, van het niveau medewerksters in de billen knijpen en oneerbare voorstellen doen. Ondanks die vrijspraak is het publiek geheim dat hij inderdaad zijn handen niet thuis kon houden, maar ook dat vooral zijn oude partij die zaken enorm heeft opgeklopt omdat hij te lastig werd.

Schotlands beroemdste koning – met wie Salmond zich graag vergelijkt, was moreel overigens evenmin zuiver op de graat. De man die in 1314 Schotlands onafhankelijkheid voor een paar honderd jaar veiligstelde, vocht eerder zelf mee aan de kant van de Engelsen en hielp andere Schotse troonpretendenten ijskoud om zeep. Later ontpopte hij zich als koloniaal onderdrukker – van de Ieren.

Niet alleen Salmond met zijn Alba partij maar ook First Minister Sturgeon met haar SNP blinkt uit in nationalisme met een stevig Blut und Boden-gehalte. Salmond vergelijkt het Schotland en de Engelsen van nu schaamteloos met die van de middeleeuwen, en Sturgeon schuift minstens zo schaamteloos de Engelsen alles in de schoenen wat mis is en gaat in Schotland. En dat is nogal wat na 14 jaar onafgebroken SNP-bestuur.

Het begrotingstekort is hopeloos opgelopen en alleen nog in bedwang te houden door Engelse bijdragen aan de Schotse schatkist. Gezondheidszorg en onderwijs zijn tot een abominabel niveau gezakt. Schotland staat slechts in één ding bovenaan: het aantal drugsdoden per miljoen inwoners. Dat is met voorsprong het hoogste van heel Europa.

Volgens Sturgeon is dit alles de schuld van Engeland, meer in het bijzonder van de Conservatieve partij met premier Boris Johnson als satan. Als Schotland nu maar zijn eigen weg kon gaan en zich weer bij de Europese Unie kon aansluiten, zou de zon wel weer gaan schijnen…

Niets is minder waar, zoals iedere serieuze econoom die het werd gevraagd heeft bevestigd. Bovendien heeft een onafhankelijk Schotland op afzienbare termijn geen enkele kans lid van de EU te worden. Dat heeft commissievoorzitter Von der Leyen recent nog persoonlijk bevestigd. Zonder Engeland en zonder Brits pond zou Schotland er slechter aan toe zijn dan Griekenland destijds…

Handel met de rest van het Verenigd Koninkrijk is vele malen groter dan met de EU, en de onvermijdelijke harde grens in het zuiden zou een economische ramp betekenen. Al is de haat van Schotse nationalisten voor Engeland zo groot, dat ze al klaar stonden die grens in te stellen om eventueel met Covid19 besmette Engelsen tegen te houden…

Waarom doet de SNP het bestuurlijk zo slecht? Vooral omdat Schotland al jaren met volslagen incompetente ministers zit, uitgekozen op enthousiasme voor onafhankelijkheid in plaats van deskundigheid. Daarom trof de Corona-gezondheidscrisis Schotland beduidend harder dan de rest van Groot-Brittannië. Sturgeon zelf liet bijvoorbeeld besmette bejaarden uit ziekenhuizen terugsturen naar bejaardentehuizen, om ruimte te maken voor nieuwe patiënten. Met desastreuze gevolgen. Omdat dit niet langer viel te ontkennen, zei ze onlangs dat ze er ‘ontzettend mee zit‘, maar onderzocht wordt er niks.

Toen het de SNP regering niet lukte om het vaccineren van Schotland adequaat te organiseren, sprong het Engelse leger bij. Dankzij deze Engelse hulp deed Schotland het überhaupt een stuk beter dan de EU, maar Sturgeon bijt liever haar tong af dan dat toe te geven. Sterker nog, onlangs beweerde ze met droge ogen dat de epidemie in Schotland veel sneller bedwongen zou zijn als het nog deel uit had gemaakt van de EU…

Als teenager stond Nicola Sturgeon al met Schotse vlaggen te zwaaien en haar leven draait maar om één ding: Schotland uit het Verenigd Koninkrijk slepen. Later was ze een middelmatige advocaat met een allesbehalve vlekkeloze loopbaan. Pas als politicus kwam ze onbetwist bovendrijven.

