Was Hans Hillen met zijn beknopt inlichten van de Tweede Kamer op politiek glad ijs, of was er wat voor te zeggen?

Hans Hillen, minister van Defensie tijdens Rutte-1, heeft de Kamer te summier ingelicht over een corruptiezaak binnen zijn ministerie meldt de NOS. Maar is dat waar, en in hoeverre is een minister gehouden dit in haar geheel aan de Kamer voor te leggen?

De kop van de NOS suggereert sensatiezucht, nu opnieuw – na naar men denkt minister Kamp – een minister in deze corruptiezaak kan worden betrokken:

Oud-minister Hillen verzweeg details corruptiezaak

Nounounou. Is een minister gehouden over elke corruptiezaak binnen zijn ministerie uitgebreid de Kamer voor te lichten? Ik ben geneigd dat negatie fte beantwoorden, want dat is de taak van de Kamer niet. De taak van de Kamer is te controleren of de verantwoordelijke minister zich naar eer, geweten en de geldende regels van zijn taak kwijt. Desnoods mag zij aanvullende regels opstellen om via wetgeving de uitvoerende macht verdere opdrachten te geven indien daartoe aanleiding is. Indien de minister de zaak an sich toedekt en probeert onder het tapijt te vegen, kan de Kamer weer in beeld komen. Tot die tijd wordt zij geïnformeerd naar rato van formele competentie het belang dat zij er bij heeft.

Maar een dergelijke situatie is in het geheel niet aan de orde. Hillen heeft in de praktijk weliswaar maatregelen genomen die je als onvoldoende beschouwen kunt, maar de aangifte bij justitie maakte dat het OM alle ruimte had een eigen afweging voor vervolging te maken. Daar behoort de Kamer geen rol in te hebben – ook niet omdat teveel publiciteit – die Hillen om mijns inziens de verkeerde redenen wilde voorkomen – door rechters maar al te vaak wordt beschouwd als een straf op zich. Dat veroorzaakt op haar beurt weer een strafvermindering op voorhand voor de verdachte – geen gewenste zaak. Zowel juridisch als publicitair lijkt dit me totaal ongewenst.

Tegen de Tweede Kamer hield Hillen zich destijds op de vlakte over de corruptiezaak. Dat was volgens hem niet om de zaak toe te dekken, maar om de verdachte te beschermen. Die kreeg onevenredig veel aandacht en was daardoor in een kwetsbare positie terechtgekomen, zegt Hillen.

De Kamer komt pas in beeld als er structureel iets mis blijkt met de manier waarop een minister en zijn ministerie opereren. Ergo, als er structureel mensen op posities worden gezet waarvan ze vervolgens na profiteren weer via beschermingsconstructies worden weggehaald. En dat ad nauseam. Er lijkt hier niets van dat alles gaande te zijn, en daarom moet het aan de discretie van de minister worden overgelaten hoe dit aan te pakken. Dat is zijn vak, en Hillen heeft het niet toegedekt, maar is ook niet als een opgewonden hondje bij de Kamer gaan vertellen hoe zijn ambtenaren de zaak bedriegen. Maar dat is ook nergens voor nodig, je hebt een uitvoerende macht en een wetgevende macht die tegelijkertijd toezichthouder is. Maar het parlement moet niet de poppenspeler van een minister willen zijn – dat zien we al teveel. De NOS maakt hier meer lawaai dan zij verantwoorden kan.