Mevrouw Van den Anker van Leefbaar Rotterdam pleitte voor preventieve abortus in speciale gevallen, waarin het welzijn van de toekomstige baby op het spel lijkt te staan.

Ze haalt daarbij twee groepen tegenstanders over zich heen, de levens-ethici die iedere vorm van abortus van de hand wijzen en de vrijheidsethici die dwang vanwege de overheid in een zo persoonlijke aangelegenheid als zwangerschap en kinderen uit den boze achten.

De details van het voorstel en de instantie die in haar ogen verantwoordelijkheid zou moeten nemen bleven in de berichtgeving onvermeld, zoals dat bij spectaculaire nieuwtjes gebruikelijk is, en dat had ze wel kunnen weten. Wie taboe ’s aan de orde stelt krijgt gewoonlijk de wind van voren en eigenlijk vielen de reacties in dit geval nog mee. Drie categorieën noemde ze waarbij de ingreep zou kunnen worden overwogen: geestelijk gehandicapten, verslaafden en tienermoeders, waarbij ze bij de laatste categorie vooral dacht aan Antillianen.

De ChristenUnie is tegen abortus in elke vorm, dat is geen nieuws, en een deel van het CDA is dat ook. De liberalen en de progressieven hebben het vooral tegen de overheid die zou moeten beslissen en daar ben ik het wel mee eens. Daarbij dient wel te worden overwogen dat het ook de overheid is die de omstandigheden creëert waarin de conceptie plaats kan vinden, in geval van de geestelijk gehandicapten en verslaafden, of die het toekomstig onderhoud van moeder en baby garandeert, in geval van de Antillianen.

De progressieven hebben de almachtige overheid in het leven geroepen die als vader en moeder tegelijk voor de burgers zorgt en zouden zich niet moeten verbazen wanneer die nu haar verantwoordelijkheid gaat nemen in cruciale gevallen waarin zorgbehoevenden dat kennelijk niet zelf kunnen. Verslaafden en geestelijk gehandicapten zouden eigenlijk onder curatele van hun eigen naasten dienen te staan of in een inrichting horen te zitten. Zo was dat vroeger maar dat gaat nu eenmaal niet meer tegenwoordig.

Antilliaanse tieners zijn een geval apart. Die zien het kind krijgen als de weg naar zelfstandigheid en de overheid als degene die dat financiert. Daar zou een andere oplossing mogelijk zijn. Een afschaffing van bijstand voor minderjarigen en wat mij betreft voor jeugdigen onder de zeven en twintig, met gelijktijdige compensatie voor de ouders. Een andere oplossing zou zijn het criminaliseren van het krijgen van kinderen onder omstandigheden dat voor hun opvoeding en onmiddellijke zorg de voorwaarden ontbreken. Voordeel zou zijn dat dan met behulp van DNA testen niet alleen de moeders maar ook de vaders zouden kunnen worden opgespoord en vervolgd. Dat heeft weer andere bezwaren, en zou dezelfde of andere ethici in het geweer roepen.

In elk geval moet het ingrijpen van de overheid als door Van den Anker niet worden los gezien van de verantwoordelijkheid die de overheid in de eeuw van Den Uyl aan zich getrokken heeft.

Gedwongen abortus was tot nu toe iets voor China of andere totalitair geregeerde landen en komt zo uit het boek van Orwell. Voor het eerst is het nu in ons land bespreekbaar gemaakt. Maar toch, Van den Anker stelt een reëel probleem aan de orde waar tot nu toe iedereen met een boog omheen loopt: de overheid creëert de ruimte waardoor probleemkinderen op de wereld kunnen worden gezet waar wij binnen vijftien jaar de grootste last mee gaan krijgen. Daar kun je statistisch gesproken vergif op innemen. Een andere oplossing voor dat toekomstige probleem dan die door Van den Anker wordt voorgesteld is er niet of we hebben hem in elk geval niet gehoord.

Het is bovendien maar een onderdeel van een veel groter probleem: De overheid maakt het voor mensen in arme landen of voor Nederlanders uit achterstand milieus mogelijk en aantrekkelijk om hier te leven zonder dat zij daar een prestatie tegenover hoeven te stellen, dat is één. En tegen asociaal gedrag bestaan geen toereikende maatschappelijke weermiddelen, dat is twee. Aan dat laatste moeten we wat doen, daar komen we niet onder uit. Aan dat eerste valt niet echt wat te doen, dat staat wel vast.

We zouden de instroom van Antillianen kunnen indammen, maar daar staat het Koninkrijk statuut in de weg. Bij andere buitenlanders deden we tijdens Balkenende III onder aanvoering van Verdonk al wat we konden, maar ook daar wetten in de weg te staan en praktische bezwaren en ook verdragen niet te vergeten, die we niet eenzijdig kunnen of willen opzeggen. We moeten elkaar trouwens niets wijs maken: ook al zouden wetten worden aangepast of beter worden uitgevoerd, de drang van al die buitenlandse immigranten is te groot. Als ze niet wettelijk komen, komen ze illegaal. Voor hen is het letterlijk een kwestie van leven of dood. Als we niet bereid zijn om zoals de Marokkanen vluchtelingen in de woestijn af te zetten, of zoals sommige andere Middellandse Zeelanden om bootjes voor onze ogen te laten zinken, als we niet de luchtvaartmaatschappijen aansprakelijk houden of de kerken die de illegalen protectie geven, als we uiteindelijk niet de doodstraf willen invoeren voor illegaal verblijf in Nederland, dan blijven we zitten we met dit probleem, want de nood van de overbevolking is overal elders buiten de westerse wereld intussen te hoog gestegen en bovendien, we leven in een mobiele wereld.

Een samenleving die uit opportuniteitsoverwegingen haar eigen ethiek bij het oud vuil zet is geen lang leven meer beschoren. Een land van zeventien miljoen mensen kan aan de andere kant onmogelijk de problemen van miljarden andere mensen oplossen. Tussen die twee molenstenen gaan we vermalen worden, lijkt me.

---

Dit stuk verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp