Hoewel er voldoende aanleiding toe is, gaan we het niet over de PvdA hebben. Het is de reanimatie van personen waar ik me vandaag over buig. En de vraag hoe je er mee om moet gaan.

De discussie over voltooid leven zoals die wordt aangezwengeld door D66 heeft naar mijn gevoel niets met reanimatie te maken of zou dat niet moeten hebben. Dat iemand van de Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde hierover opiniestukken schrijft is daarom niet alleen drammerig, maar ook wijst ook op een hoogst onsmakelijke obsessie met de dood: jump a cliff. Maar de vraag of alle medisch handelen altijd wel even zinvol is blijft geldig. In geval van reanimatie vrees ik dat die een volmondig NEE verdient.

De discussie woedt thans in De Volkskrant, maar ik weet er iets meer van dan hier te berde werd gebracht. Ooit kende ik een man die op de ambulance reed. Bij de noodgevallen. Wij noemden hem ‘de kamikaze‘, maar hij gaf ook rijlessen aan beginners, en dat deed hij erg goed. Soms hoorden we een ambulance langs stuiven, en dan hoorden we later dat het Jules was geweest, opnieuw op een kansloze missie. Het was bij een dergelijke gelegenheid dat hij ons ietwat gedeprimeerd vertelde dat wie gereanimeerd werd het beste maar direct zijn testament kon voltooien en afscheid nemen van de dierbaren. Want de kans dat je binnen een week alsnog gestrekt ging was hoger dan 80%.

Dat werd in het VK-stuk ook betoogd, maar men faalt daar te melden dat een totaal van 99 van de 100 gereanimeerden het jaar niet vol maakt. Dat maakt het zo goed als zinloos om reanimatie toe te passen – hoewel ik nog steeds zou tekenen voor een kans van 1 op 100 om de staatsloterij te winnen. Maar niet ten koste van iets wat me echt lief is, daarvoor zijn de kansen te klein.

Het probleem is daarom of je de families van 99 mensen hoop moet geven waarvan je weet dat die de bodem in zal worden geslagen om uiteindelijk één mens te redden? Op de langere termijn is dat een ongezonde situatie, en niet alleen omdat het onbetaalbaar wordt. Dat heeft niets te maken met een prijs hangen aan het leven van een mens – als je lang genoeg doorrekent is het bepalen van de prijs van een mensen leven verrassend eenvoudig. Het heeft echter te maken met de manier waarop mensen en de maatschappij om gaan met de dood.

Iedereen willen reanimeren is een ontkenning van de dood. Ook de gedachte dat iedereen over vijftig jaar mogelijk 150 zou kunnen worden zit in dat straatje. Ook de gedachte dat elke ziekte te genezen zou moeten zijn is er ook een. Memento mori, omdat ontkennen niet moet kunnen.

Het echte punt is dat we als mens onderhevig zijn aan slijtage. En als we versleten zijn, dan is het op, over , tijd het testament op te stellen; tijd om plaats te maken voor de volgende generatie. De hoeveelheid mensen die lijdt aan dementie, Parkinson en vergelijkbare onplezierige aandoeningen neemt jaarlijks nog toe. Hun lijden is een indicatie van waar de grens ligt, en waar je zult moeten stoppen alles nog te willen verbeteren. Niet omdat een groep drammers onder de vlag van een stichting of Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde dat wil, maar gewoon omdat het na een bepaald moment wel mooi is geweest. Stop met behandelen van alles en nog wat na het 88e levensjaar, en ga over tot verzorging dat het lijden verlicht. Dat mag ook het 85e of het 92e levensjaar zijn, het gaat me om het principe. Na een bepaald punt wordt het zinloos, en is het niet anders dan het rekken van het onvermijdelijke. En het weerhoudt niemand om alsnog 110 te worden als dat er in blijkt te zitten.

Best mogelijk dat mensen met voldoende geld of middelen er in zullen slagen de boel op eigen draagkracht wat te rekken, maar dat is geen probleem voor de algemene middelen. Het is in het leven nu eenmaal nooit eerlijk verdeeld, en veel eerlijker dan met deze aanpak zul je het niet maken.