Demissionair minister Plasterk (BiZa) was nauwelijks nog van de schrik van de nederlaag van afgelopen woensdag bekomen, of hij klom in de pen om vanmorgen in de Volkskrant voor te stellen dat de resterende PvdA-Kamerledem zich maar beter bij GroenLinks kunnen aansluiten. Politiek onbenul of machtsdenken?

En dat alles om de sociaaldemocratie te redden. Ocharme. En de SP zou er ook nog bij moeten? Als je de sociaaldemocratie redden moet door GroenLinks er mee te infecteren en er een vette scheut SP bij te doen, dan ben je toch werkelijk al een endje heen. En is de paniek die je woensdagavond beving nog niet helemaal uitgetrild. Hoe dan ook: de diepe gedachte blijft dat de sociaaldemocratie een machtsfactor van belang behoort te zijn. Mij is totaal niet duidelijk waarop Plasterk zich daarbij baseert, anders dan tedere jeugdherinneringen aan de verhalen die hij mocht aanhoren op grootvaders knie. Toen, ooit.

De ironie is dat Plasterk zelf een schoolvoorbeeld is van het falen van zijn partij. Een zwak regent, wiens enige memorabele besluit als minister van de afgelopen vierenhalf jaar was de stemcomputer weer in te ruilen voor een rood potlood. En dan die eeuwige dromen over een breed Links front. Macht! Wat Plasterk voorstelt is grosso modo slechts een machtstechnisch zwakke afspiegeling van de PvdA van Den Uyl en Kok, maar dan ook nog eens heel wat militanter. Daar zit het land echt niet op te wachten – het is geen wonder dat de partij zo goed als niet meer bestaat.

Als Plasterk Lodewijk Asscher weg had willen hebben als partijleider (terecht en begrijpelijk) had hij dat afgelopen zaterdag moeten doen, maar de partijraad stond slechts ontroerd te kijken terwijl hypocriet Hans Spekman hete tranen plengde over zijn eigen dappere vertrek – over zeven maanden. Wat ook niet aan de orde kwam was wat Rob Oudkerk in de media voorstelde: het opheffen van de PvdA. Ook dat is impliciet wat Plasterks voorstel behelst, hoe weinig intelligent ook gelanceerd.

Fusiegesprekken tussen GroenLinks en de PvdA zijn al enige jaren met tussenpozen gaande. Men betuigt elkaar voortdurend de liefde, om vervolgens de neus op te halen voor elkanders geringe potentieel. (getrouwd zijn met de VVD, maar dromen van dienstmeisje Klaver) Tot nog toe werd dat laatste door de PvdA gedaan, maar ditmaal zal GL die toon aanslaan: Kom er gezellig bij – maar pas je aan aan onze mores! Kortom, wie de grootste van beiden is, haalt de neus op voor de wensen van de kleinere. Dit impliceert dat ze slechts samen zullen werken/gaan indien ze beiden tot lilliputterniveau zijn teruggebracht – een fraai motto voor het electoraat komende jaren.

Waar bleven al die PvdA-stemmers van Kok eigenlijk? Het is een sommetje dat Plasterk misschien eerst had moeten maken alvorens met zijn diepgevoelde kreet naar buiten te treden. Laten we eens kijken. De PvdD is een parkeerstempartij, waar minstens drie van de vijf zetels bij de PvdA vandaan komen. 50Plus telt voor de volle mep mee: 4 zetels. De 30.000 stemmen van Jacques Monasch cs horen er ook bij, GL kreeg er een stuk of zeven, en eertijds behoorde vrijwel het gehele SP-contingent er bij. Grof geteld zijn dat alweer 31 zetels extra, waarvan de PvdA eigenlijk vindt dat die haar rechtens toebehoren. Je kunt er nog de helft van de zetels van D66 bijtellen, dan ben je het snelste klaar richting de gewenste 50, maar dan negeer je toch de massa’s mensen die de afgelopen vijftien jaar de weg naar de PVV vonden, en waarvan minstens de helft ooit PvdA stemde.

In feite is er weinig veranderd sinds ik ik vorig jaar analyseerde waarom de PvdA gedoemd was. De aanleiding is nu iets anders, we zijn een klein stapje verder, maar de essentie is nog steeds de essentie. Het enige dat woensdag de PvdA nog behoedde voor totale verdwijning is de meute belanghebbenden die haar trouw steunden. Uit bot eigenbelang, hoe ze het verder voor zichzelf ook excuseerden. Wat dat betreft kun je eenvoudig voorspellen dat het met de aftakeling van de PvdA nog niet gedaan is. Partijtjes met minder dan 6% van de stemmen zijn voor carrièretijgers eenvoudig niet interessant.