Ik vind het ontstellend dit bericht te lezen in Het Parool.

In een verkiezingsdebat met onder meer Laurens Ivens (SP), Anne Marttin (VVD), Rutger Groot Wassink van GroenLinks, Sylvana Simons van Bij1 en Don Ceder van de ChristenUnie gebeurden vreemde zaken.

Ik citeer uit het verslag van journalist Patrick Meershoek:

Een verkiezingsdebat in Zuidoost, dat werd tijd!

Hardnekkige werkloosheid, oprukkende gentrificatie en een sissend lid van de bestuurscommissie: eindelijk weer een verkiezingsdebat in Zuidoost.

Dat werd tijd ook; Laurens Ivens vertelde de zaal dat hij bezig is aan zijn derde campagne als lijsttrekker van de SP, en dat dit de eerste keer was dat hij was uitgenodigd voor een verkiezings­debat in Zuidoost.

Een uitnodiging die hij ontzettend graag had aanvaard, net als Rutger Groot Wassink van GroenLinks, Sylvana Simons van Bij1 en Don Ceder van de ChristenUnie.

En dan, waar het mij – RV –  om gaat:

Een curieus incident deed zich voor toen Anne Marttin namens de VVD het woord nam. Op de achterste rij van het Bijlmer Parktheater begon Bestuurscommissielid Roy Ristie (D66) luid te sissen.

(Dit vergt enige uitleg: Marttin had een jaar of wat geleden in de commissie namens vrouwelijke bewoners van Kleiburg het sissen door zwarte mannen op straat aan de orde gesteld. Ristie zei toen dat dit een onschuldig onderdeel is van de Surinaamse cultuur.)

Marttin reageerde dinsdag op de hinderlijke onderbreking door te roepen: “O, dat is Roy Ristie. Sissen hoort bij zijn cultuur.”

De hele zaal reageerde verontwaardigd, en verschillende lijsttrekkers staken hun hand op om te kunnen protesteren tegen deze schandelijke uitspraak.

De arme Marttin ging door de wasstraat en ontkwam er niet aan om op aandringen van de collega’s haar excuses aan de zaal aan te bieden. Inclusief de schuddebuikende aanstichter op de achterste rij.

Mij valt op dat het  slachtoffer van een ordeverstoring dus haar excuses moet aanbieden? Wat is dat voor debatleider, wat zijn dat voor collegapolitici? Marttin voerde het debat scherp toen ze gehinderd werd…. lijkt me logisch dat ze daarop in gaat.

Zowel Marttin als Ristie hebben tegenover mij bevestigd dat het zo gegaan is. Marttin:

“Meneer Ristie van D66 is hier al vaker op aangesproken. Tijdens het debat heb ik een eerdere uitspraak van meneer Ristie aangehaald om dat aan te geven. Daar werd fel op gereageerd. Ik was behoorlijk aangeslagen door de manier waarop zelfs politici in Amsterdam denken met vrouwen om te kunnen gaan.”

En Ristie bevestigde tegenover mij zijn gedrag:

”Ik vraag me ook af wie er aan wie excuses (en waarvoor) zou moeten aanbieden. Ik denk dat het niet handig was van mevr Martin om in te gaan op gesis in de zaal.
Sissen (overigens niet vreemd bij een slang #ChineesSterrenbeeld) is niet iets waaraan iemand een exclusieve uitleg mag ontlenen. Zo kan ik me voorstellen iedereen zo een eigen opvatting daarover heeft. De één doet dat om juist ongestoord en met respect voor privacy van anderen, de attentie van iemand vraagt. In dit geval van een kennis in de zaal. Je kan ervoor kiezen om die bij naam te roepen, maar dat is storend en druist in tegen de privacy van diegene. Een andere kan weer vinden dat het exclusief voor de persoon in kwestie is bedoeld, en kan daarop reageren. Ik zou vragen: “is het voor mij bedoeld?”

Maar Ristie vergeet in zijn uitleg wel dat hij ging sissen toen Marttin het woord nam. Over het schuddebuiken zegt hij:

Overigens is lachen geen daad van ongewenst gedrag. Ik lach meestal. Vaker dan dat ik boos of agressief ben. Dat is in mijn aard. In het geval van de bewuste avond kan ik me voorstellen dat ik lach om iemand die iets grappigs doet. En dat deed mevrouw Marttins. Ze ging er op in en wel op zeer onhandige manier. Dat is weer minder vrolijk. Ik gun haar namelijk alles behalve een (onnodige) uitglijder. Daarvoor mag ik haar al te graag.”

Interessant hoe hij hier alle schuld bij zichzelf wegneemt… en vindt dat iemand niet scherp mag reageren op scherp gedrag en scherpe uitspraken van hemzelf.

Meershoek zegt tegen mij: ” Ik nam het in mijn stuk juist op voor Anne en probeerde duidelijk te maken hoe zij tijdens het debat in problemen was geraakt door de context te schetsen. Omdat de andere deelnemers die context niet kenden, ervoeren zij de uitspraak als schandelijk.”

Maar dat maakt het gedrag van de lijsttrekkers nog niet vanzelfsprekend. Zij zouden het bijvoorbeeld op kunnen nemen tegen een ordeverstoorder. Ze zouden ook, ik noem maar iets, Marttin, om context kunnen vragen, interesse kunnen tonen, in plaats van intimidatie vanuit de zaal feitelijk – door hun gedrag – goed te keuren.

Ik heb Groot Wassink en Ivens om commentaar gevraagd. Ivens: “Een gênant moment. Maar dit deel van het debat mocht ik enkel toekijken. Dus nee: was even niet aan mij. Dit debat ging tussen VVD, GL en nog een partij (ik dacht CDA).”

Ik heb geen reactie gehad van Groot Wassink.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Renzo Verwer