Het zou verstandig zijn om aan het curriculum van de Pabo’s een verplicht onderdeel logica toe te voegen. Dat zou niet alleen de kwaliteit van het onderwijs verbeteren maar ook de discussies die in onderwijskringen worden gevoerd.

In de Volkskrant van Maandag 24/10/11 pleitte Ferry Haan voor een heroverweging van de middenschool. Dat deed hij naar aanleiding van een psychologisch rapport, waarin ongeveer twintig jaar nadat dit al wetenschappelijk was vastgesteld werd meegedeeld dat het IQ van kinderen geen onveranderlijk gegeven is. Dat wisten de neurobiologen veel eerder. Die werken alleen niet met het vage begrip IQ. Zij hebben het over capaciteiten van hersenen die door oefening kunnen verbeteren en door verwaarlozing achteruit gaan. Use it or loose it geldt niet alleen voor de stramme benen van oudere mensen maar ook voor de hersenen van onze pubers.

Maar de gevolgtrekking die Haan daaruit maakt dat ‘dus’ alle kinderen op hetzelfde niveau les zouden horen te krijgen is een non sequitur. Dat kinderen door oefening later betere hersens kunnen krijgen wil nog niet zeggen dat zij die nu al hebben. En dat ze die betere hersens als het ware bij wege van associatie zouden krijgen door naast slimmere kinderen in de klas te zitten, dat lijkt evenmin erg voor de hand te liggen.
Marten van Meurs schreef dat ook twee dagen later, opnieuw in de Volkskrant. De Middenschool mag op grond van Engelse ervaringen gerust een ramp worden genoemd voor iedereen. Voor de knappe en de minder begaafde leerlingen en vooral ook voor de leraren, die dan praktisch gesproken aan iedereen privé les zouden moeten geven om nog enig resultaat te hebben van hun werk. Dat is de reden waarom invoering indertijd niet is doorgegaan, al heeft de PvdA in de persoon van Van Kemenade er wel ernstig voor gepleit.

De PvdA is een merkwaardige partij. Er zit meer talent in dan in alle andere politieke partijen bij elkaar maar de ideeën die ze in hun programma’s voorstaan en de mensen die ze soms naar voren schuiven, daar begrijp je dan weer helemaal niets van. Mensen als de oude Voskuil en Drees waren voortreffelijk en Den Uijl is nog steeds het symbool voor praktisch alles wat er sinds de zeventiger jaren fout is gelopen in onze samenleving.

Wat hebben de kinderen van de minder bedeelden in de samenleving, zoals hij ze noemde, er nu in ’s hemels naam aan om dagelijks met hun tekorten te worden geconfronteerd? Zijn ze niet veel beter af met een gerichte training op de terreinen waar ze wel kunnen presteren? En die vmbo’s waarvan je verwachten zou dat ze gericht zouden zijn op het ontwikkelen van ambachtelijke talenten zijn in de praktijk een afvalbak geworden, waar kinderen hun leerplicht uitzitten. Ze spijbelen en leren weinig tot ze boven de leeftijd zijn gekomen en vertrekken. Van het deel dat dit doet zonder diploma zijn de vooruitzichten hopeloos.

En wat schiet onze samenleving op met het verwaarlozen van de talenten van jonge kinderen door ze onder hun niveau te laten werken in de meest beslissende jaren van hun leven? Er zijn toch wel andere manieren denkbaar om kinderen met uiteenlopende aanleg met elkaar in contact te brengen? De gedachte van Den Uijl was om met behulp van de middenschool te voorkomen dat er een tweedeling in de samenleving zou ontstaan. De middenschool heeft hij er wel niet doorgekregen maar een onderwijssysteem dat de tweedeling beoogde tegen te gaan kwam er wel. Alleen het werkte niet. Met het vmbo en het vwo hebben we nu precies de tweedeling die we hier voor Cals helemaal niet hadden.

Haan pleitte voor meer kansen voor laatbloeiers en daar was het oude schoolsysteem met zijn ambachtsscholen, ulo’s, mulo’s’, hbs-en, gymnasia en avondscholen eigenlijk perfect voor. Alles wat Den Uijl c.s. met hun ideeën over een maakbare samenleving hebben bereikt is het tegenovergestelde van wat ze bedoelden.
Men kan dat tragisch noemen maar er ook een aansporing in zien om die partij maar op te heffen en voor het daar aanwezige talent een betere omgeving te creëren.

—————————————————————————————–

Dit artikel verscheen vandaag ook op het Blog van Toon Kasdorp