President Recep Tayyip Erdogan(RTE) – echt absoluut onbetwist leider, zeg maar Führer van de AKP – is niet de reïncarnatie van Adolf Hitler. Zijn trouwe steunpilaar minister-president Davutoglu heeft híj alleen aan de kant geschoven, hij heeft hem niet laten vermoordden. Ook heeft hij de HDP nog niet verboden.

Erdogan is totaal niet (meer) geïnteresseerd in een politieke oplossing voor de positie van de Koerden.  PKK-ers en Koerdische burgers worden in zijn opdracht op grote schaal gedood respectievelijk vermoord, maar van vernietigingskampen is geen sprake. In tegenstelling tot eerdere Turkse leiders heeft Erdowahn niet zo lang geleden wèl een soort excuses aangeboden voor de puur genocidale acties tegen de Koerden rond Dersim, van 1937-38.

Het is ook moeilijk vast te stellen in welke mate Erdowahns samenwerking met Al-Nusra, de Islamitische Staat en/of het Ayatollah-regime te vergelijken is met de samenwerking tussen Hitler en Stalin, bekend van de naam van hun beider ministers van buitenlandse zaken, Molotov en Ribbentrop, en van de verdeling van Polen tussen die aartsvijanden.

Na deze noodzakelijke kanttekeningen vooraf kan en zal ik in de rest van dit stuk wat meer uitgesproken zijn. Ik besteed weinig aandacht aan kwesties die ook de bekendste media halen. Het beeld dat politici, media en onderwijs in Europa en in de VS ophangen over post-1996 Turkije wordt zo afschuwelijk overheerst door wensdenken dat een vergelijking met Hitler-Duitsland van 1933-1939 op zijn plaats en leerzaam is. Na die vergelijking schrijf ik over de krankzinnige manier waarop het Westen – met name de VS – de schuld kan krijgen voor het gedrag van RTE en ga ik in op de belangrijke vraag wat er eigenlijk wel en niet mohammedaans is aan het optreden van RTE. Ik sluit af met een verklaring van medici over de kwestie van Erdowahns gekte.

Duitsland 1933-1934: Rinus, Röhm en Riefenstahl
Toen de nazi’s net aan de macht waren – net een maand eerder was Adolf Hitler (verder: AH) benoemd tot Rijkskanselier – brandde het Rijksdaggebouw af (27 februari 1933). De jonge Nederlander Marinus van der Lubbe werd schuldig bevonden en in februari 1934 onthoofd. Van der Lubbe was in Nederland lid geweest van de communistische partij, maar enige tijd voor de brand was hij met ruzie vertrokken uit die partij. Hier en daar wordt hij ook wel aangeduid als anarchist. Ook een Duitse en drie Bulgaarse communisten werden aangeklaagd in verband met de brandstichting, maar zij werden vrijgesproken: zij verdedigden zich met verve èn de rechterlijke macht was nog niet genazificeerd. Voor AH was de brand een welkome aanleiding om a) de Duitse communistische partij te verbieden en b) de rechterlijke macht te ‘zuiveren’.

Bij de laatste verkiezingen vóór de brand hadden de nazi’s verloren: het aantal stemmen was gezakt van 37 naar 33% terwijl de communisten lichte winst hadden geboekt. Na het uitschakelen van de communisten had AH voor wat betreft het parlement de facto vrij spel: eerst in de vorm van steun van een tweederde meerderheid in het parlement, later van een carte blanche. Daarna volgde het uitschakelen van de interne ‘oppositie’.

Acht maanden na de brand en de nieuwe verkiezingen, produceerde Leni Riefenstahl de film Der Sieg des Glaubens: een lofzang op het nazisme rond het massale, theatrale partijcongres en de voormannen van de partij; naast AH zelf onder andere ook Ernst Röhm, voorman van de georganiseerde straatvechters van de nazi-partij: de SturmAbteilung. Weer tien maanden later volgde de Nacht van de Lange Messen: onder directe leiding van AH werd de hele top van de SA afgeslacht omdat de Führer in Röhm een zekere bedreiging zag voor zijn machtspositie. Van het erop volgende congres van de nazi’s maakte Riefenstahl een vergelijkbare film die veel bekender is geworden: Triumph des Willens. Vanwege ‘De Nacht’ was deze film uiteraard zonder Röhm; bijna alle kopieën van Der Sieg des Glaubens werden vernietigd.

