Het was een vreemd tijdstip voor de opening van het begin van de campagne voor TK2017. Zeg nu zelf, op een tijd dat een deel van behoudend Nederland net terugkeert van de kerkgang, zit daar op de TV de premier die een uur Buitenhof voor zichzelf heeft gereserveerd om het land politiek te redden van Geert Wilders.

Wat het logisch maakte is dat de redactie van Buitenhof de premier uitgebreid de gelegenheid gaf eens helemaal leeg te lopen, zonder lastige vragen te krijgen, en zonder kritiek. Zo helemaal aan het begin van de campagne moet kennelijk eerst Geert Wilders worden uitgeschakeld, liefst in navolging van de wijze waarop vier jaar terug Emile Roemer knock out ging voor het echt begonnen was. En liefst op een moment dat hun geliefde Asscher nog in geen velden of wegen te bekennen was, zodat er geen schade werd aangericht aan ‘bevriende partijen’. Zondagochtend half januari moest het dus maar worden. En men ging er met volle vaart in.

Gisteravond bij Jinek liep Edith Schippers ook weer over van de leugens over 2012. Het is vermoeiend, die pogingen de geschiedenis te herschrijven. Er zullen veel mensen voor vallen – vaak diezelfde mensen die zich in 2012 lieten opjutten om VVD te stemmen teneinde de PvdA buiten te houden. Dat beide partijen al voor de verkiezingen hun afspraken rond hadden, en daarom in recordtijd een kabinet formeerden, lijkt Schippers niet te willen weten. Of haar beoogde kiezers het vergeten zijn lijkt ze te hopen. Begrijpelijk, maar ook als Rutte komend jaar is verdwenen zal zij nog een tijdje door moeten in de Nederlandse politiek.

Verdwijnt Rutte komend jaar? Hoogst waarschijnlijk. Zijn keuze om het GeenPeil-referendum alsnog door de Kamer te jagen ondanks te zijn weggestemd met 60+% is een duidelijk teken dat hij in Brussel een plekje gereserveerd heeft. Donald Tusk moet deze zomer herbenoemd of vervangen worden, een ideaal moment voor Rutte om over te stappen. De VVD heeft al een enorme gok genomen dor Rutte opnieuw tot lijsttrekker te bombarderen op een moment dat de beslissing over hoe dat referendum te hanteren nog ‘hing’. Alle kans dat Rutte en zijn partij daarvoor nu de prijs zullen moeten betalen, maar de opening van het offensief van afgelopen zondag toont dat de VVD ziet dat het een heuvelopwaarts gevecht worden gaat. Dat betekent een lange, bittere campagne, maar zelfs als de VVD op 15 maart weer de grootste wordt, is het niet waarschijnlijk dat de partij met de VVD regeren gaat, wat dat betreft zei Rutte afgelopen weekend niets nieuws.

De VVD-spin was direct dat niet de VVD partijen uitsloot, maar dat Geert Wilders de VVD vorig jaar al uitgesloten had. Dat Wilders specifiek had gezegd niet meer met Rutte te willen werken is iets anders natuurlijk – tenzij je zegt dat Rutte de VVD geworden is. Als de VVD dat zou willen verdedigen, is er alle reden om inderdaad niet met hen te willen regeren. En ja, de VVD lijkt nog maar weinig op de partij waarvan Rutte ooit leider werd, en wier standpunten hij met verve verdedigde. Teneinde Rutte premier te laten worden schoof de VVD politiek naar het centrum, en het blijkt altijd lastig daar weer op een nette manier uit te komen om je principes hoog te houden. Wie kijkt naar de middenpartijen en hun principes, ziet dat men daar niets heeft dat die naam dragen mag – en niet al minstens ettelijke malen is verkracht door de trotse dragers.

De verkiezingen koersen al enige tijd af op een kabinet met de volledige Regentenpartij (VVD, CDA, PvdA, D66) aan boord, en het belangrijkste risico daarvan lijkt de vraag of zij samen meer dan 75 zullen halen om te kunnen regeren. Aangezien dat opnieuw een kabinet wordt met veel gekrakeel maar weinig concrete oplossingen voor de werkelijk dringende problemen van ons land, kun je op je vingers natellen dat het het laatste kabinet in lange tijd zal zijn waarin die partijen zullen domineren. Desondanks ligt het in de verwachting dat ook die club die nog ontstaan moet, de eindstreep halen zal. Om dezelfde reden dat Rutte 2 die heeft gehaald: de angst om verantwoording af te leggen voor leugens en aanwijsbaar wanbeleid dat het Nederlands belang verkwanselde.