Rutte en proportioneel geweld
Mark Rutte beweerde een tijd geleden heel flink dat burgers dieven en rovers hun huis uit mochten slaan als dat nodig was. Proportioneel geweld mocht wat hem betreft.
Daar werd hij op aangesproken toen later het personeel van het Frans Otten stadion precies dat bleek te hebben gedaan. Nu bleek daarbij ook dat er een val was opgezet voor de inbreker en dat een van de inbreker-vangers bij de vangst wel erg veel geweld had gebruikt en dat maakt het geval weer wat uitzonderlijk, maar toch.
Hij had bedoeld ‘alleen proportioneel geweld’, zei onze premier toen en dat was, zoals veel journalisten ook wel aanvoelden maar niet zo goed konden verwoorden, met permissie echte onzin.
Je slaat wel van je af of je doet het niet. Wie eenmaal besluit geweld tegen inbrekers te gebruiken handelt onder stress en wat daarbij proportioneel is kan alleen maar achteraf worden vastgesteld, als alle emoties weer tot bedaren zijn gekomen. Dus van tweeën een, of je laat het zo rustig mogelijk over je heen komen, wat experts je aanraden, of je gebruikt geweld, of eigenlijk dus contra-geweld. Maar dan moeten anderen en dus ook rechters accepteren dat dit maar zelden proportioneel zal zijn.
Het enige wat je mag eisen is dat het slachtoffer van de inbraak of de overval niet onnodig wreed optreedt of iets heel ongebruikelijks doet. Maar dat effectief geweld bijna altijd meer dan proportioneel zal zijn in handen van amateurs, is onvermijdelijk. De wet zou moeten voorschrijven dat geweldsgebruik ter verdediging van eigen lijf en goed of dat van een ander alleen marginaal kan worden getoetst en daar zouden rechters zich dan aan moeten houden.
Rutte had dus beter even zijn mond kunnen houden of openlijk stelling moeten nemen voor het personeel van het stadion aan het IJsbaanpad. Intussen had zo’n wetsontwerp al lang ingediend kunnen zijn, maar we horen er niets meer over. Te druk met tien jaar crisis zeker.
Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp
“proportioneel geweld’ blijft een kwestie van definitie van de omstandigheden. Jij geeft mij een duw, ik duw terug. Jij probeert mij te slaan, ik sla terug.
Bij verdediging van eigen of andermans lijf of bezittingen kan men zich eigenlijk altijd beroepen op ‘noodweer exces’ dat juist in het leven is geroepen omdat het tijdens dergelijke situaties praktisch gezien onmogelijk is om geweld exact proportioneel te laten zijn. Daarbij kan een uitzondering worden gemaakt voor personen die bv een lange ervaring hebben, zoals (ex-)agenten, militairen of personen die al geruime tijd een van de zelfverdedigingssporten beoefenen.
Maar meestal wordt de lijn gelegd langs het punt waarop de persoon weerloos is. Dus als ik een overvaller een paar meppen verkoop dan is daar niets mis mee, maar als hij eenmaal half-ko op de grond ligt is het niet langer ok om hem helemaal het ziekenhuis in te schoppen.
Zelf zou ik er echter voor zijn om de wet zodanig aan te passen dat voor zelfverdediging op eigen terrein zou gelden dat diegene die zich ongevraagd en ongewenst op dat terrein bevindt per definitie schuldig is en vanuit dat oogpunt de eigenaar/verdediger niet zal worden vervolgd voor het gebruik van geweld.
Dat levert ook wel wat haken en ogen op, aangezien het een soort vrijbrief is om excessief geweld toe te staan in dergelijke gevallen, maar als de overtreder daar niet zou zijn, zou hij het risico ook niet lopen.
Dit is makkelijker te plaatsen onder vrijheid van godsdienst. Als volgeling van de God van Israël en zijn Messias is dat makkelijk. Na zonsondergang en voor zonsopkomst ga je in een kist mijn huis uit , op de andere tijd in rolstoel. Proportioneel en subsidiair wordt ons gegeven in Art 53 WvSv. Op heterdaad. Als de dader niet meer kan praten kan hij ook niet meer getuigen. In Nederland is er ook geen wettelijke uiting van een waarschuwingsschot bij opsporingsdiensten (KMAR , Politie en Douane) . Niet bij de onwettige boa’s met commercieel karakter in opsporing natuurlijk. Dat zijn de SA en SS van de europese bezettingsmacht.