Toon Kasdorp zet een aantal progressieve misvattingen over president Trump en goed democratisch bestuur in het algemeen op een rijtje.

De krant de New York Times hoort tot de extreme Trump haters. In een interview in Davos met Jeroen Dijsselbloem hebben ze onze minister van financiën een opmerkelijke uitspraak ontlokt. Hij zou gezegd hebben dat – als we dat uit Trump’s woorden moeten begrijpen – Amerika onze vriend niet langer is. En dat Europa dan natuurlijk uit zal moeten zal kijken naar nieuwe vrienden. Het Nederlandse nieuws draaide die uitspraak zoals te verwachten nog een slag verder op: Europa en Nederland zouden al bezig zijn uit te kijken naar nieuw vrienden.

Het gaat hierbij om de uitspraak ‘America first’, een uitspraak die op zich geen nieuws brengt, want iedere president zal het als zijn plicht zien om de belangen van de VS voorop te stellen. Het feit dat Trump het nodig vond om dat te zeggen, betekent wel dat hij van Obama vindt dat die zijn plicht in dit opzicht verzaakt heeft en de belangen van de VS niet altijd de prioriteit heeft gegeven die ze verdienen. Hij vindt dat de globalisering ten koste is gegaan van de werkgelegenheid in bepaalde delen van de VS en ten voordele heeft gewerkt van landen als China en India.

Hoge tariefmuren, dat zou inderdaad een aanslag zijn op de wereld welvaart, maar de lager opgeleiden in de VS, die met lege handen zijn achtergebleven in de acht jaar van het Obama bewind, hebben wel recht om tegen hun banenverlies te protesteren en om op Trump te stemmen. Die heeft in de campagne beloofd daar wat aan te gaan doen en voegt nu de daad bij het woord. Dat ‘doen’ zal zijn het stimuleren van nieuwe werkgelegenheid. Die hoge tariefmuren, waar iedereen het over heeft, zullen als een dreiging boven de markt blijven hangen. Ze dienen als wapen voor het geval dat de bedrijven die de nieuwe werkgelegenheid moeten creëren zich van het nieuwe beleid niets wensen aan te trekken. Het is allemaal veel meer bedoeld voor intern gebruik dan dat het gericht zou zijn tegen Europa of het Verre Oosten.

Daarnaast maakt men zich in Europa ongerust over de toenadering die Trump lijkt te zoeken tot Wladimir Poetin. Ook dat lijkt me niet terecht. Als Trump zegt dat de organisatie van de NATO obsolete is, dan bedoelt hij niet dat Amerika uit de NATO wil stappen. Hij vindt dat de doelen van de organisatie opnieuw moeten worden geformuleerd en dat hij Rusland niet noodzakelijk meer als een vijand beschouwt. Ik vind dat hij dat goed ziet en dat we het aan Bill Clinton moeten verwijten dat de relaties met dat land al niet veel langer verbeterd zijn.

Rusland beschouwt ongeprovoceerd geweld als legitiem, wanneer het Russische belang dat vereist. In dat opzicht wijken zijn uitgangspunten van die van de westerse wereld af. Maar Rusland, Amerika, Europa en ook China hebben een gemeenschappelijk probleem in de wereldoverbevolking en in de onrust en migratiebewegingen die daarvan in de komende decennia het gevolg zullen wezen. Als ze verstandig zijn werken ze op die punten samen. En als de VS vinden dat wij een redelijk aandeel moeten dragen in de kosten van de NATO, dan hebben ze daarin gewoon gelijk. Naar mijn mening zouden die kosten te horen worden verdeeld via een vaste sleutel waarin de omvang van de bevolking en het BNI per hoofd de belangrijkste elementen zijn.

Misschien dat de EU leiders zich wat op de tenen getrapt voelen doordat Trump zich niet in lovende zin uitlaat over de organisatie van de EU. Maar je kunt nu eenmaal moeilijk een economische unie bewonderen waar al tien jaar lang stagnatie heerst op allerlei fronten, omdat het de leiders aan de moed ontbreekt om noodzakelijke veranderingen door te voeren.

De meeste problemen, die de Amerikaanse en Europese progressieve krachten lezen in de uitspraken van Donald Trump, lijken voort te komen uit hun eigen fantasie en uit de teleurstelling dat er nu eindelijk een belangrijke rechtse regeringsleider aan de macht is in het belangrijkste land in het westen. Er gaan voorlopig geen grote wijzigingen komen in de wereld handelsstromen of in de productieverdeling in de wereld. Trump vindt de handelsbalans tussen China en Amerika onevenwichtig en dat is zij ook.

Maar de idee dat er een conflict dreigt met China vanwege fundamentele veranderingen in die handel is uit de lucht gegrepen. Dat Trump openlijk Taiwan als een apart land beschouwt en de zeventig jaar oude doctrine negeert dat Taiwan een provincie is van China, dat lijkt me een vooruitgang Net zoals het onzin is om de regering van Taiwan te zien als de rechtmatige heersers van China. Je mag verder hopen dat hij uitvoering zal geven aan de uitspraak van het Internationale Hof van Arbitrage door druk te zetten op China om hun illegale militaire installaties in de Zuid Chinese Zee weer op te ruimen.

Obama heeft de Amerikaanse militaire aanwezigheid in de wereld afgebouwd met als gevolg dat er overal onrust is ontstaan en het geweld in het Midden en Verre Oosten is toegenomen.

Dat zal nu hopelijk anders worden en daarbij hoort geen rol te spelen dat we met zijn allen Obama een sympathieke en Trump een onsympathieke man vinden. Bij presidenten gaat het erom wat ze doen en vooralsnog ziet het er naar uit dat Trump in dat opzicht een vooruitgang is.

---

Dit artikel verscheen eerder vandaag op het Blog van Toon Kasdorp