Ondankbaar Oost-Europa, Mackinder, en het getrouwtrek rond de Oekraïne
De containment-politiek in de Koude Oorlog was er in Europa opgericht om de Sovjet Unie binnen de in Jalta afgesproken naar het westen opgeschoven grenzen te houden en dus de West-Europese landen te vrijwaren van een invasie.
Mede dankzij de Amerikaanse, Britse en Franse atoomparaplu werd verhinderd dat de tot satellietstaten van de Sovjet Unie gedegradeerde Oosteuropese landen hun laatste restje zelfstandigheid verloren. Onze defensie begroting was toen vier keer hoger dan de 1% van nu, namelijk 4% van het BBP. Dat is ongeveer 12% van de belastingopbrengst. Dat geld had natuurlijk ook ter vrije besteding aan de burgers kunnen worden gelaten, of bijvoorbeeld besteed aan kleinere klassen, of sneller groeiende sociale voorzieningen.
Voor de gewone man waren die defensie inspanningen vanwege de dienstplicht ook een grote last: tienduizenden stonden – afhankelijk van de politieke situatie – 12 tot 22 maanden buiten de gewone maatschappij en ervoeren een vertraging van hun maatschappelijke carrière en/of huwelijksplannen.
Economisch zwakke bondgenoten werden op allerlei wijze geholpen en dus kwam het goed uit dat bij de groeiende economie waar tienduizenden jongemannen in de kracht van hun leven wegens de dienstplicht niet voor de arbeidsmarkt beschikbaar waren er gastarbeiders konden worden geworven in de Zuid-Europese landen, en later uit Turkije en Marokko.[1] Niet vermoedend dat de onderdanen van die landen onze maatschappij ingrijpend zouden (proberen te) veranderen.
Bij het onzalige Verdrag van Maastricht in 1992 waarbij – zonder dat wij Nederlanders daarvan van te voren op de hoogte waren, laat staan democratisch over hadden meebeslist – onder andere federalisering van de EU-landen, en de Euro op de rails werden gezet, werd ook de toetreding van de inmiddels vrije MOE-landen als een soort hamerstuk besloten.[2] Thans hoort men eindelijk her en der – zelfs van fanatieke EU-federalisten – dat dit allemaal veel te snel tot stand kwam.
Inmiddels hebben de bij ons vrij toegang hebbende MOE-landers, niet alleen veel met de handen werkende Nederlanders, maar vooral ook de Marokkanen en Turken – die indertijd mede te hunner behoeve herwaarts werden gehaald c.q. hier werden getolereerd – van de arbeidsmarkt verdreven. En al die werkloze Turkse en Marokkaanse zijn thans een grote financiële last voor ons land, terwijl hun hoge geboortecijfer een aanslag is op de vrije openbare ruimte en de sociale cohesie.
Met andere woorden: wij hebben ons grote individuele, financiële en sociale opofferingen getroost om de MOE-landen uit de klauwen van de Sovjetcommunisten te houden, en dan zou men toch verwachten dat er een keer, nee herhaaldelijk dankbaarheid zou worden uitgesproken, zoals wij dat ook in 2016 blijven doen jegens en over onze bevrijders en hun landgenoten in 1944/5: de Britten, Amerikanen, Fransen en de Polen. (uiteraard is sterven of gewond raken in een bevrijdingsoorlog van een heel andere orde, maar toch). Er wordt – naar het mij voorkomt – in die Oostblok-landen vooral geklaagd: bijvoorbeeld over de Exit-bewegingen en vooral over de Britten die hun eigen democratie terug willen en het autoritaire zinkend EU-schip gaan verlaten, met als consequentie dat er minder subsidies naar het oosten zullen gaan rollen.
