Gisteren viel een artikel in het FD in mijn digitale brievenbus. FD-redacteur Bas Knoop gaf als zijn opinie dat door Baudet SGP en CU van elkaar vervreemden.

Quatsch.

Dat zou heel knap zijn van Baudet, maar de SGP verleiden (want dat is de implicatie)? Het idee alleen is al bespottelijk. De SGP past zich langzamer aan veranderende omstandigheden aan als de Kerk van Rome driehonderd jaar geleden. Zij is de coelacanth onder de politieke formaties in ons land; ze evolueert, maar zo langzaam dat niemand er iets van merkt. Als zodanig is de SGP de ultieme betrouwbaarheid, je weet bijna altijd wat je aan ze hebt.

Maar door haar tocht richting macht en de rest van het linksige volksdeel heeft de ChristenUnie inderdaad de SGP – zoals we hier eerder schreven – van zich vervreemd. Niet alleen door linkser te worden, maart juist door een weg te kiezen die uiteindelijk alleen leiden kan tot ontchristelijking. Al geloof ik niet dat de SGP er nu al zo naar kijkt; instinctief moet men zich vooral verbazen over de koers die de voorheen zo trouwe bondgenoot gekozen heeft. Gaan we de kant op dat het bondgenootschap alleen om folkloristische redenen in stand blijft? Om machtspolitieke? Om liever het minst verafschuwde te steunen dan af te wachten hoe dubbeltjes die nooit kwartjes worden zullen rollen?

Let wel, dat folkloristische kwam tot mij via een debat bij vorige verkiezingen tussen CU, SGP en CDA. Het christelijke debat, noemde men dat. Het was een traditie die ik toen niet kende, en waarover de betrokkenen al een beetje schaapachtig deden. Zoals je dat zou doen als je in Volendam in klederdracht over straat zou gaan omdat de wasmachine je normale kleren heeft geruïneerd en je even niets anders hebt.

Maar is het onvermijdelijk, dat verlinksing leidt tot ontchristelijking? Het zou flauw maar vooral te makkelijk zijn nu direct te wijzen naar GertJan Segers, al doet het gelieg van de man bepaald onchristelijk aan. Laten we dat wijten aan de politieke pek waarmee hij nu geregeld verkeert. Het is een sluipend proces, niets iets dat binnen een paar weken tot stand komt. Laten we ons daarom liever richten op wie hem voorgingen op het pad naar ontchristelijking.

Ooit had je binnen de PvdA de rode dominees. Die bestaan niet meer, en dominee zijn de meesten van hen ook niet gebleven. De PPR heeft katholieke wortels, maar wie nu bij GL zou voorstellen te bidden – nu wat de reactie zou zijn kan ik me eigenlijk niet voorstellen. Dat het je standing binnen de partij geen goed zal doen lijkt me een uitgemaakte zaak. Het CDA heeft de C nog pontificaal in de naam staan – als een uithangbord. Maar verder? Hoe lang zou het geleden zijn dat een bisschop nog betrokken was bij wat er in het CDA gebeurt? Of een klassieke – als gelovig bekend staande – dominee? Zowel bij SGP als CU begrijpt men nog precies wat ik bedoel als ik het CDA als voorbeeld noem. Nog wel.

De reden? Formeel is die er net, maar niettegenstaande dat lijkt het me duidelijk: (*donderend*) GIj zult geen twee heren dienen! Want ook linksigheid is een geloof. Geen heel concreet geloof, maar desalniettemin heeft het er veel te veel van weg om dit af te doen als een slechts oppervlakkige gelijkenis. Niet voor niets lost het christendom het eerst op binnen de zachtste richtingen. Remonstranten? Een praatclubje voor sentimentele Nederlanders van nette komaf. Katholieken? De paus heeft Nederland al enige tijd geleden bestempeld tot missiegebied, hetgeen betekent dat het christendom hier zo losjes en onbetekenend wordt gepraktiseerd, dat zelfs het katholicisme er weer kans zou moeten maken. En gaat u de rijtjes maar af – de meesten van u kennen ze beter dan ik zelf. Het ware, diepe geloof kalft af en wordt niet veel meer dan een cultureel dingetje.

Het lawaai van de Theologen des Vaderlands dat je van tijd tot tijd moet aanhoren is als de bazuinen die rond Jericho gedragen werden. Je weet dat als ze maar genoeg rondjes rond de kerk maken, de muren vanzelf in zullen storten, en iedereen uit arren moede het door hen al omarmde geloof zal resten.

Die ontwikkeling zie je bij de SGP niet. Het geloof staat er niet ter discussie, en de uitgangspunten van de partij al helemaal niet. Dat de ChristenUnie de weg naar een humanistisch Damascus is ingeslagen dringt bij de SGP vooral instinctief door. Dat dat moest leiden tot een zekere verwijdering was onvermijdelijk, maar dat betekent niet dat de SGP richting Baudet bewogen zou hebben. Juist het gebrek aan beweging doet de SGP van de CU verwijderd raken.

Of je dat beklagenswaardig vinden moet? De eeuwige overtuiging dat het leven progressie eist is pas echt een dwaalweg. Wel een heel humanistische, dat wel.