Nederland staat nou niet bepaald bekend om zijn roemrijke krijgsverleden of om zijn befaamde bevelvoerders.

Wellicht was zeeheld Michiel de Ruyter de laatste Nederlander die wat betekende voor de Nederlandse krijgskunde en op wie we met zijn allen trots kunnen zijn. In al die eeuwen daarna, tot op de dag van vandaag, kent Nederland geen beroemde generaals of admiraals meer die een belangrijke plaats in onze vaderlandse geschiedenis verdienen. Tijdens de Gouden Eeuw stond het Nederlandse leger nog bekend om zijn militaire vernieuwingen op het gebied van tactieken en vestingbouw. Het voerde, onder strakke discipline van Prins Maurits en Lodewijk van Nassau, zelfstandig zijn legers aan. Daarna heeft Nederland eigenlijk nooit meer zelfstandig gestreden. Tot op de dag van vandaag heeft het kleine leger uit de lage landen gediend als hulptroepen voor een groter rijk, van Waterloo tot aan de bevrijding van Europa tot aan Afghanistan. Dit maakt een legerleiding zwak, doordat zij zelf nooit beslissingen nemen maar dat laten doen door hun grote broer. En als de legerleiding zwak is, dan is het leger ook zwak. De grote schuldige van de zwakke Nederlandse defensie is wellicht te vinden bij het Amerikaanse imperialisme. Om dat uit te leggen, gaan we terug naar de jaren van na de Tweede Wereldoorlog.

Zoals de Bataafse legers als auxilia diende voor het Romeinse Rijk dient het Nederlandse leger nu het nieuwe Rijk, het Amerikaanse Imperium.

De Verenigde Staten werden na 1945, zoals zoveel rijken in het verleden, onverhoeds een imperium, zonder zich daar aanvankelijk van bewust te zijn. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog lag Europa grotendeels in puin en waren de gevestigde Europese grootmachten volledig ingestort. Amerika en Rusland namen de posities van de oude grootmachten over en werden beide de bezetters van het Europese schiereiland. Dezelfde strategie hanteerden de Amerikanen ook na de overwinning op Japan, wat zij als kolonie gingen bezetten met Gen. Douglas MacArthur als onderkoning.

Anders dan in de Eerste Wereldoorlog, konden de Amerikanen Europa dit keer niet verlaten. Na WO I hadden de Verenigde Staten er geen belang bij om in Europa achter te blijven en liet men Europa zijn eigen rotzooi opruimen. Maar de Tweede Wereldoorlog eindigde anders. Rusland was ernstig gehavend, maar bleef desondanks een grootmacht om rekening mee te houden. Het was zelfs zeer denkbaar dat deze grootmacht uit het oosten heel Europa had kunnen domineren als de Amerikanen er niet waren geweest. Dit maakte Washington ook ongerust, aangezien een verenigd Europa – ofwel een vrijwillige en effectieve federatie ofwel gedomineerd door een enkel land – over voldoende middelen zou beschikken om de Amerikaanse macht te domineren.

De Verenigde Staten konden dus niet meer uit Europa vertrekken. Toch hadden zij ook niet de behoefte om Europa te besturen als onderdeel van een Amerikaans imperium. Het zou Amerika simpelweg teveel geld en middelen kosten om de hele regio als bezettingsmacht te bezetten. Anders dan de Russen, stonden de Amerikanen daarom West-Europese landen politieke autonomie toe, waarbij  deze landen ondertussen wel sterk afhankelijk werden gemaakt van de Amerikaanse economie. Hierdoor had Washington een pressiemiddel om staten onder druk te zetten, mochten zij afzien van deelname in het Europese verdedigingsmechanisme, de voorloper van de NAVO, die was opgericht vanwege de Sovjetdreiging. Waar voorheen, vanuit de essentie van hun soevereiniteit, Europese staten zelf konden beslissen wanneer zij wel of niet ten oorlog trokken, lag deze beslissing nu niet meer in Londen, Parijs of Berlijn, maar lag deze macht nu in Moskou en Washington.