Turkije 1996-2016
Een jaar geleden schreef ik (in een E-book, zie onderaan dit artikel) over de Turkse verkiezingen van de 21e eeuw:

“Dankzij de unieke kiesdrempel van 10% was het resultaat van de verkiezingen van 2002 waarschijnlijk de meest spectaculaire ooit vertoond in een parlementaire democratie: geen enkel lid van het 550 zetels tellende parlement kwam terug via de lijst van dezelfde politieke partij als bij de vorige verkiezingen. Naast de gloednieuwe AKP passeerde slechts één andere partij de drempel: de CHP, die bij de voorgaande verkiezingen de drempel niet had gehaald. Dankzij deze drempel sleepte de AKP met minder dan 35% van de stemmen, 66% van de zetels in de wacht. In 2007 steeg het aandeel van de stemmen naar bijna 47%, maar in aantal zetels viel de AKP terug naar 62%: nog steeds een enorme meerderheid, maar niet groot genoeg om de grondwet te veranderen met de steun van de partij van RTE alleen. De verkiezingen van 2011 gaven hetzelfde beeld: stemmenwinst en zetel verlies (50% en 59%).

RTE’s doel voor 2015 was een 2/3 meerderheid voor zijn partij, zodat hij de grondwet kon veranderen volgens zijn ‘ideaal’: het inwisselen van de parlementaire democratie voor een presidentiële. Eentje waarin zijn positie zou veranderen van – althans formeel – alleen ceremoniële, naar één met echte macht. Hij verwees vagelijk naar verschillende presidentiële systemen in andere landen. Hij begon in dit verband zelfs op eigen initiatief over Hitler. Zijn vaagheid wakkerde de verdenking aan dat hij in feite streefde naar een sultan-achtige positie. Bij de verkiezingen van 2015 werd de dalende trend voor de AKP juist nog meer uitgesproken: stemmen naar 41%, zetels naar 47%.”

Zelfs geen gewóne meerderheid meer in het parlement, laat staan een die RTE de door hem beoogde positie op een presenteerblaadje zou hebben aangereikt!

In welke mate dit tegenvallende resultaat mede te danken was aan het feit dat Erdowahn openlijk de bestaande grondwettelijke bepalingen rondom de rol van de president aan zijn laars lapte, is moeilijk na te gaan. Wel weten we dat de, volgens de Turkse grondwet machtigste persoon van het land, Davutoglu, al liet weten dat hij niet gelukkig was met dit optreden van zijn rücksichtloze politieke ‘vriend’. Davutoglu’s lot was daarmee bezegeld, maar het lange mes zou pas een jaartje later in zijn metaforische rug worden geplaatst.

Even leken Erdowahns dromen in rook te zijn opgegaan. Denk aan hoe AH de verkiezingen van 1932 moet hebben beleefd!

Ook voor de Turkse Führer was de perfecte zondebok echter makkelijk aan te wijzen: de HDP. De HDP: een zeer expliciet linkse partij, met veel etnische Koerden onder stemmers en kader. Weliswaar een partij die ook veel Turkse stemmen trekt – vanwege het programma van de partij en vanwege het feit dat een stem op de HDP de meest expliciete stem was tegen RTE èn tegen meer of minder extreem Turks nationalisme – maar voor mensen van RTE’s kaliber is zoiets niet van belang.

Onvoltooide genocide
Een groot verschil tussen de 20e-eeuwse AH en de 21e-eeuwse RTE is dat de man uit de 21e eeuw het uiten van de meest expliciet racistische bagger vaak overlaat aan zijn willige adjudanten. Denk aan opmerkingen in de categorie dat de HDP/de Koerden slechts pionnen zijn in de vuige strategie van de – 100 jaar geleden niet volledig uitgeroeide – Armeniërs.

Laat dat gerust even bezinken.

• Vergeet tijdens dat bezinningsmoment niet dat het beruchte driemanschap gretig een beroep deed op ongeregeld Koerdisch tuig voor het uitvoerende werk van de Armeense genocide.
• Vergeet ook niet wat er gebeurde toen aan het einde van de Eerste Wereldoorlog er even sprake van was dat zowel de Armeniërs als de Koerden een eigen onafhankelijke staat zouden krijgen. Kemal Mustafa, de zogenaamde Atatürk en de would-be vijand van het mohammedanisme trok toen heel pragmatisch de mohammedaanse broederschapskaart om de Koerden – onder wie in die tijd de leer van Mohammed nog populairder was dan onder Turken – in zijn kamp te krijgen.
• Vergeet vooral niet dat de nazi’s – om aan te geven dat ze wel weg konden komen met uitroeiing van de Joden – destijds verwezen naar het voorbeeld van de Turken, onder het gruwelijke motto: “Wie herinnert zich nog de Armeniërs?”

