Historische staatsschuldcijfers voelen gezien de omvang van de bedragen niet zelden als onbetekenend. Tot je ze in hun context ziet, en hoe snel het bergafwaarts kon gaan. Is de EU een uitzondering? Droom rustig verder.

Geld lenen lijkt in de Westerse wereld in een steeds hoger tempo plaats te vinden. De ratings van creditagencies als Moody’s en S&P zijn wat dat betreft verhullend, omdat ze alleen afgaan op de cijfers die voorhanden zijn wat betreft de actuele situatie. Dat niettegenstaande, dat er ook op basis van vooruitzichten wordt gewerkt. Alleen worden die vooruitzichten puur en alleen technisch gewogen op het vlak van de economische vooruitzichten van een land of bedrijf. Wat men veronachtzaamt, zijn de tendensen die binnen de geanalyseerde organisatie gaande zijn.

Het VK leende dit jaar al 22% meer dan vorig jaar in het geheel, en de Bank of England heeft de geldpers dan ook in vol bedrijf. Begin augustus ging de staatsschuld van de USA over de grens van $16 biljoen heen, en de afgelopen vier jaar is zij bijna verdubbeld. Net als Japan (240%), Frankrijk (90%), Italië (130%), België (100+%), Griekenland (160%) en sowieso het grootste deel van de EU zit de staatsschuld van deze landen thans ruim boven de 90% van het GDP, wat als een kritisch Point of No Return wordt beschouwd.

Om de klassieke auteur Juvenalis te parafraseren: wie zal de bailout van de bailoutverschaffers verschaffen?

Dat deze situatie onhoudbaar is staat vast. Dat er nu allerhande halfslachtige pogingen voor de bühne worden ondernomen er nog iets aan te doen zou lachwekkend zijn, mits de gevolgen niet zo ernstig waren. Bovendien worden deze pogingen doorkruist door gelovigen in de socialistische heildenkers die met graagte verwijzen naar de helft van de theorieën van Keynes, namelijk die helft die gaat over geld uitgeven ter stimulering van de economie. Keynes besefte dat dat geld weer ergens moest worden teruggevonden, liefst vooruit gespaard. Dat in zijn naam het gratis geld werd uitgevonden zou hem vermoedelijk met afgrijzen hebben vervuld. Dit is hoe het gaan zal:

Waarom wordt die curve zo steil? Omdat de rentebetalingen als een in gewicht toenemende molensteen om de nek gehangen worden, en het politici met geen voorhamer is bij te brengen dat in het verleden behaalde economische resultaten geen garantie voor toekomstig succes zijn. Op dit moment lenen we gewoon heel veel om de rente maar te kunnen betalen.

Enige historische voorbeelden:

Begin 1780 gebruikte de Franse regering 30% van de belastinginkomsten voor rentebetalingen op de staatsschuld. Mede dankzij haar deelname aan de Amerikaanse Vrijheidsoorlog (om de Engelsen te pesten), was dat in het Revolutiejaar 1789 (sic!) opgelopen tot 62%.

Het Osmaanse rijk liet het in de 19e eeuw binnen 11 jaar oplopen van 17% tot 52%. En ging toen failliet.

De USA heeft al een hele tijd ongeveer 9% van de belastinginkomsten nodig om haar schuldrente te voldoen. Maar: 2009 – 9,75%, 2010 – 10,5%, 2011 – 11,5%. Voor 2012 verwacht men 15,3%. Zet u dat maar eens uit op een vel ruitjespapier, en trek er een lijntje langs.

En dan hebben we het nog niet gehad over de voortdurende devaluatie van de diverse nationale munten en de algemene geldontwaarding. Waar het toe leidt en wat u kunt doen om u te beschermen tegen dit proces, vindt u hier. Maar dat iemand zijn geld met rente zal terugkrijgen kunt u gevoeglijk vergeten.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard