Vandaag publiceerde Syp Wynia een stuk waar ik het grotendeels mee eens was, over de neiging van christelijk opgevoede mensen om politiek naar links af te dwalen. Een sterk stuk dat echter een fundamenteel punt miste.

Met de analyse was op zich niets mis. De basis van het stuk is de observatie dat van een kabinet met de ChristenUnie een weinig realistischer politiek te verwachten valt dan van een kabinet met GroenLinks als het gaat om asielmigratie en nivelleringsgedachten. Wynia liet uitputtend zien dat christelijke partijen èn organisaties in de afgelopen veertig, vijftig jaar vrij vaak steeds linkere trekjes begonnen te krijgen. Hij constateert droog:

De oprichters van de Evangelische Omroep zouden zich een hoedje schrikken als ze zouden zien wat er tegenwoordig door hun omroep wordt uitgezonden. Zoals Abraham Kuyper, die in de negentiende eeuw eigenhandig de gereformeerde zuil uit de grond stampte, zich in zijn graf zou omdraaien als hij de door hem opgerichte Vrije Universiteit zou zien, nu zo’n beetje de meest islamitische van Nederland.

Zo waar. Maar daarna zwaait Wynia naar mijn smaak af naar een simpele rebranding door de voorgangers van het christelijke deel van de bevolking als leidende reden voor deze politieke veranderingen. Dat zal best een reden zijn, maar zelf ben ik er van overtuigd dat de basis dieper zit. Er bestaat resonantie tussen christendom en de progressieve gedachtewereld, die zich het meest eenvoudig laat omschrijven met het woord hoop. Zowel het christendom als de progressieve gedachte kennen hoop als hoogste goed, en die hoop an sich is vaak zelfs belangrijker dan de hoop waarop. Ergo, het mechanisme gaat vaak met de linksgelovigen op de loop. Wat ik als een uitstekend bewijs voor mijn eigen gelijk in deze zou willen aanbevelen. Om mezelf te citeren:

Teruggebracht tot de essentie is hoop altijd de basis van een links politiek programma. Maar grappig genoeg is de hoop waarop minder belangrijk dan het nastreven van die hoop. Nu stralen alle partijen die het goed doen een zeker optimisme uit, maar dat is niet precies wat ik bedoel. Waar het om gaat is wat die partijen te bieden hebben, en altijd is de basis van een links programma de hoop op verbetering. Vaak concreet sociaal-economisch, maar ook door te willen ingrijpen in de sociale verhoudingen.

Hoop hangt ook samen met een wereldbeeld, met de gedachte van eeuwige vooruitgang. Het is een element dat tot onze maatschappelijke wortels behoort. Wie die hoop niet heeft is dan ook een vijand van de vooruitgang, die ook zo diep zit in de gedachte waarmee Karl Marx Das Kapital schreef. Het is daarom ook geen wonder dat linkse mensen agressief worden als ze in hun hoop gefnuikt worden, maar dat voert te ver om hier in een korte column verder uit te werken.

Dat dit alles ook nog samengaat met een intens zelfmedelijden zou het grappig maken als niet zoveel mensen er diep mee doordrongen zouden zijn.

Dat brengt me overigens weer terug op een stelling die Wynia zijn stuk meegaf: De Linkse Kerk bestaat echt. Daar valt niets op af te dingen.