Oorlogsverklaring USA aan China klinkt makkelijk, maar is vanzelfsprekend niet zo eenvoudig als het hier staat. Desondanks is er reden er zo over te spreken.

Spanningen in de Zuid-Chinese Zee zijn er al sinds tijden. Algemeen wordt verwacht dat als er tussen China en USA een oorlog zou uitbreken, dat dat de reden zal worden. Vergeet Noord-Korea, dat is slechts een detailonderwerp. Nu komt de Zuid-Chinese Zee met enige regelmaat terug (zie link onder artikel) in onze berichtgeving, maar meer dan een dreiging veraf werd het tot nog toe niet. Of dat veranderen gaat is bepaald onzeker, maar er is vorige week een nieuwe stap gezet waarvan u zich bewust moet zijn.

Terwijl president Trump in Hanoi overlegde met Kim Jong-un, was minister van defensie Pompeo in Manilla bij de Filipijnse president Duterte. En deed daar een verklaring die weinig aandacht kreeg vanwege de bijeenkomst in Hanoi. Dat zal geen toeval zijn geweest, maar de reikwijdte van wat Pompeo zei was er niet minder om:

Any armed attack by China on a Philippine ship or plane in the South China Sea, he told the Philippine government, will be treated as an attack on an American ship or plane, bringing a U.S. military response.

En gegarandeerd dat men in Beijing goed zal hebben geluisterd.

Directe aanleiding lijkt de vorig jaar aangekondigde strategische koerswijziging van de Filipijnen, om meer aansluiting bij de Chinese politiek te zoeken. Dit vanwegehet feit dat China zich in toenemende mate een deel van de Zuid-Chinese Zee toe-eigent die wordt beschouwd als Filipijns, maar die berust op claims die het land niet in staat is kracht bij te zetten. En Pompeo noemde de Chinese eilanden-bouw nadruikkelijk:

“China’s island building and military activities in the South China Sea threaten your sovereignty, security and, therefore, economic livelihood, as well as that of the United States,” said Pompeo. “As the South China Sea is part of the Pacific, any armed attack on Philippine forces, aircraft or public vessels in the South China Sea will trigger mutual defense obligations under article 4 of our mutual defense treaty.”

Article 4 requires the U.S. and the Philippines to come to the defense of the other if one is attacked.

Daarmee actualiseerde Pompeo een verdrag uit augustus 1951 [1]. Overduidelijk is dit om de Filipijnen binnen de Amerikaanse invloedssfeer te kunnen houden, waarbij aangetekend dat een verlies van de Filipijnen op termijn hoogstwaarschijnlijk zou leiden tot een volledige ontrafeling van de Amerikaanse defensiepolitiek in het Verre Oosten. Maar tegen welke prijs gaat dit gebeuren?

Beijing is not going to give them up, and Manila is too weak to take them back. A report from the Center for Strategic and International Studies says a Philippine attempt to build on a disputed islet in the Spratly chain brought a flotilla of nearly 100 Chinese ships to halt Philippine construction.

De vraag is nu:

We were unprepared to confront China over an act of aggression over international waters. Yet we are now prepared to fight China over who owns and occupies Mischief Reef or Scarborough Shoal?

Het dilemma is niet gering. Trump heeft hier niets aan gedaan, het is een situatie die hij geërfd heeft van een reeks voorgangers.

Today, the U.S., $22 trillion in debt, has treaty commitments dating to the early Cold War to defend Japan, South Korea, the Philippines and Australia, all thousands of miles of ocean away from the USA.

If Trump cannot cut back these war guarantees, who will?

Vooralsnog speelt de USA dankzij deze verklaring van Pompeo hoog spel. Niets om naar uit te zien, want behalve de USA is geen enkel land in het westen op korte termijn in staat een oorlogsinspanning te leveren.

---

1. Geen record. Het UK verklaarde Duitsland in 1914 de oorlog op basis van een verdrag uit 1830 dat de Belgische neutraliteit garandeerde.

---

Zie voor meer informatie ook ons dossier Zuid-Chinese Zee.