De Europese Commissie begint een nieuwe procedure tegen Polen in de rechtsstaatdiscussie. De EC is bang dat de EU ontrafelt.

Aldus de EU-laven:

De Europese Commissie begint een nieuwe strafprocedure tegen Polen wegens het afwijzen van de voorrang voor het Europees recht. De zogeheten inbreukprocedure kan Polen voor de hoogste Europese rechter brengen. Dan dreigen boetes en dwangsommen.
Het Poolse Constitutioneel Tribunaal sprak eerder dit jaar tot tweemaal toe uit dat de Poolse grondwet soms boven het Europees recht gaat. Daarover maakt de commissie zich “ernstige zorgen”. Door de uitspraken is niet langer gegarandeerd dat de Europese regels in de hele unie gelden, vreest Brussel. De EU kan dan gaan ontrafelen, menen deskundigen.

Zonder het over de ‘één-twee’s tussen Brussel en het EU-hof te hebben, stelt de EC nu:

De commissie heeft ook “ernstige twijfels” of het tribunaal wel onafhankelijk en onpartijdig is. Het kan in ieder geval niet langer deel uitmaken van de Europese rechtsorde, vindt het dagelijks bestuur van de EU. De Poolse politiek heeft een te grote greep op de rechters van het tribunaal.
Er lopen al meerdere inbreukprocedures tegen Polen. Het land kreeg afgelopen jaar ook al twee dwangsommen opgelegd, maar die weigert het vooralsnog te betalen. De commissie kan het verschuldigde bedrag uiteindelijk inhouden op EU-subsidies voor Polen.

Tsja. Daarmee stuurt de EC aan op een situatie waarin het voor Polen goedkoper is zich er uit te laten zetten door met veto’s terug te gaan pesten. Het wordt interessant om te zien hoe Hongarije verder gaat opereren. Polen lijkt zich weinig zorgen te maken om een eventueel vertrek uit de EU, maar voor Hongarije ligt dat duidelijk lastiger. Veel schot in de posities in Brussel zit er niet: Het komende patroon is intussen welbekend:

Polen krijgt twee maanden de tijd om tekst en uitleg te geven over de uitspraken van het hof en eventueel bij te draaien. Als het antwoord uitblijft of onbevredigend is, stelt de commissie het land officieel in gebreke en krijgt het doorgaans nog twee maanden de tijd om de zaak recht te zetten. Gebeurt dat niet, dan kan de commissie naar het Europees Hof van Justitie stappen.
Het conflict over het zogeheten primaat van het Europees recht maakt deel uit van een langer slepende ruzie tussen Brussel en Warschau over de Poolse omgang met de rechtsstaat. Door de ruzie wacht Polen bijvoorbeeld nog altijd op tientallen miljarden uit het Europese coronaherstelfonds waarop het land aanspraak maakt. De commissie weigert dat goed te keuren zolang het gezag van de Europese rechter in Polen niet verzekerd is.

Ook in Polen is de mening van de regering niet verschoven:

De Poolse premier Morawiecki wees de Europese kritiek op de Poolse rechterlijke macht woensdag nog eens van de hand. Het tribunaal is volgens hem helemaal niet gepolitiseerd.

Daarmee zitten we eenvoudig op een welles-nietes-pad. Het gaat allang niet meer om wie formeel gelijk heeft, het is een vertoon van spierballen geworden. Dat kan bijna niet anders dan eindigen met een Pools vertrek uit de EU. Het wachten is op het moment dat dat ter sprake wordt gebracht, en hoe hoog het gejank in Brussel dan oploopt.

---

Nexit wordt een steeds beter idee. Maar dat ga je pas zien als je voelt en ziet wat men doet. Overigens laat deze hele charade zien wat de snelste en goedkoopste weg uit de EU is: de boel blokkeren tot ze blij zijn ons te laten gaan. Het alternatief is er uitgegooid te worden als je wetgeving van de wensen van de rest gaat afwijken – maar dat is het natuurlijk niet waard.

---

Over de worsteling van Polen en Hongarije met de EC leest u onder de links.