Het CPB verdedigt het Pensioenakkoord met tendentieuze beweringen en een voorstel voor een eventueel nieuw extra pensioenplan. Het deugt niet.

“Het Pensioenakkoord moet het Nederlandse pensioenstelsel minder rentegevoelig maken, maar een langdurig lage rente is ook in het nieuwe pensioencontract problematisch Vooral jongeren zijn daarvan de dupe. Lage rente leidt tot lagere rendementen van pensioenfondsen en dit raakt vooral jongere huishoudens ”, schrijft het Centraal Planbureau (CPB) zo meldt het Financieel Dagblad.

Men hoeft geen genie in beleggen te zijn om te begrijpen dat deze stellingname niet juist is. De crux van het nieuwe stelsel is dat beleggingsrendementen veel meer ‘rekening man’ komen. Dat wil zeggen veel meer ten laste van de individuele huishoudens. Bovendien wordt er een cesuur aangelegd in de zin dat ouderen meer in vastrentende waarden gaan beleggen omdat obligaties vermeend minder risico behelzen dat aandelen. Jongeren gaan meer in zakelijke waarden beleggen, zoals aandelen en vastgoed, omdat zij meer tijd hebben om de hogere risico’s uit te kunnen zitten en kunnen profiteren van relatief hogere rendementen.

Rentestand
Welnu, de rentestand is (inderdaad) al geruime tijd extreem laag, rond het nul procentpunt – dat is nog nooit eerder vertoond. De ouderen beleggen dus vooral in waarden die vrijwel niets opleveren. Maar dat niet alleen: dit papier staat al voortdurend ‘op de tocht’ van renteverhoging. O wee als een renteverhoging van stel 1% zou toeslaan. Ouderen gaan dan volledig ‘nat’. De aanhoudend lage rentestand is negatief voor het pensioen van ouderen, niet jongeren.

Wie is de boosdoener van de aanhoudend lage rentestand? Pieter Omzigt wijst in de richting van de Europese Centrale Bank. Dat is niet onterecht, want deze bank heeft met haar monetaire beleid voor een extra druk omlaag gezorgd. Maar eerlijk is eerlijk, de rente is al heel lang aan een glijvlucht omlaag bezig, door het gigantische mondiale spaaroverschot, savings glut, en geldcreatie.

Running to conclusions
Vervolgens stelt het CPB dat het te verwachten is dat door de lagere rente de winsten op termijn lager zullen zijn:

“de lage rente is weliswaar gunstig voor aandelenkoersen nu, maar verslechtert de vooruitzichten voor verdere koersstijgingen. Dat gaan vooral jonge mensen merken, die nog geen pensioen opbouwen. Zij moeten meer premie inleggen, langer doorwerken of accepteren dat hun pensioen lager kan uitvallen.”

Ook dit is een merkwaardig ‘running to conclusions’ van het CPB. Het lijkt er op alsof CPB per se willen doorgeven dat jongeren getroffen worden door het nieuwe Pensioenakkoord. Want waarom zou de lage rente slecht zijn voor aandelenkoersen nu, maar niet voor later? Wat is de diepe wijsheid achter dit statement?

Aandelenkoersen worden met een ‘timelag’ bepaald door winstontwikkelingen van bedrijven en de verwachtingen daarover. Lage rente betekent lage rentelasten, inderdaad gunstig voor de winstontwikkeling nu, maar eveneens voor later. Aandelenkoersen draaien om winstontwikkelingen en verwachtingen. Vandaar dat er duizenden beleggingsanalisten bezig zijn met onderzoek daarnaar. En die winstontwikkeling en de verwachtingen zijn momenteel zeer ongunstig, zoals we allemaal weten. Dat is inderdaad ongunstig voor jongeren, maar dat heeft een geheel andere reden dan de huidige extreem lage rente, CPB.

Extra loonafhankelijk staatspensioen
Tenslotte komt CPB ten lange leste met het lumineuze plan om naast het huidige AOW een extra loonafhankelijk staatspensioen op te bouwen, met extra premie inleg, ook voor zzp’ers. Lijkt me geen goed plan in het huidige tijdsgewricht dat bedrijven en werknemers de eindjes aan elkaar proberen te knopen. Extra premie inleg voor staatspensioen lijkt een brug te ver.

---

Frits Bosch is macro-econoom en socioloog, auteur van “In Holland staat een huis, onbehagen bij de elite” en “Schaft ook Holland zich af?” “Wereld op een keerpunt” ““Feminisme op de werkvloer.

---

Eerdere artikelen over pensioenen en Pensioenakkoord vindt u hier.