Shell heeft hoger beroep ingediend tegen de uitspraak van mei 2021 door de rechtbank in Den Haag. In die uitspraak verplicht de rechtbank Shell om haar wereldwijde CO₂-uitstoot met netto 45% terug te brengen in 2030, vergeleken met de hoeveelheid in 2019.

Olie- en gasmultinational Shell heeft dinsdag officieel hoger beroep ingediend tegen de uitspraak van mei 2021 in de klimaatrechtszaak die Milieudefensie had aangespannen. De rechter van de rechtbank Den Haag oordeelde toen dat Shell zijn uitstoot met 45% moet terugbrengen in 2030. Het was voor het eerst dat een rechter van een privaat bedrijf eiste dat het zijn klimaatbeleid aanscherpt. Het bedrijf vindt dat niet redelijk en ook deels onhaalbaar, omdat het geen controle heeft over het gedrag van klanten.

Shell kondigde eerder al aan in hoger beroep te zullen gaan. “Onderdelen van het vonnis van de rechtbank zijn gewoon niet haalbaar – of zelfs redelijk – om van Shell, of welk bedrijf dan ook, te kunnen verwachten”, zo motiveert Shell het hoger beroep. Het bedrijf heeft vooral moeite met de verantwoordelijkheid die het krijgt opgelegd voor het verlagen van de uitstoot die Shells klanten veroorzaken door het gebruik van producten die Shell verkoopt.

De rechter vond dat Shell zijn best moet doen om de uitstoot van broeikasgassen bij afnemers te verminderen, bijvoorbeeld door autorijders iets anders aan te bieden dan benzine. ”We vragen ons in het bijzonder af hoe wij verantwoordelijk kunnen worden gehouden om deze uitstoot te verlagen, terwijl onze klanten zelf geen juridische verplichting hebben om hun uitstoot te verlagen’, aldus Marjan van Loon, president-directeur van Shell Nederland in een toelichting op de website van de onderneming.

Ergens anders tanken
“Het is bijvoorbeeld de klant die de beslissing neemt om wel of geen elektrische auto te kopen. En als we zouden besluiten geen benzine meer te verkopen, betekent dat niet dat mensen minder benzine kopen. Ze gaan gewoon ergens anders tanken.” Shell vindt dat de overheid de aangewezen partij is om fundamentele veranderingen door te voeren als het gaat om energieverbruik ‘bijvoorbeeld door de verkoop van auto’s die op schonere brandstof rijden verplicht te stellen”.

Er zijn echter aspecten van het oordeel van de rechtbank die gewoon niet haalbaar – of zelfs redelijk – zijn om te verwachten van Shell, of een ander enkel bedrijf. De rechtbank baseerde haar uitspraak op een ‘ongeschreven zorgvuldigheidsnorm’ naar Nederlands recht. Als ongeschreven zorgvuldigheidsnorm zou het zo voor de hand liggend, algemeen bekend en begrepen moeten zijn dat iedereen – niet alleen landen en bedrijven, maar ieder persoon – weet en accepteert dat ze hun koolstofemissies tegen 2030 met 45% moeten verlagen. Het is niet duidelijk hoe Shell kan worden opgedragen om koolstofemissies te verminderen van klanten die Shell niet controleert, terwijl deze klanten niet een vergelijkbare wettelijke verplichting hebben om hun emissies te verminderen.

Ook wijst Shell naar de actualiteit. “Recente uitdagingen rond de energievoorziening en piekende energieprijzen tonen dat de energietransitie zich op meer moet focussen dan het verminderen van koolstofemissies, wil het eerlijk en geordend verlopen. Dit is een politieke balanceeract, die effectief, door de overheid geleid beleid vereist”, aldus het bedrijf. Verder vindt Shell dat de verplichting die de rechter het bedrijf heeft opgelegd veel strenger is dan het meest vooruitstrevende beleid en de meest vooruitstrevende energiescenario’s ter wereld, zoals het door de EU voorgestelde ‘Fit for 55’-pakket en het ‘Net Zero Emissions’-scenario van het Internationaal Energieagentschap.

Juridische toverformules
De procedure van hoger beroep kan jaren duren. In de tussentijd is Shell gehouden aan de rechterlijke uitspraak uit 2021. “Los van de uitkomst: we nemen onze verantwoordelijkheid serieus en we blijven absoluut een leidende rol spelen in de verandering naar een energiesysteem met netto-nuluitstoot”, aldus Shell. Dus: opzouten met je D66-rechters die op aandrang van clubs als Milieudefensie en Urgenda op de stoel van de politiek gaan zitten en juridische toverformules verzinnen als gevolg waarvan banen op de tocht komen, de economie wordt gesmoord en bedrijven terugdeinzen om in ons land te investeren.

---

Meer over de rechtszaak van Milieudefensie tegen Shell  vindt u hier. De in grote lijnen vergelijkbare zaak van Urgenda vindt u onder deze link.