Een paar jaar geleden mopperde de toenmalige Nederlandse minister van Binnenlandse Zaken dat gezien de omstandigheden het de hoogste tijd werd voor een opstand van de elites tegen het volk.

Eerlijk gezegd was ik de naam van Guusje ter Horst alweer compleet vergeten. Wikipedia bracht uitkomst, en daaruit viel ook op te maken dat Ter Horst er tot aan haar formele pensioen niet veel meer aan doen zal. Je hoort haar niet meer en je ziet haar nog nergens. Wachtgeld, wachtgeld, wachtgeld. Het is een zegen en een vloek. En natuurlijk is ze ergens commissaris, in haar geval bij Shell. Daar kan een normaal mens aardig van leven.

Haar oproep van opstand van de elite tegen het volk was wellicht niet helemaal serieus bedoel, maar heeft haar bio op Wiki dan ook niet gehaald. Desalniettemin was het iets om eens bij stil te staan, want wat Ter Horst noet lijkt te hebben begrepen, maar wat in essentie wel een jaar of twintig gaande is, is dat de Nederlandse elite wel degelijk losgezongen is van alle bindingen met de doorsnede van het volk.

Even terzijde: de elite kun je alleen effectief definiëren als de laag bestuurders en hun familieleden die in Nederland verantwoordelijk zijn voor het beleid. Dat omvat om die reden ook de bestuurders van grote beursgenoteerde bedrijven, en de ambtelijke top van gemeenten, provincies, ministeries em uitvoerende diensten alsmede hun vrienden en familie. Als u dat gaat onderzoeken zult u ontdekken dat dat een veel kleiner netwerk is dan deze definitie zo op het eerste oog impliceert.

Maar de oproep van Ter Horst was ook een uiting van diep historisch onbenul. Als ze had beseft waartoe ze opriep had ze haar mond gehouden.

De Franse revolutie heeft als beeld de ongewassen en halfgeklede leden van het grauw (rechts) op weg naar de bestorming van de Tuilerieën, als opmaat naar de onthoofding van Lodewijk de XVIe. Nadat Lodewijks hoofd rolde werd de gehele Franse aristocratie vervolgens eveneens een kopje kleiner gemaakt. Wat alleen historici nog schijnen te beseffen is dat die Revolutie begon als opstand van de Franse elites tegen hun eigen koning, die hen – o gruwel – belastingen wilde opleggen.

Het was daarmee een opstand tegen verplichtingen die je als heel normaal kunt beschouwen. Elites die rekening houden met de bevolking die ze regeren kunnen die bevolking wel negeren, maar als er dan een revolutie komt zijn de gevolgen ook voor henzelf vaak funest. En de Franse revolutie is niet het enige voorbeeld. Voor revoluties heb je steun van het volk nodig. Wie dat vergeet kan ook zijn hoofd er bij verliezen.