Het presidentschap van Joe Biden is nog geen erg groot succes. En het heeft er veel van weg dat het alleen erger worden kan.

Hèt iconische beeld van dit moment is een opstijgend Amerikaans transportvliegtuig in Kabul waar twee mannen uitvallen, slechts als kleine stipjes zichtbaar: Afghanen die zich aan het landingsgestel hadden vastgeklampt om de Taliban te ontvluchten. Eén van de twee was een speler van het Afghaanse nationale junioren voetbalelftal: Zakar Anwari.

Het herinnerde aan Amerikanen die van de honderd zoveelste verdieping van de Twin Towers sprongen om een wredere dood te ontlopen.

De boekensteunen van het 20-jarige conflict in Afghanistan?

De Amerikaanse president Joe Biden was op vakantie toen de crisis uitbrak en kwam pas na drie dagen en veel kritiek terug om het land toe te spreken. Hij beantwoordde geen vragen en vertrok per omgaande weer naar zijn vakantieadres.

Misschien had hij beter weg kunnen blijven: zijn woorden berokkenden zijn reputatie en het presidentschap veel schade. En met de interviews en de persconferentie later vorige week maakte hij het alleen nog maar erger.

De president verkocht regelrechte leugens – dat zeg ik niet, dat zeiden veel media, waaronder nieuwszender CNN, eerder nog zijn grootste fan. Zij signaleerden een ‘crisis of competence’. Beter laat dan nooit…

Clarissa Ward, verslaggeefster van CNN in Kabul, reageerde zelfs met totaal ongeloof op Biden’s bewering dat de aftocht ‘helemaal geen mislukking’ was: “Als dit geen mislukking is, weet ik niet hoe een mislukking eruitziet.”

Veel media die eerder geen genoeg konden krijgen van Biden’s favoriete ijsje en kleur sokken, noemen hem nu ‘een man zonder moreel kompas’ en een hypocriet. Door telkens iedereen behalve zichzelf de schuld te geven van wat er misging, lijkt de president zijn glorierol als verlosser van antichrist Trump definitief te hebben verspeeld.

Net zo onverwacht snel als de val van Kabul…

Over Trump gesproken, die kreeg als eerste de schuld. Híj had besloten Afghanistan te verlaten, en Biden zei daar niet onderuit te kunnen. Inderdaad wilde Trump vorig jaar al weg uit Afghanistan, maar een motie van beide partijen in de Senaat weerhield hem daarvan.

Het opmerkelijke is dat bij Trump politici én media het idee roekeloos en riskant noemden, terwijl Biden juist werd geprezen om zijn ‘moedige leiderschap’ en ‘juiste besluit’. Althans, voor het misging…

De vraag blijft ook waarom Biden – die met een recordaantal presidentiële decreten bijna ieder besluit van zijn gehate voorganger terugdraaide, dat nu niet deed…

Het vertrouwen tussen Amerika en zijn NATO-bondgenoten lijkt voor de nabije toekomst behoorlijk verziekt[1]. Biden nam iedere beslissing over Afghanistan zonder enig overleg en beantwoordde dagenlang niet eens de telefoon toen Boris Johnson en president Macron belden om de aftocht te coördineren.

Maar wat de Amerikaanse president in Groot-Brittannië nog het meest werd kwalijk genomen, waren zijn uitspraken over het Afghaanse leger.

“Die willen nu eenmaal niet vechten, wat moet je dan…” had hij gezegd.

Voor het Britse parlement genoeg om zich vrijwel unaniem tegen Biden uit te spreken – de Afghaanse strijdkrachten verloren tegen de 100.000 man in dit conflict, waarvan een beduidend deel in de afgelopen jaren. De laatste Amerikaanse militair sneuvelde in februari 2020.

Ook de inlichtingendiensten kregen de schuld. Biden had op 6 juli nog verkondigd dat een machtsovername door de Taliban op zijn vroegst eind van het jaar te verwachten viel. Dat had de CIA verkeerd gezien, beweerde hij nu.

Had hij beter niet kunnen doen: er klappen inmiddels steeds meer insiders uit de school. Zowel de CIA als verschillende topmilitairen hebben laten weten dat er wel degelijk was gewaarschuwd, maar dat zowel Biden als vicepresident Kamala Harris niet wilden luisteren.

Harris vertrok overigens op werkbezoek naar Zuidoost-Azië toen de crisis losbarstte – misschien om veilig afstand te nemen van haar baas? Eerder had ze nog trots gemeld dat de president haar wat betreft Afghanistan tot ‘last voice in the room’ had gebombardeerd: de doorslaggevende stem, maar nu bleef ze opvallend stil…

Vietnam was overigens haar belangrijkste bestemming. Ietwat pijnlijk: de pers memoreert ruimschoots de overeenkomsten tussen de smadelijke aftocht uit Kabul en die uit Saigon in 1973. Waarbij Biden ook een rol speelde.

De destijds kersverse senator had bij toenmalig president Ford aangedrongen op een snel vertrek uit Vietnam. Het lot van Vietnamezen die met de Amerikanen hadden samengewerkt, liet hem volgens andere senatoren koud…

Toch ligt de oorzaak van het Amerikaanse falen in Afghanistan uiteindelijk niet bij Biden. Bovendien wil een meerderheid van de Amerikanen ook weg uit het land. Zij het niet met mensen die uit vliegtuigen vallen en met achterlating van grote hoeveelheden top of the bill Amerikaanse militaire hardware. De Taliban schijnt onder meer drones, helikopters en biometrische apparatuur in handen te hebben gekregen.