De Amerikanen waren niet in staat geweest om de Sovjet-Unie binnen te vallen. Helemaal niet nadat de Russen na 1949 over eigen atoomwapens beschikten. Washington veranderde daarom zijn strategie, die erop gericht was om de Sovjet-Unie te containen om zo het communisme in te dammen. Deze buitenlandse politiek van de VS vloeide voort uit de Truman-doctrine. Zo werden de Amerikaanse invloeden verspreid van Europa richting Iran tot aan Vietnam toe om zodoende een cordon om Rusland te leggen. De Sovjets reageerden daarop met een eigen strategie om opstandelingen en andere aanverwante bewegingen te ondersteunen, die de flanken van het Amerikaanse cordon moesten aangrijpen. Ondertussen raakte Europa ook zijn koloniën kwijt die hun onafhankelijkheid hadden verkregen. Beide grootmachten begonnen zo een onderlinge proxy-oorlog uit te voeren over het bezit van deze voormalige koloniën. Amerika verlegde zo zijn macht van Eurazië naar andere contingenten.

Economisch rijk der Verenigde Staten
De Verenigde Staten werden uiteindelijk de grootste economische grootmacht. Ze verwierven heerschappij over de oceanen, bezetten militaire basissen over de hele wereld en zetten een dynamisch handels- en investeringssysteem op, waarvan landen konden profiteren die van grote strategische waarde waren voor het Amerikaanse expansionisme. Al deze landen werden uiteindelijk afhankelijk van de Amerikaanse economie. In eerste instantie waren deze economische betrekkingen vrij triviaal voor het Amerikaanse bedrijfsleven. Maar al naar gelang, uit strategisch noodzaak, land na land werd toegevoegd aan het imperium, werden de belangrijkste Amerikaanse industrieën omgekeerd ook steeds afhankelijker van deze landen. Een goed voorbeeld is Saudi-Arabië, wiens olie essentieel is voor Amerikaanse oliebedrijven. Zo werden landen toegevoegd aan het rijk die niet alleen van strategisch belang waren, maar ook van economisch belang.

Het Amerikaanse rijk vertoonde grote paralellen met het oude Britse rijk. De Britten presteerden het om met een kleine bezettingsmacht een heel rijk onder hun gezag te houden. De Britten bestuurden India, waarvan Pakistan nog deel uitmaakte, met een klein leger van ambtenaren en officieren en een groter kader van ondernemers die probeerden om daar hun fortuin te maken. Miljoenen Indiërs werden zo economisch afhankelijk van het Britse mondiale systeem en bleven daardoor gehoorzaam aan het Koninkrijk.

Zoals eerder genoemd, vormden de Sovjets de primaire dreiging voor de Amerikanen na de Tweede Wereldoorlog. Het was nog de enige grootmacht die het Amerikaans imperialisme dwars kon zitten. De grootste dreiging vormden de Sovjets in West-Europa. Europa was daarom voor Amerika het belangrijkste gebied om onder controle te houden. Om deze regio met militaire middelen te bezetten, zou een te grote kostenpost worden voor de Amerikaanse economie; een bezettingsmacht kost nou eenmaal veel geld. Daarom was het voor de Amerikanen goedkoper en effectiever om hun Europese vazalstaten te gebruiken voor hun verdediging. Dit deden zij mede door hen afhankelijk te maken van de Amerikaanse economie. Tevens beïnvloede Washington sterk de Europese politiek, door toezicht te houden op politieke partijen en ervoor te zorgen dat er geen nationalisten of communisten aan de macht zouden raken. Hierdoor ontstonden de middenpartijen, een beetje rechts en iets meer links van het midden. Tegenwoordig zijn dit de gevestigde partijen, in het zadel geholpen en gehouden door het Amerikaanse rijk.

Auxilia
De NAVO werd opgericht met de Verenigde Staten als hoofdmacht en de Europese staten als hulptroepen, vergelijkbaar met de Romeinse Auxilia. Washington vertoont grote overeenkomsten met het oude Rome. Ten tijde van de Republiek breidde Rome zich regionaal sterk uit. De basis voor deze expansie werd gelegd door de zwaarbewapende legioenen. Hun superieure wapenrusting en gedisciplineerde vechttechnieken zorgden ervoor dat de Romeinen binnen relatief korte tijd de macht grepen over bijna heel hedendaags Italië. Echter, toen Rome zijn macht steeds verder ging expanderen, werd het geconfronteerd met machten waar het niet tegen was opgewassen. Het kostte simpelweg teveel manschappen en geld om zover van het thuisfront Romeinse legioenen in de bezette gebieden te houden, die ook nog eens moesten veroveren. Daarom begonnen de Romeinen steeds meer lokale strijders te rekruteren die als hulptroepen moesten gaan dienen voor de legioenen. Een ander voordeel wat lokale troepen opleverden, was dat zij bekend waren met het gebied en de cultuur, een voordeel wat de Amerikanen ook gingen exploiteren in hun bezette gebieden. De primaire rol van de Amerikaanse Special Forces, ODA-teams, is dan ook het steunen en opleiden van lokale hulptroepen.