Hedendaagse nazi’s zijn ook van mening dat ‘De Joden’ achter Merkels politiek zitten om zo veel mogelijk mohammedanen naar Noordwest-Europa te lokken. AH legde het in zijn haatboek – door Winston Churchill aangeduid als ‘de nieuwe Koran’ – al helder uit: omdat iedereen bekend is met kleine leugentjes is het niet zo gemakkelijk om daarmee weg te komen; ze worden te gemakkelijk herkend. Wegkomen met heel grote leugens is veel gemakkelijker.

De andere twee Turkse politieke partijen – de een nogal en de ander extreem nationalistisch – zagen het niet zitten om met de HDP een coalitie te vormen zonder de AKP, en RTE forceerde nieuwe verkiezingen. De HDP werd (nog) niet uitgesloten van deelname: er werd alleen een enorme terreur campagne gevoerd, vooral, maar niet uitsluitend, tegen de HDP. Veel van hun lokale partijkantoren gingen in vlammen op bij optredens van de eigen SturmAbteilung van RTE en andere extreem nationalistische groeperingen.

Dankzij het geweld en de verkiezingsfraude werd de dalende trend voor de AKP omgebogen: bijna 50% van de stemmen en 317 zetels (57,6%). Een stevige meerderheid, weer ruim voldoende om opnieuw te gaan regeren zonder steun van CHP of MHP, maar nog lang niet die twee derde, die nodig is in het kader van RTE’s ambities.

Koerden uit het parlement verwijderd
Erdowahns ‘Rijksdagbrand’ kwam in januari van dit jaar. Een afsplitsing van de PKK pleegde een bloedige aanslag in Istanbul. Daarmee was in de denkwereld van RTE de PKK zelf ook schuldig en omdat de HDP op een hoop gegooid wordt met de PKK was er nu ook een vehikel om de HDP uit te schakelen. De immuniteit van veel HDP-parlementariërs is inmiddels opgeheven; met steun van de CHP, de partij ‘van de Atatürk’, een soort zusterpartij van de PvdA. Er is geen enkele reden te veronderstellen dat RTE zal stoppen met zijn aanvallen op de HDP eer deze geen enkele bedreiging meer vormt voor zijn machtspositie.

Turkije’s ‘Röhm’ leeft nog. Een van de redenen waarom ik Davotuglu met Ernst Röhm vergelijk is dat – gezien de ‘bijzondere kwaliteiten’ van de westerse media en politici van tegenwoordig – er een reëel gevaar bestaat dat hij een stempel van ‘redelijkheid’ en/of fatsoen krijgt, alleen omdat hij slachtoffer was van de grove, ongrondwettelijke manier waarop Erdowahn hem uit de macht heeft gezet. Davotoglu was tot voor zeer kort echter een even toegewijd wegbereider voor RTE als Röhm destijds was voor AH. In tegenstelling tot de oorspronkelijke Röhm is Davotoglu een echte theoreticus, zeker in verhouding tot RTE die bijvoorbeeld geen enkele andere taal dan Turks beheerst.

Röhm zou in de gevangenis een pistool hebben aangereikt gekregen, zodat hij zelfmoord kon plegen. Hij deed dat niet. Davutoglu kreeg van de RTE-getrouwen in een AKP-commissie een brief – de Davotoglu-gezinden uit die commissie werden niet eens op de hoogte gesteld! – waarna de Turkse Röhm wel zelf de kogel door zijn politieke kop joeg: hij maakte ‘vrijwillig plaats’ voor iemand die nog braver de hielen van RTE likt.

Lebensraum voor Turkije
Davutoglu’s opus magnum heet Stratejik Derinlik (Strategische diepte). Het is een grote schande dat politici en analytici geen kennis (kunnen) nemen van de inhoud van dit werk. Ik beheers de Turkse taal niet en kan dus niet met zekerheid zeggen dat klopt wat over dat boek geschreven wordt door Turken – wel of niet handlangers van Erdowahn – door Serven of Grieken. Het is uiteraard geen toeval dat de vertalingen van het werk die wèl bestaan in het Servisch en Grieks zijn! Het wantrouwen tegenover Turken/Ottomanen is bij die volken wat meer op de reële historische ervaringen dan op wensdenken gebaseerd en heel wat groter dan bij bijvoorbeeld Duitsers, Amerikanen of Nederlanders.