Daar is het laatste woord nog niet over gesproken. Maar Nancy Pelosi, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden en de op drie na belangrijkste Democraat, zei vast dit: “Ach, zo gaat dat nu eenmaal als je militairen ergens terugtrekt…”

Eerder tweette ze al hoe voortreffelijk de president deze ‘terugtocht’ wel niet had aangepakt.

De hamvraag is: waarom heeft het best bewapende leger ter wereld het afgelegd tegen een horde geloofsfanaten van het Afghaanse platteland? Ook al worden die nog zo hard geholpen door onder meer China, Qatar en Pakistan.

Het antwoord ligt niet op strategisch vlak, maar meer in de nieuwe richting die de Amerikaanse samenleving al onder Obama is ingeslagen…

Iedereen koopt diens autobiografie ‘Promised Land’, maar hoe vaak is die gelezen? Dat ‘beloofde land’ is vooral een dystopie waarin socialistische liberalen, progressieve intellectuelen, antiracisten en de LGBTI-gemeenschap de eerste viool lijken te spelen. Om en nabij de nieuwe achterban van de Democraten, met één grote gemeenschappelijke vijand als bindmiddel: de witte middenklasse.

De Democraten zorgen al jarenlang niet meer voor eenheid, maar voor verdeeldheid. Het sektarisme van Marxistische bewegingen als Black Lives Matter en Antifa bloeide al op onder Obama en kreeg door de gemeenschappelijke haat voor Trump een extra boost…

Uiteraard hebben vier jaar Trump de zaak op zijn zachtst gezegd ook geen goed gedaan.

Biden doet als president vooral zijn best een Obama in het kwadraat te worden: de meest woke leider van de wereld. De operatie in Afghanistan, een gevolg van 9/11 en een strijd tegen islamitisch terrorisme, komt hem daarbij slecht uit. Islamitisch terrorisme past immers niet in het woke gedachtegoed…

Volgens deze president vormen terroristen van eigen bodem – lees: Trump-aanhangers – het grootste gevaar voor Amerika. Een idee dat wordt omarmd door de grote linkervleugel van de Democratische partij, die de zogenaamde bestorming van het Congres afgelopen 6 januari tot het uiterste probeert uit te melken.

Onder Biden zijn de meest absurde regels uitgevaardigd. Een man kan zich in een vrouwengevangenis laten opsluiten door te zeggen dat hij zich vrouw voelt, of aan om het even welke sport met vrouwen meedoen. Ik noem maar wat…

Zelfs de vicepresident vermeldt haar preferente voornaamwoorden op haar Twitteraccount. Het respecteren van gender neutrale voornaamwoorden en de rechten van transgenders heeft meer gewicht gekregen dan de elementaire rechten van miljoenen vrouwen in Afghanistan. Onlangs wapperde de regenboogvlag nog vrolijk van de Amerikaanse ambassade in Kabul, nu kunnen de gays zelf weer aan de hijskranen wapperen.

Veel Democratische politici lijken in sprookjesland te leven. Biden’s ambassadeur bij de Verenigde Naties, Linda Greenfield-Jones, zei bijvoorbeeld dat er een ‘krachtig getoonzette verklaring’ aan het adres van de Taliban zou uitgaan. Ze moesten wel de mensenrechten respecteren…

En woordvoerder Ned Price van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken sprak de wens uit dat de nieuwe regering van de Taliban ‘verenigd, inclusief en representatief’ wordt, met een ‘substantiële deelname van vrouwen’…

Een twitteraar riep op foute tweets van de Taliban te zoeken, zodat ze kunnen worden gecanceld. Híj maakte een grapje; de vorige twee niet – ik zeg het maar even…

Blijft een feit dat oud-president Trump lang geleden voorgoed van Twitter is gegooid, maar de Taliban naar hartenlust kan blijven tweeten.

In zijn boek over de opkomst en ondergang van beschavingen geeft de middeleeuwse islamitische wijsgeer Ibn Khaldun een verklaring voor het feit dat geavanceerde maar decadente rijken het onderspit kunnen delven tegen relatief primitieve tegenstanders.

Volgens hem komt dat door assabiya – onderlinge solidariteit en sterk gemeenschapsgevoel, vaak met religieus fundamentalisme als basis. Zoals de Taliban die in ruime mate bezit, maar die in de Amerikaanse samenleving juist heel ver te zoeken is.

Amerika heeft zijn gezicht verloren in de ogen van een groot deel van de wereld, en Biden heeft daarin onverwacht nog een beduidend grotere rol gespeeld dan zijn voorganger. Hij zou juist rust brengen, maar door zijn woke obsessie en nu met de chaotische val van Kabul is dat beeld in duigen gevallen.

De vraag is hoe dat zal uitpakken bij volgende verkiezingen…

---

1. Formeel was Afghanistan een gezamenlijke NATO-inspanning.

---

Alexander van der Meer is correspondent van onder andere Veren of Lood in Frankrijk. Meer over de recente ontwikkelingen in Afghanistan en door de jaren heen vindt u hier.