Hans Moll publiceerde vorige maand De Leeuw van Douwekerk. Recensie van een boek door een schrijver die onterecht ietwat onderschat wordt.

In Joris Luyendijk’s Dit kan niet waar zijn. Onder bankiers, staat een duizelingwekkende scene over de bankencrisis van 2008, die vele, vele malen erger af had kunnen lopen.

Een paar keer spande het erom en belden sommige bankiers naar huis: pin zo veel mogelijk geld. Ga nu naar de supermarkt en sla voedsel in. Koop goud. Of: breng de kinderen in gereedheid voor evacuatie naar het platteland. (…) Slechts een paar duizend mensen hoeven te gaan plunderen en de politie staat grotendeels machteloos. Wat nu als honderden miljoenen mensen horen dat de bevoorrading van de supermarkten, tankstations en apotheken in hun buurt is gestopt. Wereldwijd. Op hetzelfde moment?

Een verhaal dat zich jaren en jaren na een dergelijke grimmige gebeurtenis afspeelt vind je terug in Cormac McCarthy’s gruwelijke en misselijkmakende The Road. Eindtijd-scenario’s die zich richten op de gebeurtenissen rond zo’n apocalyptische gebeurtenis zelf vind je terug in films als World War Z en Contagion. Iets dichter bij huis speelt de recente novelle van Jan Roos zich af, die zich richt op een vader en zijn gezin die zich moeten redden in een wereld waar goederen zeer schaars zijn en hulp geheel afwezig blijkt.

Een boek dat een nieuw licht op deze materie werpt is het vorige maand gepubliceerde De leeuw van Douwekerk. Een eindtijdnovelle (Uitgeverij Van Praag), van journalist, redacteur, schrijver en interviewer Hans Moll. Het unieke aan dit sprankelende boek is dat het zich, in tegenstelling tot alle eerder genoemde werken, niet focust op een individu of op een gezin, maar op een echte geïnspireerde buurt. De Onkruidbuurt om precies te zijn.

In hoofdstukjes die nooit langer dan vijf pagina’s duren beschrijft Moll het reilen en zeilen van de Onkruidbuurt en haar diverse bewoners, de mannen, de vrouwen, de pubers, de nieuwkomers – terwijl Nederland langzaam desintegreert. Het is een fijne buurt, waar iedereen elkaar kent, onderling betrokken is en voor elkaar wil zorgen. Uiteraard zijn er strubbelingen (humani nihil a me alienum puto) maar het zijn allemaal mensen van goede wil, die vrijwel unaniem denken dat je alle problemen op kunt lossen door middel van een kruidentheetje en een goed gesprek.

Heel het dorp? Nee. Een enkele uitzonderlijke bewoner heeft wél een realistisch mens- en maatschappijbeeld. Die krijgt dan ook het vuur aan de schenen gelegd door de rest van de bewoners, maar altijd in een gemoedelijke sfeer, want praten is hun panacee.

Ondanks de zwaarte van het onderwerp wordt deze novelle nergens grimmig of zwart. De inwoners van de Onkruidbuurt hebben hun angsten en twijfels, maar ze blijven individueel gemoedelijk en gemeenschappelijk communautair.

In de verhaallijn passeert een imposant arsenaal aan ideeën, altijd ongenoemd. Je leest over impliciet antisemitisme, krijgt Zen and the art of motorcycle maintenance-achtige associaties (“Onderhoud is liefde tonen voor dingen. Wat zeg ik, dingen, je moet ook je relatie onderhouden. Een volk moet zijn cultuur onderhouden.”), leest Nietzscheaanse aforismen (“Kwantiteit verandert kwaliteit.”), krijgt confronterende cultuuranalyses onder ogen (“Je hebt cultuur- en geweldsvolken. De eerste richten zich op genot en de tweede op roem.”), leert hoe je een afpersplan opstelt, krijgt en passant enkele zeer bruikbare survivaltips mee, en her en der een red pill:

“Onze ouders zijn ook langzaam veranderd, waarom zij dan niet? Wij hebben onze voorouders veranderd. Door met ze in discussie te gaan. Mensen als jij hebben nooit tegen mensen uit andere culturen durven zeggen dat hun cultuur achterlijk was.”

Maar wie, zo zul je je misschien afvragen, is nou de Leeuw van Douwekerk waar dit boek naar vernoemd is?

De Leeuw is niet alleen een persoon maar ook een hechte groep die beseft wat cohesie inhoudt, en daarmee is wat Nederland had moeten zijn. De Leeuw is solitair, maar weet zich ook te binden, alhoewel nooit definitief; de Leeuw eet rauw vlees als dat het enige is wat voorhanden is.

Wat nu als honderden miljoenen mensen horen dat de bevoorrading van de supermarkten, tankstations en apotheken in hun buurt is gestopt. Wereldwijd. Op hetzelfde moment?

Dan hoop je dat je een Leeuw kent: een Leeuw die Leeuwendingen denkt: “Vrede is de slikbeweging na het kauwen, en we moeten blijven eten.”

---

Paperback

ISBN 9789049019631

november 2019

154 pagina’s

€15,-

Bestellen kan hier.