RTE-criticus Ümit Kıvanç meldt in zijn stuk Pan-İslamcının Macera Kılavuzu (Avonturen Gids voor Pan-Islamisten) dat Davutoglu in zijn geschrift zelfs (min of meer instemmend) verwijst naar het nazi-concept Lebensraum…

Ik ga er zonder meer van uit dat Moskou het boek wèl heeft laten vertalen om voor het bepalen van het beleid ten opzichte van de kliek rond RTE niet afhankelijk te zijn van beroepsmatige wensdenkers en mooipraters. Waarschijnlijk verklaart het bestaan van zo’n niet-publieke vertaling ook de pittigste uitspraken van Poetin. Zoals deze:

Should Turkey not stop supporting al-Qaeda’s Syria branch, I am indeed eager to end the job the late Tsar Nicholas II left unfinished. During the World War I , He [Tsar] sought to restore Constantinople (Istanbul) to Christendom and protect Russian maritime security by liberating Dardanelles and Bosphorus straits but fate prevented him (…) We also advocate Greek sovereignty over the Cyprus and call the Turkish regime to end its decades-long occupation of this Mediterranean island.

Referring to five-year-old Syrian crisis, Mr. Putin launched a scathing attack on Turkish president’s dreadful dreams of breathing life into dead Ottoman Empire (…)

Het racistische frame: onze schuld
Al-Monitor is in het algemeen geen slechte bron. Medewerkster Pinar Tremblay – die anders dan je misschien zou denken gewoon in Californië woont – is echt geen fan van AKP en/of RTE. In haar stuk over het mes in de rug van Davutoglu slaat ze de plank echter mis. Vreselijk mis. Zo ver mis, dat het dan weer wel een waardevolle illustratie oplevert van een van de meest weerzinwekkende, racistische frames van de (westerse) media en politiek: alleen westerlingen maken plannen, zetten stappen; niet-westerlingen, zelfs hoog-assertieve types als RTE, reageren volgens dat frame slechts en kunnen niet anders reageren dan zij doen.

Wat Tremblay Washington en Brussel kwalijk neemt is dat ze gedaan hebben alsof de grondwet van Turkije nog steeds geldig is in dat land, en dat de plannen van de gevaarlijke megalomane gek Erdowahn daar niet boven staan omdat hij zo vastbesloten is om die grondwet aan zijn eigen wensen aan te passen. (Overigens is in dit verband omgekeerd mijn waardering voor Obama en Martin Schultz een tikkeltje gestegen.)

Erdowahn en de leer van Mohammed
Op het eerste, en ook wel op het tweede gezicht lijkt het alsof Erdowahn met vrijwel al zijn plannen, maatregelen en uitspraken aansluit bij het mohammedaanse gedachtegoed. Ik volsta met twee voorbeelden. Al in 2009 sprak RTE VN-rapporten tegen over de genocide in Darfur (die toen al repten van 300.000 dodelijke slachtoffers):

Fifteen-hundred people were killed in Gaza. If there was something like this in Darfur, we would follow that to the end as well.

Informatiever nog is zijn uitleg waarom hij er zo zeker van was dat VN – de VN nota bene! – anti-mohammedaans bezig was: “A Muslim cannot commit genocide.”

Wanneer mohammedanen schuldig worden bevonden aan het misdrijf van het verlaten van hun ‘geloof’ is een van de mogelijke straffen dat hun huwelijk ongeldig verklaard wordt: mohammedaanse vrouwen mogen immers niet getrouwd zijn met een ongelovige. In RTE’s Turkije heeft men een nieuwe variant daarop bedacht: vanwege haar onthullingen over wapenleveranties van het Turkse regime aan IS en/of Al Qaeda werd journaliste Arzu Yıldız niet alleen veroordeeld tot een langdurige gevangenisstraf maar werd ze ook uit de ouderlijke macht gezet. De islam en de positie van de vrouw…

Groot-Turkije
Misschien zijn er ook wel mohammedanen die bovengenoemde praktijken onmohammedaans vinden. Wat in mijn ogen in ieder gevàl een niet-mohammedaanse component is in het gedachtegoed van RTE, is zijn flirt met het ‘Groot-Turkse’ denken, het pan-turkisme/pan-turanisme. Deels voor de grap link ik voor toelichting op dit soort denkbeelden naar het NRC van (ver) voor Vermeersch: 1990.