ODAs are made up of 12 men, each with a separate Military Occupational Specialty (MOS). Each ODA member is cross-trained in other specialties.

De huidige Europese hulptroepen zijn de Amerikanen plichtig om hun grenzen te beveiligen. Na de val van de muur begon het rijk verder oostwaarts op te trekken. Oost-Europese landen werden opgenomen in het uitdijende rijk en kregen in ruil voor hun aandeel in de verdediging van de oostelijke imperialistische grenzen economische en militaire steun. Oost-Europese legers werden opnieuw uitgerust en ondersteund door Washington, en vormden zo de nieuwe hulptroepen.

Natuurlijk waren er ook staten die zich verzetten tegen de Amerikaanse overheersing. Servië had niet de wil om mee te gaan in het Amerikaanse imperialisme. Hierop besloot de NAVO, onder leiding van oud-president Clinton, in 1999 tot het bombarderen van de Servische staat. Zo werd Servië gedwongen tot het afstaan van de provincie Kosovo aan het rijk. Vervolgens bouwden de Verenigde Staten een van de grootste militaire basissen in Kosovo en begonnen Amerikaanse bedrijven tegelijkertijd oliepijpleidingen te leggen. Zie hier een voorbeeld van een gebied wat van groot economisch belang is voor het Amerikaanse bedrijfsleven en wat toegevoegd moest worden aan het rijk, met steun van de Europese hulptroepen.

Wederopbouw-leger
In alle conflicten, zoals in Afghanistan en Irak, vormen de Amerikaanse legers de zwaarbewapende legioenen met hun superieure, avant-garde wapensystemen. Is een land eenmaal veroverd, dan zullen de hulptroepen al gauw volgen. De Amerikanen verwachten van deze hulptroepen dat zij het land helpen opbouwen, een soort sociale bezetting, zodat bedrijven zich kunnen ontplooien, wat weer banen oplevert. Dit opbouwen, de 3D aanpak, hebben voornamelijk de kleine Europese staten zich eigen gemaakt. Nederland vecht liever niet mee en wil juist investeren in het opknappen van bijvoorbeeld de infrastructuur, zoals het opzetten van schooltjes of ziekenhuisjes. De moderne krijgsmacht is zich ook gaan aanpassen aan dit optreden. Nederland heeft de focus gelegd op wederopbouw en vredesmissies.

Van Nederlandse generaals wordt daarom niet verwacht dat zij een vijand verslaan, maar dat zij de bevolking achter zich krijgen door goodwill te kweken. Natuurlijk is dit essentieel in het bezet houden van een gebied. Als de bevolking meewerkt met de bezettingsmacht, dan ontneemt het de vijand zijn zwaartekracht. Als hulptroep voor de Amerikanen hoeft de Nederlandse regering zich daarom alleen maar te focussen op wederopbouw en vredesmissies. Moet er gevochten worden, dan doen de Amerikaanse, soms Britse of Franse, legioenen dat wel. Daarom interesseert het niemand in de politiek als defensie niet voldoet aan zijn operationele (gevechts)verplichtingen. De krijgsmacht hoeft geen inzetbare tanks te hebben of moderne drones. Waarom zouden ze, die hebben de Amerikanen toch? Nederland loopt achter de Verenigde Staten aan als zij een gebied hebben veroverd. Daar heb je inderdaad geen tanks voor nodig, maar slechts een paar infanteristen met een verfkwast die helpen opbouwen.

G20
In ruil voor zijn steun in Afghanistan kreeg Nederland een plaatsje in de G20. Totdat de PvdA besloot om te vertrekken uit Uruzgan, toen mocht Nederland op de gang gaan zitten. Om toch weer economische steun te krijgen van Amerika, besloot Nederland opnieuw tot het sturen van troepen naar Afghanistan, dit keer in Kunduz. Echter, anders dan in Uruzgan, mocht Nederland absoluut niet betrokken raken bij gevechtsacties, zelfs F16’s mochten niet bombarderen. Alleen maar opbouwen van de infrastructuur mochten ze, tja, dan heb je ook geen sterke krijgsmacht nodig.

Word vervolgd.

---

Dit artikel verscheen eerder op Valkyries.nl