Over de gelijke kansen in het onderwijs doen al teveel mythes de ronde. Het CPB is druk bezig er weer een aan toe te voegen. Vanwege Corona, natuurlijk.

Meer leerlingen krijgen een lager schooladvies doordat dit jaar de Cito-toets niet werd afgenomen.

Circa 14.000 leerlingen uit groep 8 lopen dit jaar mogelijk een hoger schooladvies mis door het schrappen van de eindtoets wegens de Corona-crisis. Dat meldt het Centraal Planbureau (CPB).

Want, zo redeneert men:

Leerlingen met een migratieachtergrond, kinderen van laagopgeleide ouders en kinderen van ouders met een laag inkomen zijn daarvan vaker de dupe, schrijft het planbureau in het rapport ‘Schrappen eindtoets groep 8 kan ongelijkheid vergroten’.

Dit klinkt niet eens heel onredelijk – tot je de achterliggende werkelijkheid gaat bekijken:

Onder normale omstandigheden kunnen basisscholen hun advies voor het voortgezet onderwijs bijstellen als de score op de eindtoets hoger is dan verwacht. Dat is dit jaar echter niet mogelijk omdat de eindtoets vanwege de uitbraak van het Corona-virus geschrapt is. Volgens het CPB kreeg 8 procent van de leerlingen de afgelopen jaren een hoger schooladvies na een goede eindtoets.

Want hier wordt – herkenbaar ongewild – een heel ander mechanisme blootgelegd. En dat is dat als de Cito-toets afwijkt van het beeld dat een docent van een leerling heeft, er wordt gemarchandeerd met het deskundigenadvies door het de leerling dan toch maar te laten proberen’ op het zo gewenste hogere niveau.

Nu dit jaar geen verstoring van het beeld van de docent komt, blijft het advies van de leraar voor de volle 100% meetellen. Dit verhaal en de analyse van het CPB impliceren dat hier sprake is van systemisch racisme, dat gewoonlijk wordt verholpen door uiteindelijk toe te geven aan wat het beste lijkt uit te pakken om een hoger advies te rechtvaardigen.

Is de leerling daarmee altijd gebaat? Veel reden dat te geloven is er niet. Wat dit vooral moet ondersteunen is de ideologische overtuiging dat iedereen gelijk is, en derhalve iedereen de kans moet hebben op een hoger niveau te falen dan het eigen niveau toestaat succesvol te voltooien.

In plaats van kinderen trots te laten zijn op wat ze leren en hebben geleerd, beginnen kinderen hierdoor hun middelbare schoolcarrière met een minderwaardigheidscomplex omdat het niet lukte aan te haken bij slimmere klasgenootjes. Klasgenootjes die door hun aanwezigheid weer worden geremd, omdat zwakkelingen in de klas altijd extra aandacht nodig hebben. In het algemeen belang van het onderwijs is dat niet, in dat van de betreffende leerlingen (àlle leerlingen van de eerste klas waarin ze beginnen) nog minder

Als kind heb ik in zo’n gemengde brugklas gezeten, voor MAVO, HAVO en VWO. De scheiding tussen wie de MAVO-kandidaten werden en de rest was al na een week of zes, zeven volkomen duidelijk, en had dus net zo goed op de lagere school gemaakt kunnen worden. Om de langzamere leerlingen niet teveel te frustreren, werd wèl het leertempo aangepast aan de zwakste broeders. Dat dit dit jaar minder sterk zal gebeuren zou daardoor wel eens onverwachte resultaten op kunnen leveren.

Het zijn mythes over gemiste kansen als deze die het onderwijs naar de Filistijnen helpen. Met Corona heeft dat weinig van doen, en dat 1 op de 20 adviezen wellicht niet heel accuraat is verandert daar niets aan. Dat de Filistijnen zijn uitgestorven zou te denken moeten geven..

---

Er gaat veel mis in het onderwijs, en wij berichten er geregeld over. Vandaar dit dikke dossier op Veren of Lood.