Dat is zelfs nog van voor het kanteljaar in de Turkse geschiedenis – 1996 – waarin Enver Pasha – van het beruchte drietal van het begin van de Eerste Wereldoorlog en de belangrijkste van de Armeniërdoders, fanatiekst mohammedaan en fanatiekst aanhanger van de groot-Turkse gedachte – met zeer groot eerbetoon herbegraven werd in Istanboel. Hij sneuvelde in Centraal-Azië tegen de Bolsjewieken die hij bestreed met zijn expliciet mohammedaanse legertje.

Die herbegrafenis was georganiseerd door de politieke leermeester van Erdowahn en Güll: Erbakan. (Güll was een andere medeoprichter van de AKP die na bewezen diensten door RTE op een dood spoor is gerangeerd: hij was president van Turkije vóór RTE, toen die dat van de wet niet mocht worden). In de herbegrafenisstoet, die een miljoen mensen telde, waren ook spandoeken te lezen van de Groot-Turken: “Turkije wordt de grote Turan”.

Dat Turan-gedoe heeft aspecten die tegelijk lachwekkend en sinister zijn. Het is bijvoorbeeld geassocieerd met de krankzinnige – ook door de Atatürk omarmde! – Sun Language Theory: de theorie dat alle talen afgeleid zouden zijn van het Turks. Activisten uit dit wereldje spreken over hun 40.000-jarige geschiedenis van superioriteit (denk ook aan de Grijze Wolven).

Laat in de context van ‘megalomane gekte’ gerust ook dat verhaal even bezinken.

Erdowahns affiniteit met dat wereldje kwam weer eens aan het licht in het kader van de rel die verband houdt met de afbeelding boven dit stuk. Het was een toneelstukje dat hij opvoerde in zijn 1000-kamer paleis, illegaal gebouwd op grond die ooit privé-eigendom was van Kemal Mustapha (de Atatürk) en door de eerste president van Turkije aan de staat geschonken. De gelegenheid was een plechtige ontvangst van de Palestijnse voorman Mahmoud Abbas. (zie hieronder)

Aanvankelijk werd over de carnavaleske uitdossing van de 16 mannen op de trap gerapporteerd dat het hier ging om uniformen die gedragen zouden zijn door verschillende onderdelen van de Ottomaanse krijgsmacht. In tweede instantie bleek het niet te gaan om uniformen van het Ottomaanse rijk, dat ‘pas’ in 1299 werd gesticht, maar om Turkse voorlopers ervan van 15 of zelfs 22 eeuwen geleden: van ruim voor de tijd dus dat ze tot het mohammedanisme waren gebracht. De mate waarin Turkije niet alleen kampt met een probleem met die mohammedaanse pretenties en doelen maar ook met een probleem met extreem-nationalistische sentimenten, wordt pijnlijk duidelijk geïllustreerd in het zelfde artikel waaruit ik citeerde over die verkleedpartij. Het stuk verscheen in de Hurriyet Daily News, dat kritisch staat ten opzichte van Erdowahn.

Bij wijze van kritische noot vermelden ze “The Ottoman soldier “imperialistically” represents the longest-living empire” terloops suggererend dat het Ottomaanse Rijk het langst bestaan zou hebben als rijk. Kletsika. Het staat wel in de top 12. In dit verband beslist grappig om te vermelden: voor wat betreft rijken met grootste aantallen inwoners ooit, staat het Ottomaanse op de 30e plaats. Nederland op … plaats 18.

De voorstelling leidde wel tot creatieve reacties:

.

Schreef ik al dat Erdowahn een gevaarlijke megalomane gek is? Best een boude bewering voor iemand die geen psychiater is en in de psychologie alleen een kandidaatsdiploma heeft gehaald. Maar zijn trouwens niet alle politici een beetje gek? Misschien zou ik Erdowahn alleen maar een levensgevaarlijke, onbetrouwbare politicus noemen ware het niet dat in Turkije de belangrijkste beroepsvereniging van artsen twee jaar geleden een verklaring uitgaf over zijn geestelijke gezondheid:

We are worried about the emotional state of Prime Minister Erdoğan
We are utterly worried.
Indeed worried about himself, his close circles and our country.
And we share our worries with public. (sic)

Goed beschouwd schrijven ze over de zieke man van Turkije in plaats van over Turkije als zieke man. Ik heb niet geprobeerd uit te zoeken welke toenmalige bestuursleden van de TTB nu nog op vrije voeten zijn.

---

Zie over de Zieke Man van net buiten Europa verder het Turkije hoofdstuk in mijn boek Islamofobie en vooral mijn Engelstalige E-book IS, the Kurds and the Caliphate.