Dat is vooral te danken aan één buitengewone prestatie: ze heeft van keihard nationalisme een quasi-woke en sociaal geaccepteerde politieke beweging weten te maken. Met name door haarfijn aan te voelen welke standpunten ze moest innemen: pro-EU en anti-Brexit, niet zozeer anti-Engeland maar wel anti-Conservatieve Partij, en vooral ultra woke. Het mooiste voorbeeld is haar ‘Hate Crime Bill’, zo ongeveer de meest radicale wet tegen hate speech ter wereld, in feite een grove aantasting van de vrijheid van meningsuiting. Theoretisch stelt deze wet justitie in staat mensen zelfs te vervolgen voor discriminerende uitspraken die ze binnenshuis hebben gedaan…

Geen serieuze journalist laat zich misleiden door Sturgeon’s liberaal-progressieve schaapskleren. Maar in welgestelde intellectuele en woke milieus van zowel Schotland als Engeland wordt ze op handen gedragen. Daar ziet men in haar een soort kruising van Jeanne d’Arc en Hillary Clinton… Tevens wordt ze aanbeden door de ultranationalistische hordes van Schotland.

Dankzij het vigerende Schotse kiesstelsel en een hopeloos verdeelde oppositie levert dat bij elkaar een absolute meerderheid op in Holyrood – het Schotse parlement.

Ondanks een onafzienbare reeks schandalen rond Sturgeon en de SNP in de afgelopen maanden, zal dat in de verkiezingen vandaag niet anders worden. Al heeft ze voor de zekerheid wel wat extra registers opengetrokken om het electoraat te paaien. Zoals een waslijst aan cadeaus – gratis schoolmaaltijden en een laptop voor elke leerling, en wat niet meer.

Who cares: voorlopig dokt de Britse belastingbetaler…

Intussen blijft de wachttijd op een nieuwe heup of knie in Schotland twee jaar. Justitie en het ambtenarenapparaat zijn gecorrumpeerd en lopen aan de leiband van de SNP. Na 14 jaar nationalistische alleenheerschappij is Schotland op een bananenrepubliek gaan lijken…

Eén op de vier Schotse kinderen leeft in armoede, en volgens voorspellingen van de SNP zelf zullen dat er in 2030 zelfs twee op de vijf zijn. De kloof tussen wat kinderen uit economisch sterkere en zwakkere buurten wacht qua loopbaan, is in Schotland ‘onacceptabel groot’.

In 2015 stelde Sturgeon zich persoonlijk verantwoordelijk voor verbetering daarvan, maar het is alleen maar erger geworden. Haar fanatieke aanhang lijkt het niets uit te maken: ze blijven Sturgeon zien als een boegbeeld van sociale rechtvaardigheid…

Misschien ligt het voor de hand om Schotten hun tweede onafhankelijkheidsreferendum te laten houden, en ze lekker op te laten donderen als ze daarvoor kiezen. Maar dan zou je de Schotten die bij Engeland willen blijven – om en nabij de helft – mogelijk zomaar uitleveren aan een stel bezeten fanatici die het land de afgrond in zullen helpen.

Zowel Nicola Sturgeon als Alex Salmond zijn te gehaaid om niet te beseffen dat onafhankelijkheid Schotland minstens de eerste 20, 30 jaar aanzienlijk armer zal maken. Zij zullen er persoonlijk geen veer om laten, maar economen hebben becijferd dat zo’n 50% van de mensen met een behoorlijk inkomen een onafhankelijk Schotland zullen ontvluchten om naar Engeland te verhuizen. Absurd hoge belastingen zouden immers onvermijdelijk zijn om openbare voorzieningen in stand te houden.

Van de overgebleven Schotten zou nog amper de helft überhaupt belasting betalen…

Beide leiders weten ook dondersgoed dat fanatieke nationalisten maling hebben aan dit soort ‘details’. Emoties over onafhankelijkheid lijken los te staan van concrete zaken als economie, onderwijs en gezondheidszorg.

Als dat niet zo was, zou de SNP al jaren geleden zijn weggestemd wegens wanbestuur…

---

Alexander van der Meer is correspondent van onder andere Veren of Lood in Frankrijk.

Dit essay verscheen eerder in een licht gewijzigde versie op de Belgische opiniesite Doorbraak.be