En ook in kringen van de dissidenten(bewegingen) in die landen achter het IJzeren Gordijn was en is er bij mijn weten geen formele of informele dankbaarheid uitgesproken jegens de Europese, Canadese en Amerikaanse NATO-partners of de gewiekste OVSE-onderhandelaars, noch gedurende, noch na de Koude Oorlog. En verbazingwekkend: zelfs de politiek-theoretische onderbouwing van de Koude Oorlog zou op geen enkele wijze een rol hebben gespeeld bij de dissidenten, zoals blijkt uit hun getuigenissen en allerlei wetenschappelijk onderzoek.
En dat is toch opmerkelijk: hun territoir vormde namelijk de kern van de westerse Koude Oorlog strategie die was gebaseerd op de theorieën van Sir Halfort John Mackinder, die tegenwoordig de bedenker van de geopolitiek en de geostrategie wordt genoemd vanwege diens ‘Heartland’ theorie van 1904:
“Who rules East Europe commands the Heartland; who rules the Heartland commands the World Island; who rules the World Island commands the world.”
Dat was voor de geallieerden niet alleen een richtsnoer geweest in de strijd tegen Nazi-Duitsland (en trouwens ook vice versa), maar vanaf het eind van de oorlog een pijler van de Koude Oorlog, vooral na de uitwerking tot diens boek ‘Globe and peace’ in 1943, waarin het gaat om een bipolaire wereld namelijk de Verenigde Staten en het hartland Sovjet Unie. Die theorie was de basis van het zgn. Atlanticisme.
Mackinder was in 1919/’20 Brits High-Commissiary in Zuid-Rusland en zag de Oekraïne als de zwakke schakel: was dat niet de route geweest van Djengis Khan en van Timoer Lenk? En in dat licht is het geen wonder dat we thans het getouwtrek om die Oekraïne beleven, inclusief belligerente taal en -daden van het militair-industrieel complex in Washington. Het is geen toeval: immers Mackinder is een paar jaar geleden door de politicologen in Oost en West herontdekt.
Inmiddels zijn we 27 jaar na 1989 en de MOE-landers vinden het volstrekt normaal dat wij Nederlanders opnieuw geld aan onze economie onttrekken om de wegens hun plaats op de landkaart volstrekt onverdedigbare Baltische Staten te verdedigen, die in 2004 en de jaren daarna gewoon zelf hadden moeten bedenken dat een NATO-lidmaatschap voor hen volstrekt over the top is, vooral ook daar men doorgaat de Russen die er wonen door wetgeving en in het leven van alle dag als tweederangs burgers te behandelen. Wat bovendien in strijd is met onze westerse waarden.
Verder meent men in MOE-landen dat we door moeten gaan met het afstaan van ons geld en het door te schuiven naar Oost Europa. Wat is de morele rechtvaardiging dat wij ons zelf- en zuur verdiende geld moeten afstaan aan volstrekt normale mensen 1200 km hier vandaan? Wat is de morele rechtvaardiging dat ons geld wordt afgepakt om in Polen fietspaden aan te leggen? Dat kunnen ze bovendien toch zelf ook wel: het stikt er van de bouwvakkers. (De mensen in) die landen zijn helemaal niet achterlijk: toen begin negentiger jaren voor de in aanbouw zijnde Maesland-kering grote bolscharnieren nodig waren, was de Tsjechische Skoda fabriek de enige die dat met de vereiste precisie kon leveren. Die landen deden in die communistische jaren intellectueel niet voor ons onder, misschien deden ze het zelfs beter. En verder waren de spullen wellicht oud, maar niet kapot.
Wij konden indertijd op eigen kracht de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog te boven komen: Nederland, Frankrijk en Engeland waren lang voor de Marshall hulp arriveerde al op het zelfde industriële niveau als voor de oorlog en in Italië en België was dat slechts een jaar later. Waarom is het daar in Oost-Europa na 27 jaar nog steeds een bodemloze put? Wij hebben de afgelopen 27 jaar toch ook gewoon op eigen kracht wegen en gebouwen gerenoveerd, gemoderniseerd en nieuw gebouwd? Of zijn de ambtenaren in Brussel met een U-bocht eigenlijk bezig het lobbyende trans-nationale bedrijfsleven te spekken?
