Zo net na een stukje over het debat over het Van Raak-referendum is een analyse van cognitieve versmalling en de gevolgen van politiek gedreutel zeer gepast.

Het politiek gedreutel waar ik me hier aan ergerde is al een paar dagen oud, maar wat in het vat zit verzuurt niet.

Zo is daar het bericht op nu.nl van eergisteren waarin wordt gemeld dat de nationale ombudslieden – als vertegenwoordigers van een relatief nieuw maar toch eerbiedwaardig Hoog College van Staat – zich druk hebben gemaakt over de achterstelling van jongeren in het Caraïbisch gebied.

Dat een urgente aanpak vereist is, is niet meer dan de eerste blunder in dit verhaal.

Want dat is het aankaarten van sociale problemen die een urgente aanpak vereisen per definitie. Als iets werkelijk urgent is, was het veel eerder opgemerkt zou je zeggen. En bovendien vergen sociale veranderingen over het algemeen decennia. Dat vinden activisten nooit fijn om te horen, maar waar is het wel. Urgentie geven aan wat niet urgent is is daarom een garantie voor rampzaligheid die nieuwe urgentie onontkoombaar maken zal.

Waar ging het precies over? De armoede onder Caribisch Nederlandse jongeren dient te bestreden te worden. En wel direct dus. Want:

Jongeren op Bonaire, Saba en St. Eustatius ervaren namelijk grote struikelblokken waardoor het voor hen lastig is om uit de armoede te komen, schrijven de ombudsmannen.

Ik neem het direct van ze aan. Wat er urgent aan is zie ik dan weer minder duidelijk. Er is een verschil met Nederland. Maar dat verschil is er vooral omdat we hier de afgelopen 100 jaar een stuk rijker werden, niet dat de armoede in De West zo sterk zou zijn toegenomen. De door de ombudslieden gevoelde urgentie  is er derhalve vooral een van ontbrekende gelijke kansen.

Het is inderdaad niet eerlijk verdeeld in de wereld. Ook niet in het koninkrijk Nederland. Maar dat weet ik al sinds ik als kind door Amsterdamse kindertjes werd uitgelachen. Op dezelfde manier als ik als kleinstedeling dorpse Zeeuwse kindertjes placht uit te lachen. Maar het moet weer eens gisteren worden geregeld? Nogal:

“Jongeren die opgroeien in armoede ervaren vaak niet één probleem, maar een scala aan problemen op verschillende terreinen. Ze belanden in een herhalingspatroon dat van generatie op generatie doorgaat. Het is belangrijk dat dit doorbroken wordt”, aldus Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer.

En hoe doe je dat het beste? Daarover kun je van mening verschillen, maar wat wordt genoemd suggereert dat er eerst maar eens een bak geld heen moet van de ombudslieden:

..zoals Kamertraining of Beschermd Wonen. Ook het ontbreken van stimulerende activiteiten op de eilanden, zoals sport, maakt dat het voor deze jongeren lastig is om zich te kunnen ontwikkelen.

Of Caribisch Nederlandse jongeren dat eigenlijk willen wordt hen niet gevraagd. Zouden ze een rechterschap in NoordOost Groningen ambiëren? Als hun ambities verder gaan dan een nieuwe iPhone ga ik wel weer eens luisteren. Want een Nederlandse oplossing voor iets dat karakteristiek is voor wonen op de Caraïben?

Het is belangrijk dat ook jongeren worden gehoord en mee kunnen denken in oplossingen. Alleen door jongeren een stem te geven, worden de kansen vergroot dat de maatregelen die voor hen bedoeld zijn slagen, schrijven de ombudsmannen.

Ronduit bezopen. Het is projectie van deze ombudslieden, anders niet.

Hetgeen me brengt op de volgende scribent die een bakkie teveel op had toen hij de lezers van Dagblad Trouw zijn mening gaf: de elitist Hans Goslinga, voorheen politiek commentator van – en ik zeg dat met gepaste schroom – de ongeloofwaardigste krant van Nederland.

Goslinga ging dit weekend los op het referendum van Van Raak, waarbij hij niet alleen liet zien niets te begrijpen van de problematiek die politieke evolutie geeft – het hele begrip lijkt hem volkomen vreemd – maar ons tevens voorhoudt dat we blij en tevreden moeten zijn met het harde werken van de boven ons gestelden. Let wel: de boven ons gestelden die we nu hebben – dat die van vijftig jaar geleden zijn verdwenen lijkt hem niet te spijten:

In onze democratische wereld is in feite het kruispunt in zicht gekomen waar de democratie, als je niet oppast, een verkeerde afslag neemt en een regelrechte bedreiging wordt van de rechtsstaat.

Want zijn democratische wereld is volmaakt zoals zij is? Hiermee drukt Goslinga een wereld van onbegrip uit, en dat is dan wel weer interessant. Ironisch genoeg komt hij vervolgens aandragen met Cicero, waarvan mensen die echt iets weten van de Oudheid zullen beseffen dat deze het klassieke voorbeeld was van een carrièreman die politiek alleen overleefde door zich aan te sluiten bij de heersende elite – ook al had die hun eigen tijd overleefd en was qua instelling en gedrag aardig aan het degenereren.

Volgens Goslinga is een referendum bedoeld als breekijzer om de macht opzij te zetten. Dat dit een gevolg is van een totaal aan politieke degeneratie van het bestaande systeem, inclusief de omgang er mee door de regerende klasse weigert Goslinga te overwegen. De tijden veranderen, en niet ten goede, dat ben ik wel met hem eens. Maar zonder diepgravende analyse van dat probleem zul je nergens komen.

Diepgravende analyses van contemporaine problemen zijn echter vrijwel nooit in het voordeel van regerende klassen, en met deze column laat Goslinga vooral zien zichzelf als daartoe behorend te beschouwen.Er zijn uitstekende argumenten tegen het referendum, maar die van Goslinga zijn dat pertinent niet.

Met de huidige werkelijkheid heeft dat niets te maken, net zo min als de ombudslieden di eik hierboven analyseerde begrijpen dat wat zij willen niet alleen de lokale cultuur zal vernietigen, maar bovendien hordes gelukszoekers van andere eilanden zal aantrekken. Want de democratie die draait om vrijheid die Goslinga bepleit is vooral de vrijheid van een beperkte groep zich niets van de rest van de bevolking aan te trekken.

Maar zo willen deze mensen het niet bekijken, het zijn hùn gevoelens die ze geweld aan gedaan voelen. En dat haten ze.