De politiek voor de aankomende verkiezingen is anders dan anders. De MSM zeggen het zelf, en lijken daar extreem zenuwachtig onder. Om eens over na te denken.

Toegegeven, de MSM hebben dit jaar veel redenen om zenuwachtig te zijn. De oude media hebben politiek een zeer slecht jaar achter de rug, met even onverwachte als vernietigende nederlagen bij Brexit en USA2016 als voorlopige hoogtepunten. De voorspellingen klopten niet, het gebrachte discours werd door het electoraat genegeerd en de kritiek op hun functioneren groeide naar ongekende hoogten. De na USA2016 geïntroduceerde term ‘fakenews” heeft vooral als een boemerang gewerkt, en wordt door de oude MSM alleen nog spaarzaam gebruikt.

Gisteravond keek ik een paar minuten naar Pauw & Jinek – een keer of vier, maar nooit langer dan een paar minuten – en de onzekerheid die er afdruipt is fenomenaal. Met nog een week te gaan hebben de MSM duidelijk geen idee, terwijl dit jaar toch de minst markante figuren uit de geschiedenis hoofdrollen spelen. Gast Dijkhoff gisteravond werd gepresenteerd als de ‘golden boy’ van de VVD, mogelijk de volgende partijleider. Mwah, dat werd jaren geleden ook gezegd van Lodewijk Asscher, na een lange (MSM)-campagne werd hij het nipt en zie nu eens. Een niet eens al te opvallend vernietigende nederlaag voor de MSM in aanbouw.

In de bijzonder saaie uitzending van gisteravond had men het ook over het gepeilde feit dat 70% van de Nederlanders de keus nog niet heeft bepaald. Dat zeggen mensen in ieder geval tegen de peilers. Het is inderdaad erg weinig – toch putten de aanwezigen daaruit hoop dat het allemaal nog ‘goed’ zou komen. Op mij maakt het de indruk dat mensen heel zorgvuldig zijn: in hun overwegingen en aan wie ze wat vertellen. Je keus maken is dan ook inderdaad niet eenvoudig, met voor elk standpunt meerdere partijen die in aanmerking komen.

Dat dit de peilers zenuwachtig maakt is pech voor hen, maar wat mij opviel is dat niemand het heeft over hoe vaak al die kieshulpmiddelen op internet worden gebruikt. We horen niets over een opvallende toename,. Ook dat is opvallend, want het suggereert dat de meeste mensen hun keuze al min of meer hebben gemaakt. Maar de teneur van de gesprekken gisteravond leek te zijn dat men het electoraat probeert te overtuigen dat het nog makkelijk van mening veranderen kan, omdat aarzelen is wat heel Nederland doet. Dat dit mensen die al hebben besloten weer aan het aarzelen brengt weten ze bij de MSM echt wel. Het is daarom eerder een signaal van wat er wordt gevreesd dan wat er gemeten wordt.

Wel zag ik gisteravond een soort van gemene deler aan tafel bij Pauw (dat Jinek er ook zit boeit nu eenmaal niemand) die karakteristiek lijkt voor deze verkiezingen: het barst van de gladjakkers. Dijkhoff, Klaver, Asscher, Rutte zelf, Pechtold, zelfs Buma in zekere zin. Allemaal mensen waarvan je als je dochter er mee thuiskomt denkt: hoe kan een kind ineens zo’n slechte smaak hebben ontwikkeld? Degelijk wel, vast. Maar geen Wilders, Omtzigt of desnoods een Samsom of Marijnissen. Apparatsjiks zijn het, aangeprezen door apparatsjiks zoals de man die momenteel de persstoel aan de tafel van Pauw bezet houdt en wiens naam ik steeds moeite heb me te herinneren. Fladderaars, allemaal.