Zoals gezegd: dankbaarheid heb ik nooit gehoord, en inmiddels zal Merkel ze ook wel erg ondankbaar menen. Liefde is niet te koop: ondanks alle Duitse supranationale en bilaterale hulp zoals gratis Europakunde-universiteiten en EU-indoctrinatie via de Goethe-instituten, ondanks het feit dat – behalve Polen – alle MOE-landen extra zetels in het E.P. hebben ten koste van grote landen zoals Duitsland dat maar liefst 26 zetels te kort wordt gedaan, hebben de Visegrad-landen en Slovenë inmiddels lak aan Merkel’s ‘wir schaffen das’-politiek en de door de EU bedachte vluchtelingen quota, en versterken ze ouderwets hun grenzen.
En dat moet voor ons de les zijn: zoals Machiavelli indertijd al opmerkte: politieke beïnvloeding en militaire interventie wordt alleen een dun laagje vernis en laat het onderliggende weefsel van maatschappelijke structuren onaangetast. Dat is ook heel goed te zien aan het enthousiaste religieuze leven aldaar ondanks een halve eeuw atheïstische Sovjet propaganda.
De les is: ook in Nederland kunnen we de denkwijze van Turken en Marokkanen over zowel de religieuze als die nare politieke islam niet veranderen. Integendeel: veel immigranten leven steeds meer in hun islamitische subcultuur. Misschien is het hier net als met de religiositeit in het voormalige Oostblok: ‘palma sub pondere crescit’
- Slechts een paar duizend werden geworven, de anderen kwamen op eigen houtje.
- Een groot deel van de pers liet het intellectueel afweten vanwege een in culinair Limburg collectief opgelopen voedselvergiftiging. (Een voorteken?
Dit artikel verscheen eerder op Polderland.
De aanwezigheid van gastarbeiders is niet terug te voeren op de dienstplicht , noch op zogenaamde luiheid of onwil van de NL werkers in die tijd.
Het is de consequentie van de weigering te innoveren en te erkennen dat sommige industrieën eenvoudig niet langer handhaafbaar waren in geavanceerde economieën, en de onmogelijkheid hogere lonen uit te betalen dan welke door de markt vereist werden, je kon elders meer verdienen.
Leest Pieter Lakeman, binnen zonder kloppen.
1% voor het leger, halen we dat nog, 2 jaar geleden was het 1.1% of zo en dalend? In het NAVO verdrag dat we minimaal 2% van ons BNP dienen te spenderen aan het leger.
En ik denk dat de reden waarom dat die MOE landen niet de beste relatie hebben met de EU is waarschijnlijk het zeer autoritaire gedrag van de politiek op EU niveau is. En waar in de pre-“val berlijnse muur” EU landen de bevolking langzaam is geacclimatiseerd aan dit gedrag hebben de mensen die in nu in MOE aan de macht zijn hebben nog iet wat te veel herinneringen aan het Warsaw-pact om er helemaal comfortabel mee te zijn.
Opvallend is altijd dat wanneer we het hebben over de Turken en endergelijke die als GASTarbeiders zijngehaald, we altijd vergeten te melden dat in de jaren ervoor de economie in Nederland zo slecht was dat we maar liefst 500.000 Nederlanders zo ver hebben gekregen om te emigreren, alwaar zij in het buitenland met hun opleiding een beter bestaan konden opbouwen. Die enorme braindrain heeft er aan meegewerkt, dat er uiteindelijk toen de economie aantrok Nederlanders zo makkelijk een goede baan konden krijgen. Men hoefde geen slecht werk te accepteren. Uiteindelijk werden daarom maar liefst 65.000 gastarbeiders gehaald, zet dat eens af tegen de enorme aantalleen familieleden die men op kosten van de gasbel nochen laten overkomen en wat er nu uiteindelijk allemaal aanwezig is.